Buscar

Platão - Crátilo (diálogo bilíngue)

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes
Você viu 3, do total de 87 páginas

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes
Você viu 6, do total de 87 páginas

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes
Você viu 9, do total de 87 páginas

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Prévia do material em texto

PLATÃO Crátilo    
~ 176 ~ 
 
 
CRÁTILO 
Platão 
(ou sobre a justeza dos nomes; gênero lógico) 
 
HERMÓGENES CRÁTILO 
SÓCRATES 
 
 
St. 1 
p. 383 
 Hermógenes: [383] Quer que nós apresentemos a Sócrates, 
que está ali, o tema de nossa conversa? 
 Crátilo: Se te parecer conveniente. 
 Her.: Crátilo está dizendo aqui, Sócrates, que há por 
natureza um nome exato para cada um dos seres; o nome não é 
uma designação que, segundo um acordo, algumas pessoas dão 
ao objeto, assinalando-o com uma porção de vozes de sua 
língua, mas que, por natureza, tem sentido certo, sempre o 
mesmo, tanto para [b] os gregos quanto para os bárbaros em 
geral. Perguntei-lhe, então, se, em verdade, Crátilo era ou 
não o seu nome, ao que ele respondeu afirmativamente, que 
assim, de fato, se chamava. “E Sócrates?”, perguntei. “É 
Sócrates mesmo”, respondeu. “E para todos os outros homens, 
o nome que aplicamos a cada um é o seu verdadeiro nome?” E 
ele: “não; pelo menos o teu”, replicou, “não é Hermógenes, 
ainda que todo mundo te chame desse modo”. E como eu 
insista em interrogá-lo, ansioso para saber, [384] não me 
dá resposta clara e ainda usa de ironia, como querendo 
insinuar que esconde alguma coisa de que tenha 
conhecimento, que me obrigaria – no caso de resolver-se a 
revelar-ma – a concordar com ele e a falar como ele fala. 
Por isso, se tiveres meio de interpretar o oráculo de 
Crátilo, prazeirosamente te ouvirei. 


  
 
St. 1 
p. 383 
  źƦ˅ƢƜƠ ƦʠƤ ơƘˀ ƊươƨʻƫƜƠ ƫ̹ƛƜ ɊƤƘơƦƠƤưƪˇ- a 
ƣƜƟƘ ƫ˂Ƥ Ƣ˃ƚƦƤ; 
  Žɾ ƪƦƠ ƛƦơƜῖ. 
  ƂƨƘƫ˅ƢƦƩ ƭƞƪˀƤ ʏƛƜῇ ʰ ƊˇơƨƘƫƜƩῇ ʊƤ˃ƣƘƫƦƩ 
ʊƨƟ˃ƫƞƫƘ ƜʀƤƘƠ ɛơʻƪƫ̶ ƫ̸Ƥ ʎƤƫưƤ ƭ˅ƪƜƠ ƧƜƭƬơƬῖƘƤῇ ơƘˀ Ʀʚ 5 
ƫƦ̫ƫƦ ƜʀƤƘƠ ʎƤƦƣƘ ʍ ɎƤ ƫƠƤƜƩ ƪƬƤƟʽƣƜƤƦƠ ơƘƢƜῖƤ ơƘƢ̸ƪƠῇ ƫ̎Ʃ 
Ƙʛƫ̸Ƥ ƭưƤ̎Ʃ ƣ˃ƨƠƦƤ ɚƧƠƭƟƜƚƚ˃ƣƜƤƦƠῇ ɊƢƢʺ ʊƨƟ˃ƫƞƫʻ ƫƠƤƘ 
ƫ̸Ƥ ʊƤƦƣʻƫưƤ ƧƜƭƬơʽƤƘƠ ơƘˀ ̣ŽƢƢƞƪƠ ơƘˀ ƙƘƨƙʻƨƦƠƩ ƫʾƤ b 
ƘʚƫʾƤ ɏƧƘƪƠƤ. ɚƨưƫ̸ ƦʠƤ Ƙʚƫ˂Ƥ ɚƚˆ Ɯɺ Ƙʚƫ̹ ƂƨƘƫ˅ƢƦƩ ƫ̏ 
ɊƢƞƟƜˁ˻ ʎƤƦƣƘ· ʋ ƛʼ ʋƣƦƢƦƚƜῖ. "Ƌˁ ƛʼ ƊươƨʻƫƜƠ;" ɞƭƞƤ. 
"ƊươƨʻƫƞƩῇ" ɰ ƛῂ ʏƩ. "ƇʚơƦ̫Ƥ ơƘˀ ƫƦῖƩ ɎƢƢƦƠƩ ɊƤƟƨˇƧƦƠƩ 
Ƨ˾ƪƠƤῇ ʏƧƜƨ ơƘƢƦ̫ƣƜƤ ʎƤƦƣƘ ɟơƘƪƫƦƤῇ ƫƦ̫ƫ˃ ɚƪƫƠƤ ɛơʻƪƫ̶ 5 
ʎƤƦƣƘ;" ʋ ƛʽῇ "ƇʞơƦƬƤ ƪƦˁ ƚƜῇ" ɰ ƛῂ ʏƩῇ "ʎƤƦƣƘ ῾ŽƨƣƦ- 
ƚʽƤƞƩῇ Ʀʚƛʼ ɌƤ ƧʻƤƫƜƩ ơƘƢ̸ƪƠƤ ɎƤƟƨưƧƦƠ." ơƘˀ ɚƣƦ̫ 
ɚƨưƫ̸ƤƫƦƩ ơƘˀ ƧƨƦƟƬƣƦƬƣʽƤƦƬ ƜɺƛʽƤƘƠ ʏƫƠ ƧƦƫʼ ƢʽƚƜƠῇ 
ƦʞƫƜ ɊƧƦƪƘƭƜῖ ƦʚƛʼƤ ƜɺƨưƤƜ˅ƜƫƘˁ ƫƜ Ƨƨ˃Ʃ ƣƜῇ ƧƨƦƪƧƦƠ- 384 
Ʀ˅ƣƜƤ˃Ʃ ƫƠ Ƙʚƫ˂Ʃ ɚƤ ɛƘƬƫ̹ ƛƠƘƤƦƜῖƪƟƘƠ ʫƩ ƜɺƛˆƩ ƧƜƨˀ 
ƘʚƫƦ̫, ʍ Ɯɺ ƙƦ˅ƢƦƠƫƦ ƪƘƭ̸Ʃ ƜɺƧƜῖƤῇ ƧƦƠʿƪƜƠƜƤ ɌƤ ơƘˀ ɚƣʼ 
ʋƣƦƢƦƚƜῖƤ ơƘˀ ƢʽƚƜƠƤ ɏƧƜƨ Ƙʚƫ˂Ʃ ƢʽƚƜƠ. Ɯɺ ƦʠƤ Ƨ̋ ɞƮƜƠƩ 
ƪƬƣƙƘƢƜῖƤ ƫʾƤ ƂƨƘƫ˅ƢƦƬ ƣƘƤƫƜˁƘƤῇ ɫƛʽưƩ ɌƤ ɊơƦ˅ƪƘƠƣƠ· 5 
 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 177 ~ 
 
384a 
Porém com maior prazer, ainda, ficarei sabendo o que pensas 
a respeito da exata aplicação dos nomes, se isso for do teu 
agrado. 
 Sóc.: Hermógenes, filho de Hipônico, há uma declaração 
antiga [b] que as coisas belas são difíceis de aprender; o 
conhecimento dos nomes não é negócio de menor importância. 
Se eu tivesse podido escutar a aula de cinquenta dracmas de 
Pródico, suficiente, por si só, como ele afirma, para 
deixar os ouvintes completos nessa matéria, nada te 
impediria agora de ficares sabendo a verdade sobre a 
exatidão dos nomes. [c] Porém, não a escutei; estive apenas 
na de uma dracma, não me encontrando, por isso mesmo, em 
condições de conhecer verdadeiramente essa questão. Mas, de 
muito bom grado me disponho a investigar o assunto 
juntamente contigo e Crátilo. Quanto a dizer que Hermógenes 
não é, verdadeiramente, o teu nome, tenho para mim que é 
brincadeira da técnica dele. Talvez com isso queira 
insinuar que desejarias ser rico, porém nunca chegas a 
adquirir fortuna. Mas, como agora disse, essas coisas são 
difíceis de compreender; o melhor será congregarmos 
esforços para saber quem está com a razão: tu ou Crátilo. 
 Her.: De minha técnica, Sócrates, já conversei várias 
vezes a esse respeito tanto com ele quanto com outras 
pessoas, sem que chegasse a convencer-me de que a [d] 
justeza dos nomes se baseia em outra coisa que não seja 
convenção e acordo. Para mim, seja qual for o nome que se 
dê a uma determinada coisa, esse é o seu nome certo; e 
mais: se substituirmos esse nome por outro, vindo a cair em 
desuso o primitivo, o novo nome não é menos certo do que o 
primeiro. Assim, costumamos mudar o nome de nossos 
escravos, e a nova designação não é menos acertada do que a 
primitiva. Nenhum nome é dado por natureza a qualquer 
coisa, mas pela lei e o costume dos que se habituaram a 
chamá-la dessa maneira. Se estou enganado, declaro-me [e] 
disposto a instruir-me e a ouvir a esse respeito não 
somente Crátilo como qualquer outra pessoa. 
 
 
 
 
 
 
384a 
ƣ˾ƢƢƦƤ ƛʼ Ƙʚƫ̹ ƪƦƠ ʏƧ̋ ƛƦơƜῖ ɞƮƜƠƤ ƧƜƨˀ ʊƤƦƣʻƫưƤ 
ʊƨƟ˃ƫƞƫƦƩ ɞƫƠ ɌƤ ɯƛƠƦƤ ƧƬƟƦˁƣƞƤῇ Ɯɾ ƪƦƠ ƙƦƬƢƦƣʽƤ̶ ɚƪƫˁƤ. 
  ̗Ɛ ƧƘῖ ῾ƁƧƧƦƤˁơƦƬ ῾Žƨƣ˃ƚƜƤƜƩῇ ƧƘƢƘƠʺ ƧƘƨƦƠƣˁƘ 
ʏƫƠ ƮƘƢƜƧʺ ƫʺ ơƘƢʻ ɚƪƫƠƤ ʏƧ̋ ɞƮƜƠ ƣƘƟƜῖƤΑ ơƘˀ ƛʾ ơƘˀ ƫ˂ b 
ƧƜƨˀ ƫ̸Ƥ ʊƤƦƣʻƫưƤ Ʀʚ ƪƣƠơƨ˂Ƥ ƫƬƚƮʻƤƜƠ ʌƤ ƣʻƟƞƣƘ. Ɯɺ ƣʼƤ 
ƦʠƤ ɚƚˆ ɮƛƞ ɪơƞơ˃ƞ ƧƘƨʺ ƈƨƦƛˁơƦƬ ƫʾƤ ƧƜƤƫƞơƦƤƫʻ- 
ƛƨƘƮƣƦƤ ɚƧˁƛƜƠƥƠƤ, ɭƤ ɊơƦ˅ƪƘƤƫƠ ʛƧʻƨƮƜƠ ƧƜƨˀ ƫƦ̫ƫƦ 
ƧƜƧƘƠƛƜ̫ƪƟƘƠῇ ʯƩ ƭƞƪƠƤ ɚơƜῖƤƦƩῇ ƦʚƛʼƤ ɌƤ ɚơˇƢƬʽƤ ƪƜ 5 
ƘʚƫˁơƘ ƣʻƢƘ ƜɺƛʽƤƘƠ ƫʾƤ ɊƢʿƟƜƠƘƤ ƧƜƨˀ ʊƤƦƣʻƫưƤ ʊƨƟ˃ƫƞ- 
ƫƦƩΑ Ƥ̫Ƥ ƛʼ Ʀʚơ ɊơʿơƦƘῇ ɊƢƢʺ ƫʾƤ ƛƨƘƮƣƠƘˁƘƤ. ƦʞơƦƬƤ ƦʀƛƘ c 
Ƨ̏ ƧƦƫƜ ƫ˂ ɊƢƞƟʼƩ ɞƮƜƠ ƧƜƨˀ ƫ̸Ƥ ƫƦƠƦ˅ƫưƤΑ ƪƬƝƞƫƜῖƤ ƣʽƤƫƦƠ 
ɟƫƦƠƣ˃Ʃ ƜɺƣƠ ơƘˀ ƪƦˀ ơƘˀ ƂƨƘƫ˅Ƣ̶ ơƦƠƤ̏. ʏƫƠ ƛʼ Ʀʞ ƭƞƪˁ ƪƦƠ 
῾ŽƨƣƦƚʽƤƞ ʎƤƦƣƘ ƜʀƤƘƠ ƫ̏ ɊƢƞƟƜˁ˻, ʯƪƧƜƨ ʛƧƦƧƫƜ˅ư 
Ƙʚƫ˂Ƥ ƪơˇƧƫƜƠƤΑ ƦɾƜƫƘƠ ƚʺƨ ɾƪưƩ ƪƜ ƮƨƞƣʻƫưƤ ɚƭƠʽƣƜƤƦƤ 5 
ơƫʿƪƜưƩ ɊƧƦƫƬƚƮʻƤƜƠƤ ɛơʻƪƫƦƫƜ. ɊƢƢῂῇ ʍ ƤƬƤƛʾ ɞƢƜƚƦƤῇ 
ƜɺƛʽƤƘƠ ƣʼƤ ƫʺ ƫƦƠƘ̫ƫƘ ƮƘƢƜƧ˃Ƥῇ ƜɺƩ ƫ˂ ơƦƠƤ˂Ƥ ƛʼ ơƘƫƘ- 
ƟʽƤƫƘƩ Ʈƨʾ ƪơƦƧƜῖƤ ƜɾƫƜ ʫƩ ƪ˄ ƢʽƚƜƠƩ ɞƮƜƠ ƜɾƫƜ ʫƩ ƂƨƘƫ˅- 
ƢƦƩ. 
  ƂƘˀ ƣʾƤ ɞƚưƚƜῇ ʰ ƊˇơƨƘƫƜƩῇ ƧƦƢƢʻơƠƩ ƛʾ ơƘˀ 10 
ƫƦ˅ƫ̶ ƛƠƘƢƜƮƟƜˀƩ ơƘˀ ɎƢƢƦƠƩ ƧƦƢƢƦῖƩῇ Ʀʚ ƛ˅ƤƘƣƘƠ ƧƜƠƪƟ̎- 
ƤƘƠ ʫƩ ɎƢƢƞ ƫƠƩ ʊƨƟ˃ƫƞƩ ʊƤ˃ƣƘƫƦƩ ɬ ƪƬƤƟʿơƞ ơƘˀ ʋƣƦ- d 
ƢƦƚˁƘ. ɚƣƦˀ ƚʺƨ ƛƦơƜῖ ʏƫƠ ɎƤ ƫˁƩ ƫ̶ Ɵ̎ƫƘƠ ʎƤƦƣƘῇ ƫƦ̫ƫƦ 
ƜʀƤƘƠ ƫ˂ ʊƨƟ˃ƤΑ ơƘˀ ɌƤ ƘʠƟˁƩ ƚƜ ɟƫƜƨƦƤ ƣƜƫƘƟ̎ƫƘƠῇ ɚơƜῖƤƦ ƛʼ 
ƣƞơʽƫƠ ơƘƢ̏ῇ ƦʚƛʼƤ ɱƫƫƦƤ ƫ˂ ʟƪƫƜƨƦƤ ʊƨƟ̸Ʃ ɞƮƜƠƤ ƫƦ̫ 
ƧƨƦƫʽƨƦƬῇ ʯƪƧƜƨ ƫƦῖƩ ƦɺơʽƫƘƠƩ ɫƣƜῖƩ ƣƜƫƘƫƠƟʽƣƜƟƘΑ Ʀʚ ƚʺƨ 5 
ƭ˅ƪƜƠ ɛơʻƪƫ̶ ƧƜƭƬơʽƤƘƠ ʎƤƦƣƘ ƦʚƛʼƤ ƦʚƛƜƤˁ, ɊƢƢʺ Ƥ˃ƣ̶ 
ơƘˀ ɞƟƜƠ ƫ̸Ƥ ɚƟƠƪʻƤƫưƤ ƫƜ ơƘˀ ơƘƢƦ˅ƤƫưƤ. Ɯɺ ƛʽ Ƨ̋ ɎƢƢ̋ 
ɞƮƜƠῇ ɟƫƦƠƣƦƩ ɞƚưƚƜ ơƘˀ ƣƘƤƟʻƤƜƠƤ ơƘˀ ɊơƦ˅ƜƠƤ Ʀʚ ƣ˃ƤƦƤ e 
ƧƘƨʺ ƂƨƘƫ˅ƢƦƬῇ ɊƢƢʺ ơƘˀ ƧƘƨῂ ɎƢƢƦƬ ʋƫƦƬƦ̫Ƥ. 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 178 ~ 
 
385a 
 Sóc.: [385] Sem dúvida, há algum sentido no que dizes, 
Hermógenes. Convém examinarmos o assunto. Como quer que 
resolvamos chamar uma coisa, será o seu nome apropriado? 
 Her.: É assim que parece. 
 Sóc.: Quer a denomine desse modo um particular, quer o 
faça a cidade? 
 Her.: Acho que sim. 
 Sóc.: Como! Se eu dou nome a uma coisa qualquer, digamos, 
se ao que hoje chamamos homem, eu der nome de cavalo, a 
mesma coisa passará a ser denominada homem por todos, e 
cavalo por mim particularmente, e, na outra hipótese, homem 
apenas para mim, e cavalo para todos os outros? Foi isso o 
que disseste? 
 Her.: [b] Sim; é assim que parece. 
 
 [Sóc.: Muito bem. Responde-me, agora, ao seguinte: 
admites que se possa dizer a verdade ou mentir? 
 Her.: Admito. 
 Sóc.: Sendo assim, a proposição que se refere às coisas 
como elas são, é verdadeira, vindo a ser falsa quanto 
indica o que elas não são? 
 Her.: É isso mesmo. 
 Sóc.: Logo, é possível dizer por meio da palavra o que é 
verdadeiro e o que não é, o falso? 
 Her.: Sim. 
 Sóc.: Então é possível dizer por meio da palavra o que é 
e o que não é? 
 Her.: Perfeitamente. 
 Sóc.: [c] E a proposição verdadeira, é verdadeirano 
todo, não sendo verdadeiras as suas técnicas? 
 Her.: Não; as técnicas também o são. 
 Sóc.: Porventura só serão verdadeiras as técnicas 
grandes, sem que o sejam as pequenas, ou todas o são 
igualmente? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 385a 
  ̖ƁƪưƩ ƣʽƤƫƦƠ ƫˀ ƢʽƚƜƠƩῇ ʰ ῾Žƨƣ˃ƚƜƤƜƩΑ ƪơƜƯˇƣƜƟƘ 385 
ƛʽ. ʍ ɌƤ ƭ̊Ʃ ơƘƢ̏ ƫƠƩ ɟơƘƪƫƦƤῇ ƫƦ̫Ɵῂ ɛơʻƪƫ̶ ʎƤƦƣƘ; 
  ̖ŽƣƦƠƚƜ ƛƦơƜῖ. 
  ƂƘˀ ɚʺƤ ɺƛƠˇƫƞƩ ơƘƢ̏ ơƘˀ ɚʺƤ Ƨ˃ƢƠƩ; 
  ƍƞƣˁ. 5 
  Ƌˁ ƦʠƤ; ɚʺƤ ɚƚˆ ơƘƢ̸ ʋƫƠƦ̫Ƥ ƫ̸Ƥ ʎƤƫưƤῇ ƦʁƦƤ ʍ Ƥ̫Ƥ 
ơƘƢƦ̫ƣƜƤ ɎƤƟƨưƧƦƤῇ ɚʺƤ ɚƚˆ ƫƦ̫ƫƦ ɿƧƧƦƤ ƧƨƦƪƘƚƦƨƜ˅ưῇ 
ʍ ƛʼ Ƥ̫Ƥ ɿƧƧƦƤῇ ɎƤƟƨưƧƦƤῇ ɞƪƫƘƠ ƛƞƣƦƪˁ˻ ƣʼƤ ʎƤƦƣƘ 
ɎƤƟƨưƧƦƩ ƫ̹ Ƙʚƫ̹, ɺƛˁ˻ ƛʼ ɿƧƧƦƩ; ơƘˀ ɺƛˁ˻ ƣʼƤ Ƙʠ ɎƤƟƨư- 
ƧƦƩῇ ƛƞƣƦƪˁ˻ ƛʼ ɿƧƧƦƩ; Ʀʟƫư ƢʽƚƜƠƩ; 10 
  ̖ŽƣƦƠƚƜ ƛƦơƜῖ. b 
 
 [ ƍʽƨƜ ƛʿ ƣƦƠ ƫ˃ƛƜ ƜɺƧʽΑ ơƘƢƜῖƩ ƫƠ ɊƢƞƟ̎ ƢʽƚƜƠƤ ơƘˀ 
ƯƜƬƛ̎; 
  ̖ŽƚưƚƜ. 
  ƇʚơƦ̫Ƥ Ɯɾƞ ɌƤ Ƣ˃ƚƦƩ ɊƢƞƟʿƩῇ ʋ ƛʼ ƯƜƬƛʿƩ; 5 
  ƈʻƤƬ ƚƜ. 
  ̗Źƨῂ ƦʠƤ ƦʡƫƦƩ ʍƩ ɌƤ ƫʺ ʎƤƫƘ Ƣʽƚ̋ ʫƩ ɞƪƫƠƤῇ ɊƢƞƟʿƩΑ 
ʍƩ ƛῂ ɌƤ ʫƩ Ʀʚơ ɞƪƫƠƤῇ ƯƜƬƛʿƩ; 
  ƅƘˁ. 
  ̖ŽƪƫƠƤ ɎƨƘ ƫƦ̫ƫƦῇ Ƣ˃ƚ̶ ƢʽƚƜƠƤ ƫʺ ʎƤƫƘ ƫƜ ơƘˀ ƣʿ; 10 
  ƈʻƤƬ ƚƜ. 
  ῾Ƈ Ƣ˃ƚƦƩ ƛῂ ɚƪƫˀƤ ʋ ɊƢƞƟʾƩ Ƨ˃ƫƜƨƦƤ ƣʼƤ ʏƢƦƩ c 
ɊƢƞƟʿƩῇ ƫʺ ƣ˃ƨƠƘ ƛῂ ƘʚƫƦ̫ Ʀʚơ ɊƢƞƟ̎; 
  Ƈʞơῇ ɊƢƢʺ ơƘˀ ƫʺ ƣ˃ƨƠƘ. 
  ƈ˃ƫƜƨƦƤ ƛʼ ƫʺ ƣʼƤ ƣƜƚʻƢƘ ƣ˃ƨƠƘ ɊƢƞƟ̎ῇ ƫʺ ƛʼ 
ƪƣƠơƨʺ Ʀʞ· ɬ ƧʻƤƫƘ; 5 
 
 
 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 179 ~ 
 
 385c 
 Her.: Todas, eu penso. 
 Sóc.: E achas que em qualquer proposição pode haver 
técnica menor do que o nome? 
 Her.: Não; o nome é a técnica menor. 
 Sóc.: Assim, numa proposição verdadeira o nome é 
enunciado? 
 Her.: Sim. 
 Sóc.: E é verdadeiro, segundo o afirmaste. 
 Her.: Sim. 
 Sóc.: E a técnica de uma proposição falsa, não será 
também falsa? 
 Her.: De acordo. 
 Sóc.: Logo, é possível dizer nomes falsos e nomes 
verdadeiros, uma vez que há proposições de ambas as 
modalidades? 
 Her.: [d] E como não?] 
 
 Sóc.: Assim, o nome pelo qual todos designam um objeto é 
o nome desse objeto? 
 Her.: Sim. 
 Sóc.: E quantos nomes alguém disser que tem determinado 
objeto, tantos ele terá e por todo o tempo que o disserem? 
 Her.: Eu, pelo menos, Sócrates, não conheço outra maneira 
de denominar com acerto as coisas, a não ser a seguinte: 
posso designar qualquer coisa pelo nome que me aprouver 
dar-lhes, e tu, por outro nome que lhe atribuíres. O mesmo 
vejo [e] passar-se nas cidades, conferindo por vezes cada 
uma aos mesmos objetos nomes diferentes, que variam de 
heleno para heleno, como dos helenos para os bárbaros. 
 Sóc.: Então, vejamos agora, Hermógenes, se és também de 
parecer que com os seres se dá o mesmo, possuindo cada um 
sua existência particular, como dizia Protágoras, quando 
afirmou que o homem é a “medida de todas [386] as coisas”, 
e que, por isso, conforme me parecerem as coisas, tais 
serão elas, realmente, para mim, 
 
 
 
 
 
 
 
385c  ƈʻƤƫƘῇ ƦʀƣƘƠ ɞƚưƚƜ. 
  ̖ŽƪƫƠƤ ƦʠƤ ʏƫƠ ƢʽƚƜƠƩ Ƣ˃ƚƦƬ ƪƣƠơƨ˃ƫƜƨƦƤ ƣ˃ƨƠƦƤ 
ɎƢƢƦ ɬ ʎƤƦƣƘ; 
  Ƈʞơῇ ɊƢƢʺ ƫƦ̫ƫƦ ƪƣƠơƨ˃ƫƘƫƦƤ. 
  ƂƘˀ ƫ˂ ʎƤƦƣƘ ɎƨƘ ƫ˂ ƫƦ̫ ɊƢƞƟƦ̫Ʃ Ƣ˃ƚƦƬ ƢʽƚƜƫƘƠ; 10 
  ƅƘˁ. 
  ᾿ŹƢƞƟʽƩ ƚƜῇ ʫƩ ƭ̌Ʃ. 
  ƅƘˁ. 
  Ƌ˂ ƛʼ ƫƦ̫ ƯƜ˅ƛƦƬƩ ƣ˃ƨƠƦƤ Ʀʚ ƯƜ̫ƛƦƩ; 
  ƍƞƣˁ. 15 
  ̖ŽƪƫƠƤ ɎƨƘ ʎƤƦƣƘ ƯƜ̫ƛƦƩ ơƘˀ ɊƢƞƟʼƩ ƢʽƚƜƠƤῇ ƜɾƧƜƨ 
ơƘˀ Ƣ˃ƚƦƤ; 
  ƈ̸Ʃ ƚʺƨ Ʀʞ;] d 
 
  ̢Ƈ ɌƤ ɎƨƘ ɟơƘƪƫƦƩ ƭ̏ ƫ̶ ʎƤƦƣƘ ƜʀƤƘƠῇ ƫƦ̫ƫ˃ ɚƪƫƠƤ 
ɛơʻƪƫ̶ ʎƤƦƣƘ; 
  ƅƘˁ. 
  ̗ſ ơƘˀ ʋƧ˃ƪƘ ɌƤ ƭ̏ ƫƠƩ ɛơʻƪƫ̶ ʊƤ˃ƣƘƫƘ ƜʀƤƘƠῇ 5 
ƫƦƪƘ̫ƫƘ ɞƪƫƘƠ ơƘˀ ƫ˃ƫƜ ʋƧ˃ƫƘƤ ƭ̏; 
  Ƈʚ ƚʺƨ ɞƮư ɞƚưƚƜῇ ʰ ƊˇơƨƘƫƜƩῇ ʊƤ˃ƣƘƫƦƩ 
ɎƢƢƞƤ ʊƨƟ˃ƫƞƫƘ ɬ ƫƘ˅ƫƞƤῇ ɚƣƦˀ ƣʼƤ ɟƫƜƨƦƤ ƜʀƤƘƠ ơƘƢƜῖƤ 
ɛơʻƪƫ̶ ʎƤƦƣƘῇ ʍ ɚƚˆ ɚƟʽƣƞƤῇ ƪƦˀ ƛʼ ɟƫƜƨƦƤῇ ʍ Ƙʠ ƪ˅. Ʀʟƫư 
ƛʼ ơƘˀ ƫƘῖƩ Ƨ˃ƢƜƪƠƤ ʋƨ̸ ɺƛˁ˻ ɛơʻƪƫƘƠƩ ɚƧˀ ƫƦῖƩ ƘʚƫƦῖƩ e 
ơƜˁƣƜƤƘ ʊƤ˃ƣƘƫƘῇ ơƘˀ ̣ŽƢƢƞƪƠ ƧƘƨʺ ƫƦ˄Ʃ ɎƢƢƦƬƩ ̣ŽƢƢƞ- 
ƤƘƩῇ ơƘˀ ̣ŽƢƢƞƪƠ ƧƘƨʺ ƙƘƨƙʻƨƦƬƩ. 
  ƍʽƨƜ ƛʾ ɾƛưƣƜƤῇ ʰ ῾Žƨƣ˃ƚƜƤƜƩῇ Ƨ˃ƫƜƨƦƤ ơƘˀ ƫʺ 
ʎƤƫƘ ƦʟƫưƩ ɞƮƜƠƤ ƪƦƠ ƭƘˁƤƜƫƘƠῇ ɺƛˁ˻ Ƙʚƫ̸Ƥ ɫ ƦʚƪˁƘ ƜʀƤƘƠ 5 
ɛơʻƪƫ̶, ʯƪƧƜƨ ƈƨưƫƘƚ˃ƨƘƩ ɞƢƜƚƜƤ ƢʽƚưƤ "ƧʻƤƫưƤ 
ƮƨƞƣʻƫưƤ ƣʽƫƨƦƤ" ƜʀƤƘƠ ɎƤƟƨưƧƦƤ – ʫƩ ɎƨƘ ƦʁƘ ƣʼƤ ɌƤ 386 
ɚƣƦˀ ƭƘˁƤƞƫƘƠ ƫʺ ƧƨʻƚƣƘƫƘ ƜʀƤƘƠῇ ƫƦƠƘ̫ƫƘ ƣʼƤ ɞƪƫƠƤ ɚƣƦˁ, 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 180 ~ 
 
386a 
como o serão para ti conforme te parecerem. Ou és de 
opinião que sua essência seja, de algum modo, permanente? 
 Her.: Já me aconteceu, Sócrates, algumas vezes, em minha 
perplexidade, ser levado a adotar a opinião de Protágoras. 
Contudo, não me parece que seja muito certa. 
 Sóc.: Como assim? Em algum tempo já chegaste a admitir 
que não existe [b] em absoluto homem ruim? 
 Her.: Não, por Zeus. Já me tem acontecido muitas vezes 
aceitar que há homens ruins, e até mesmo em grande número. 
 Sóc.: E então? E homens inteiramente bons, nunca chegaste 
a encontrar? 
 Her.: Pouquíssimos. 
 Sóc.: Porém já os encontraste? 
 Her.: Sim, já encontrei. 
 Sóc.: E de que modo pensas? Não te parece que sejam 
judiciosos os indivíduos bons de todo, e insensatos os 
inteiramente maus? 
 Her.: [c] É isso, justamente, o que parece. 
 Sóc.: Como poderá dar-se, então, no caso de estar 
Protágoras com a razão, e ser, de fato, verdade que as 
coisas são como parecem ser a cada um, que entre nós uns 
sejam judiciosos, e outros insensatos? 
 Her.: Não é possível. 
 Sóc.: Por outro lado, no caso de haver diferença entre a 
razão e a sem-razão, hás de admitir também, sem vacilações, 
que dificilmente estará certa a proposição de Protágoras. 
Pois em verdade, ninguém poderia ser mais judicioso do que 
outro, se a verdade [d] fosse o que parecesse a cada 
pessoa. 
 Her.: É muito certo. 
 Sóc.: Mas também não admitirás com Eutidemo, quero crer, 
que todas as coisas são semelhantes simultaneamente e 
sempre para todo o mundo. Desse jeito, umas pessoas não 
poderão 
 
 
 
 
 
 
 
 
386a 
ƦʁƘ ƛῂ ɌƤ ƪƦˁῇ ƫƦƠƘ̫ƫƘ ƛʼ ƪƦˁ· ɬ ɞƮƜƠƤ ƛƦơƜῖ ƪƦƠ Ƙʚƫʺ Ƙʛƫ̸Ƥ 
ƫƠƤƘ ƙƜƙƘƠ˃ƫƞƫƘ ƫ̎Ʃ ƦʚƪˁƘƩ; 
  ̖ſƛƞ ƧƦƫʼ ɞƚưƚƜῇ ʰ ƊˇơƨƘƫƜƩῇ ɊƧƦƨ̸Ƥ ơƘˀ 5 
ɚƤƫƘ̫ƟƘ ɚƥƞƤʽƮƟƞƤ ƜɺƩ ɏƧƜƨ ƈƨưƫƘƚ˃ƨƘƩ ƢʽƚƜƠΑ Ʀʚ ƧʻƤƬ ƫƠ 
ƣʽƤƫƦƠ ƣƦƠ ƛƦơƜῖ ƦʟƫưƩ ɞƮƜƠƤ. 
  Ƌˁ ƛʽ; ɚƩ ƫ˃ƛƜ ɮƛƞ ɚƥƞƤʽƮƟƞƩῇ ʯƪƫƜ ƣʾ ƧʻƤƬ ƪƦƠ 
ƛƦơƜῖƤ ƜʀƤƘˁ ƫƠƤƘ ɎƤƟƨưƧƦƤ ƧƦƤƞƨ˃Ƥ; b 
  Ƈʚ ƣʺ ƫ˂Ƥ żˁƘῇ ɊƢƢʺ ƧƦƢƢʻơƠƩ ƛʾ Ƙʚƫ˂ ƧʽƧƦƤƟƘῇ 
ʯƪƫƜ ƣƦƠ ƛƦơƜῖƤ ƧʻƤƬ ƧƦƤƞƨƦ˄Ʃ ƜʀƤƘˁ ƫƠƤƘƩ ɊƤƟƨˇƧƦƬƩῇ ơƘˀ 
ƣʻƢƘ ƪƬƮƤƦ˅Ʃ. 
  Ƌˁ ƛʽ; ƧʻƤƬ ƮƨƞƪƫƦˀ ƦʞƧư ƪƦƠ ɞƛƦƥƘƤ ƜʀƤƘƠ; 5 
  ƂƘˀ ƣʻƢƘ ʊƢˁƚƦƠ. 
  ̖ŽƛƦƥƘƤ ƛῂ ƦʠƤ; 
  ̖ŽƣƦƠƚƜ. 
  ƈ̸Ʃ ƦʠƤ ƫƦ̫ƫƦ ƫˁƟƜƪƘƠ; ɐƨῂ ʱƛƜΑ ƫƦ˄Ʃ ƣʼƤ ƧʻƤƬ 
ƮƨƞƪƫƦ˄Ʃ ƧʻƤƬ ƭƨƦƤˁƣƦƬƩῇ ƫƦ˄Ʃ ƛʼ ƧʻƤƬ ƧƦƤƞƨƦ˄Ʃ ƧʻƤƬ 10 
ɎƭƨƦƤƘƩ; 
  ̖ŽƣƦƠƚƜ ƛƦơƜῖ ƦʟƫưƩ. c 
  Ƈʁ˃Ƥ ƫƜ ƦʠƤῇ Ɯɺ ƈƨưƫƘƚ˃ƨƘƩ ɊƢƞƟ̎ ɞƢƜƚƜƤ ơƘˀ 
ɞƪƫƠƤ Ƙʟƫƞ ɫ ɊƢʿƟƜƠƘῇ ƫ˂ ƦʁƘ ɌƤ ƛƦơ̏ ɛơʻƪƫ̶ ƫƦƠƘ̫ƫƘ ơƘˀ 
ƜʀƤƘƠῇ ƫƦ˄Ʃ ƣʼƤ ɫƣ̸Ƥ ƭƨƦƤˁƣƦƬƩ ƜʀƤƘƠῇ ƫƦ˄Ʃ ƛʼ ɎƭƨƦƤƘƩ; 
  Ƈʚ ƛ̎ƫƘ. 5 
  ƂƘˀ ƫƘ̫ƫʻ ƚƜῇ ʫƩ ɚƚˮƣƘƠῇ ƪƦˀ ƧʻƤƬ ƛƦơƜῖῇ ƭƨƦƤʿ- 
ƪƜưƩ ƦʞƪƞƩ ơƘˀ ɊƭƨƦƪ˅ƤƞƩ ƣʾ ƧʻƤƬ ƛƬƤƘƫ˂Ƥ ƜʀƤƘƠ ƈƨưƫƘ- 
ƚ˃ƨƘƤ ɊƢƞƟ̎ ƢʽƚƜƠƤΑ ƦʚƛʼƤ ƚʺƨ ɎƤ ƧƦƬ ƫ̏ ɊƢƞƟƜˁ˻ ʋ ɟƫƜƨƦƩ 
ƫƦ̫ ɛƫʽƨƦƬ ƭƨƦƤƠƣˇƫƜƨƦƩ Ɯɾƞῇ ƜɾƧƜƨ ɍ ɌƤ ɛơʻƪƫ̶ ƛƦơ̏ 
ɛơʻƪƫ̶ ɊƢƞƟ̎ ɞƪƫƘƠ. d 
  ̖ŽƪƫƠ ƫƘ̫ƫƘ. 
  ᾿ŹƢƢʺ ƣʾƤ Ʀʚƛʼ ơƘƫῂ ŽʚƟ˅ƛƞƣ˃Ƥ ƚƜ ƦʀƣƘƠ ƪƦˀ ƛƦơƜῖ 
Ƨ˾ƪƠ ƧʻƤƫƘ ʋƣƦˁưƩ ƜʀƤƘƠ ɏƣƘ ơƘˀ ɊƜˁΑ Ʀʚƛʼ ƚʺƨ ɌƤ ƦʟƫưƩ 
 
 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 181 ~ 
 
386d 
ser boas, e outras más, se a virtude e o vício ocorrerem 
sempre juntos e ao mesmo tempo em todos os indivíduos. 
 Her.: É verdade o quedizes. 
 Sóc.: Ora, se todas as coisas não são semelhantes ao 
mesmo tempo, e sempre, para todo mundo, nem relativas a 
cada pessoa em particular, é claro que devem ser em si [e] 
mesmas de essência permanente; não estão em relação 
conosco, nem podem ser deslocadas em todos os sentidos por 
nossa fantasia, porém existem por si mesmas, de acordo com 
sua essência natural. 
 Her.: Parece-me, Sócrates, que é assim mesmo. 
 Sóc.: Mas, poderão ser as coisas conformadas desse modo, 
e suas ações de modo diferente? As ações não serão, de 
igual modo, um aspecto de ser? 
 Her.: Sem dúvida; elas também o são. 
 Sóc.: [387] Logo, as ações se realizam segundo sua 
própria natureza, não conforme a opinião que dela fizermos. 
Por exemplo: se quisermos cortar alguma coisa, poderemos 
fazê-lo como bem entendermos ou com o que for do nosso 
agrado? Não será cortando cada objeto como quer a natureza 
que ele seja cortado e com o instrumento apropriado para 
cortar, que o cortaremos certo e realizaremos corretamente 
a operação, e se quisermos proceder contra a natureza, 
falharemos de todo e nada conseguiremos? 
 Her.: [b] É também o que eu penso. 
 Sóc.: Da mesma forma, no caso de desejarmos queimar 
alguma coisa, não deveremos fazê-lo de qualquer jeito, como 
nos ditar a fantasia, mas pelo modo certo, que é o modo 
indicado pela natureza para queimar e ser queimado e com os 
meios apropriados. 
 Her.: É isso mesmo. 
 Sóc.: E com tudo o mais não se passa da mesma forma? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
386d 
ƜʀƜƤ Ʀɻ ƣʼƤ ƮƨƞƪƫƦˁῇ Ʀɻ ƛʼ ƧƦƤƞƨƦˁῇ Ɯɺ ʋƣƦˁưƩ ɏƧƘƪƠ ơƘˀ ɊƜˀ 5 
ɊƨƜƫʿ ƫƜ ơƘˀ ơƘơˁƘ Ɯɾƞ. 
  ᾿ŹƢƞƟ̎ ƢʽƚƜƠƩ. 
  ƇʚơƦ̫Ƥ Ɯɺ ƣʿƫƜ Ƨ˾ƪƠ ƧʻƤƫƘ ɚƪƫˀƤ ʋƣƦˁưƩ ɏƣƘ ơƘˀ 
ɊƜˁῇ ƣʿƫƜ ɛơʻƪƫ̶ ɺƛˁ˻ ɟơƘƪƫƦƤῇ ƛ̎ƢƦƤ ƛʾ ʏƫƠ Ƙʚƫʺ Ƙʛƫ̸Ƥ 
ƦʚƪˁƘƤ ɞƮƦƤƫʻ ƫƠƤƘ ƙʽƙƘƠ˃Ƥ ɚƪƫƠ ƫʺ ƧƨʻƚƣƘƫƘῇ Ʀʚ Ƨƨ˂Ʃ e 
ɫƣ˾Ʃ Ʀʚƛʼ ʛƭῂ ɫƣ̸Ƥ ɛƢơ˃ƣƜƤƘ ɎƤư ơƘˀ ơʻƫư ƫ̹ ɫƣƜƫʽƨ̶ 
ƭƘƤƫʻƪƣƘƫƠῇ ɊƢƢʺ ơƘƟῂ Ƙʛƫʺ Ƨƨ˂Ʃ ƫʾƤ Ƙʛƫ̸Ƥ ƦʚƪˁƘƤ 
ɞƮƦƤƫƘ ˟ƧƜƨ ƧʽƭƬơƜƤ. 
  żƦơƜῖ ƣƦƠῇ ʰ ƊˇơƨƘƫƜƩῇ Ʀʟƫư. 5 
  ƈ˃ƫƜƨƦƤ ƦʠƤ Ƙʚƫʺ ƣʼƤ ɌƤ Ɯɾƞ Ʀʟƫư ƧƜƭƬơ˃ƫƘῇ Ƙɻ ƛʼ 
ƧƨʻƥƜƠƩ Ƙʚƫ̸Ƥ Ʀʚ ơƘƫʺ ƫ˂Ƥ Ƙʚƫ˂Ƥ ƫƨ˃ƧƦƤ; ɬ Ʀʚ ơƘˀ ƘʡƫƘƠ ɟƤ 
ƫƠ ƜʀƛƦƩ ƫ̸Ƥ ʎƤƫưƤ ƜɺƪˁƤῇ Ƙɻ ƧƨʻƥƜƠƩ; 
  ƈʻƤƬ ƚƜ ơƘˀ ƘʡƫƘƠ. 
  ƂƘƫʺ ƫʾƤ Ƙʛƫ̸Ƥ ɎƨƘ ƭ˅ƪƠƤ ơƘˀ Ƙɻ ƧƨʻƥƜƠƩ Ƨƨʻƫ- 387 
ƫƦƤƫƘƠῇ Ʀʚ ơƘƫʺ ƫʾƤ ɫƣƜƫʽƨƘƤ ƛ˃ƥƘƤ. ƦʁƦƤ ɚʻƤ ƫƠ ɚƧƠ- 
ƮƜƠƨʿƪưƣƜƤ ɫƣƜῖƩ ƫ̸Ƥ ʎƤƫưƤ ƫʽƣƤƜƠƤῇ Ƨ˃ƫƜƨƦƤ ɫƣῖƤ 
ƫƣƞƫʽƦƤ ɟơƘƪƫƦƤ ʫƩ ɌƤ ɫƣƜῖƩ ƙƦƬƢˇƣƜƟƘ ơƘˀ ˯ ɌƤ 
ƙƦƬƢƞƟ̸ƣƜƤῇ ɬ ɚʺƤ ƣʼƤ ơƘƫʺ ƫʾƤ ƭ˅ƪƠƤ ƙƦƬƢƞƟ̸ƣƜƤ 5 
ɟơƘƪƫƦƤ ƫʽƣƤƜƠƤ ƫƦ̫ ƫʽƣƤƜƠƤ ƫƜ ơƘˀ ƫʽƣƤƜƪƟƘƠ ơƘˀ ˯ 
ƧʽƭƬơƜῇ ƫƜƣƦ̫ƣʽƤ ƫƜ ơƘˀ ƧƢʽƦƤ ƫƠ ɫƣῖƤ ɞƪƫƘƠ ơƘˀ ʊƨƟ̸Ʃ 
ƧƨʻƥƦƣƜƤ ƫƦ̫ƫƦῇ ɚʺƤ ƛʼ ƧƘƨʺ ƭ˅ƪƠƤῇ ɚƥƘƣƘƨƫƞƪ˃ƣƜƟʻ ƫƜ 
ơƘˀ ƦʚƛʼƤ ƧƨʻƥƦƣƜƤ; 
  ̖ŽƣƦƠƚƜ ƛƦơƜῖ Ʀʟƫư. b 
  ƇʚơƦ̫Ƥ ơƘˀ ɚʺƤ ơʻƜƠƤ ƫƠ ɚƧƠƮƜƠƨʿƪưƣƜƤῇ Ʀʚ ơƘƫʺ 
Ƨ˾ƪƘƤ ƛ˃ƥƘƤ ƛƜῖ ơʻƜƠƤῇ ɊƢƢʺ ơƘƫʺ ƫʾƤ ʊƨƟʿƤ; Ƙʟƫƞ ƛῂ ɚƪƫˀƤ 
˟ ɚƧƜƭ˅ơƜƠ ɟơƘƪƫƦƤ ơʻƜƪƟƘˁ ƫƜ ơƘˀ ơʻƜƠƤ ơƘˀ ˯ ɚƧƜƭ˅ơƜƠ; 
  ̖ŽƪƫƠ ƫƘ̫ƫƘ. 5 
  ƇʚơƦ̫Ƥ ơƘˀ ƫɐƢƢƘ Ʀʟƫư; 
 
 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 182 ~ 
 
 387b 
 Her.: Perfeitamente. 
 Sóc.: E falar, não é também uma espécie de ação? 
 Her.: Sim. 
 Sóc.: De que modo, então, falará alguém corretamente: [c] 
da mesma maneira que lhe aprouver falar, ou, de 
preferência, dizendo as coisas segundo o modo natural de 
falar e como devem ser ditas, para alcançar o seu intento e 
dizer, de fato, alguma coisa, sem o que cometerá erros e 
nada conseguirá? 
 Her.: Penso que é como dizes. 
 Sóc.: E dar nome às coisas, não é uma técnica do ato de 
falar? Quando se denomina alguma coisa, fala-se, não é 
verdade? 
 Her.: Perfeitamente. 
 Sóc.: Logo, nomear, também é ação, uma vez que falar é 
uma espécie de ação, com relação a certas coisas. 
 Her.: É isso mesmo. 
 Sóc.: [d] Ora, as ações, como já vimos, não são relativas 
a nós, mas tem cada uma sua própria natureza? 
 Her.: É isso mesmo. 
 Sóc.: Assim sendo, convirá nomear as coisas pelo modo 
natural de nomeá-las e serem nomeadas, e pelo meio 
adequado, não como imaginamos que devemos fazê-lo, caso 
queiramos ficar coerentes com o que assentamos antes. Só 
por esse modo conseguiremos, de fato, dar nome às coisas; 
do contrário, será impossível. 
 Her.: É o que me parece. 
 Sóc.: Outro exemplo: o que é preciso cortar, digamos, 
terá de ser cortado com alguma coisa? 
 Her.: Sim. 
 Sóc.: [e] E o que é preciso tecer, terá de ser tecido com 
algo? E o que for para furar, será furado com algum 
instrumento? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
387b ƈʻƤƬ ƚƜ. 
  ̗Źƨῂ ƦʠƤ Ʀʚ ơƘˀ ƫ˂ ƢʽƚƜƠƤ ƣˁƘ ƫƠƩ ƫ̸Ƥ ƧƨʻƥƜˇƤ 
ɚƪƫƠƤ; 
  ƅƘˁ. 10 
  ƈ˃ƫƜƨƦƤ ƦʠƤ ˟ ɎƤ ƫ̶ ƛƦơ̏ ƢƜơƫʽƦƤ ƜʀƤƘƠῇ ƫƘ˅ƫ̋ 
ƢʽƚưƤ ʊƨƟ̸Ʃ ƢʽƥƜƠῇ ɬ ɚʺƤ ƣʼƤ ˟ ƧʽƭƬơƜ ƫʺ ƧƨʻƚƣƘƫƘ c 
ƢʽƚƜƠƤ ƫƜ ơƘˀ ƢʽƚƜƪƟƘƠ ơƘˀ ˯ῇ ƫƘ˅ƫ̋ ơƘˀ ƫƦ˅ƫ̶ Ƣʽƚ̋ῇ ƧƢʽƦƤ 
ƫʽ ƫƠ ƧƦƠʿƪƜƠ ơƘˀ ɚƨƜῖ· ɌƤ ƛʼ ƣʿ, ɚƥƘƣƘƨƫʿƪƜƫƘˁ ƫƜ ơƘˀ 
ƦʚƛʼƤ ƧƦƠʿƪƜƠ; 
  Ƈʟƫư ƣƦƠ ƛƦơƜῖ ʫƩ ƢʽƚƜƠƩ. 5 
  ƇʚơƦ̫Ƥ ƫƦ̫ ƢʽƚƜƠƤ ƣ˃ƨƠƦƤ ƫ˂ ʊƤƦƣʻƝƜƠƤ; ƦƤƦƣʻ- 
ƝƦƤƫƜƩ ƚʻƨ ƧƦƬ ƢʽƚƦƬƪƠ ƫƦ˄Ʃ Ƣ˃ƚƦƬƩ. 
  ƈʻƤƬ ƚƜ. 
  ƇʚơƦ̫Ƥ ơƘˀ ƫ˂ ʊƤƦƣʻƝƜƠƤ Ƨƨ˾ƥˁƩ ƫˁƩ ɚƪƫƠƤῇ ƜɾƧƜƨ 
ơƘˀ ƫ˂ ƢʽƚƜƠƤ Ƨƨ˾ƥˁƩ ƫƠƩ ɰƤ ƧƜƨˀ ƫʺ ƧƨʻƚƣƘƫƘ; 10 
  ƅƘˁ. 
  Źɻ ƛʼ ƧƨʻƥƜƠƩ ɚƭʻƤƞƪƘƤ ɫƣῖƤ Ʀʚ Ƨƨ˂Ʃ ɫƣ˾Ʃ ƦʠƪƘƠῇ d 
ɊƢƢῂ Ƙʛƫ̸Ƥ ƫƠƤƘ ɺƛˁƘƤ ƭ˅ƪƠƤ ɞƮƦƬƪƘƠ; 
  ̖ŽƪƫƠ ƫƘ̫ƫƘ. 
  ƇʚơƦ̫Ƥ ơƘˀ ʊƤƦƣƘƪƫʽƦƤ ˟ ƧʽƭƬơƜ ƫʺ ƧƨʻƚƣƘƫƘ 
ʊƤƦƣʻƝƜƠƤ ƫƜ ơƘˀ ʊƤƦƣʻƝƜƪƟƘƠ ơƘˀ ˯, ɊƢƢῂ ƦʚƮ ˟ ɌƤ ɫƣƜῖƩ 5 
ƙƦƬƢƞƟ̸ƣƜƤῇ ƜɾƧƜƨ ƫƠ ƫƦῖƩ ɞƣƧƨƦƪƟƜƤ ƣʽƢƢƜƠ ʋƣƦƢƦƚƦ˅- 
ƣƜƤƦƤ ƜʀƤƘƠ; ơƘˀ Ʀʟƫư ƣʼƤ ɌƤ ƧƢʽƦƤ ƫƠ ƧƦƠƦῖƣƜƤ ơƘˀ ʊƤƦƣʻ- 
ƝƦƠƣƜƤ, ɎƢƢưƩ ƛʼ Ʀʞ; 
  ƍƘˁƤƜƫƘˁ ƣƦƠ. 
  ƍʽƨƜ ƛʿ, ʍ ɞƛƜƠ ƫʽƣƤƜƠƤῇ ɞƛƜƠ ƫ̶ῇ ƭƘƣʽƤῇ ƫʽƣƤƜƠƤ; 10 
  ƅƘˁ. 
  ƂƘˀ ʍ ɞƛƜƠ ơƜƨơˁƝƜƠƤῇ ɞƛƜƠ ƫ̶ ơƜƨơˁƝƜƠƤ; ơƘˀ ʍ ɞƛƜƠ e 
ƫƨƬƧ˾Ƥῇ ɞƛƜƠ ƫ̶ ƫƨƬƧ˾Ƥ; 
 
 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 183 ~ 
 
387e 
 Her.: Perfeitamente. 
 Sóc.: E que for preciso nomear, terá de ser nomeado com 
alguma coisa? 
 Her.: [388] Isso mesmo. 
 Sóc.: Qual é o instrumento necessário para perfuramos? 
 Her.: Furador. 
 Sóc.: Qual para tecermos? 
 Her.: Lançadeira. 
 Sóc.: E qual para nomearmos? 
 Her.: O nome. 
 Sóc.: Muito bem. Nome, portanto, é o instrumento? 
 Her.: Certamente. 
 Sóc.: E, agora, se te perguntasse: "que instrumento é a 
lançadeira?" Não é um instrumento de tecer? 
 Her.: Sim. 
 Sóc.: [b] E que fazemos quando tecemos? Não separamos da 
trama a urdidura, que estão misturadas? 
 Her.: Sim. 
 Sóc.: E a respeito do furador e de tudo o mais, não 
responderias do mesmo modo? 
 Her.: Perfeitamente. 
 Sóc.: E a respeito do nome, poderias dar resposta 
idêntica? Se dizemos que o nome é instrumento, que fazemos 
quando designamos alguma coisa? 
 Her.: Não sei como responder. 
 Sóc.: Não ensinamos uns aos outros, e não distinguimos as 
coisas, conforme sejam constituídas? 
 Her.: Perfeitamente. 
 Sóc.: O nome, por conseguinte, é instrumento para ensinar 
a respeito [c] das coisas e para separá-las, tal como a 
lançadeira separa os fios da teia. 
 Her.: Sim. 
 Sóc.: A naveta não é instrumento da técnica de tecer? 
 Her.: Como não? 
 Sóc.: O tecelão deve saber manusear belamente a sua 
lançadeira, 
 
 
 
 
 
 
 387e  ƈʻƤƬ ƚƜ. 
  ƂƘˀ ʍ ɞƛƜƠ ƛʾ ʊƤƦƣʻƝƜƠƤῇ ɞƛƜƠ ƫ̶ ʊƤƦƣʻƝƜƠƤ; 
  ̖ŽƪƫƠ ƫƘ̫ƫƘ. 388 
  Ƌˁ ƛʼ ɰƤ ɚơƜῖƤƦ ˯ ɞƛƜƠ ƫƨƬƧ˾Ƥ; 
  Ƌƨ˅ƧƘƤƦƤ. 
  Ƌˁ ƛʼ ˯ ơƜƨơˁƝƜƠƤ; 
  ƂƜƨơˁƩ. 5 
  Ƌˁ ƛʼ ˯ ʊƤƦƣʻƝƜƠƤ; 
  ̖ƇƤƦƣƘ. 
  Žʠ ƢʽƚƜƠƩ. ʎƨƚƘƤƦƤ ɎƨƘ ƫˁ ɚƪƫƠ ơƘˀ ƫ˂ ʎƤƦƣƘ. 
  ƈʻƤƬ ƚƜ. 
  Žɺ ƦʠƤ ɚƚˆ ɚƨƦˁƣƞƤ "Ƌˁ ɰƤ ʎƨƚƘƤƦƤ ɫ ơƜƨơˁƩ;" ƦʚƮ10 
˯ ơƜƨơˁƝƦƣƜƤ; 
  ƅƘˁ. 
  ƂƜƨơˁƝƦƤƫƜƩ ƛʼ ƫˁ ƛƨ̸ƣƜƤ; Ʀʚ ƫʾƤ ơƨ˃ơƞƤ ơƘˀ ƫƦ˄Ʃ b 
ƪƫʿƣƦƤƘƩ ƪƬƚơƜƮƬƣʽƤƦƬƩ ƛƠƘơƨˁƤƦƣƜƤ; 
  ƅƘˁ. 
  ƇʚơƦ̫Ƥ ơƘˀ ƧƜƨˀ ƫƨƬƧʻƤƦƬ ɟƥƜƠƩ ƦʟƫưƩ ƜɺƧƜῖƤ ơƘˀ 
ƧƜƨˀ ƫ̸Ƥ ɎƢƢưƤ; 5 
  ƈʻƤƬ ƚƜ. 
  ̖ŽƮƜƠƩ ƛʾ ơƘˀ ƧƜƨˀ ʊƤ˃ƣƘƫƦƩ ƦʟƫưƩ ƜɺƧƜῖƤ; ʊƨƚʻƤ̶ 
ʎƤƫƠ ƫ̹ ʊƤ˃ƣƘƫƠ ʊƤƦƣʻƝƦƤƫƜƩ ƫˁ ƧƦƠƦ̫ƣƜƤ; 
  Ƈʚơ ɞƮư ƢʽƚƜƠƤ. 
  ̗Źƨῂ Ʀʚ ƛƠƛʻƪơƦƣʽƤ ƫƠ ɊƢƢʿƢƦƬƩ ơƘˀ ƫʺ ƧƨʻƚƣƘƫƘ 10 
ƛƠƘơƨˁƤƦƣƜƤ ˟ ɞƮƜƠ; 
  ƈʻƤƬ ƚƜ. 
  ̖ƇƤƦƣƘ ɎƨƘ ƛƠƛƘƪơƘƢƠơ˃Ƥ ƫˁ ɚƪƫƠƤ ʎƨƚƘƤƦƤ ơƘˀ 
ƛƠƘơƨƠƫƠơ˂Ƥ ƫ̎Ʃ ƦʚƪˁƘƩ ʯƪƧƜƨ ơƜƨơˀƩ ʛƭʻƪƣƘƫƦƩ. c 
  ƅƘˁ. 
  ῾ƌƭƘƤƫƠơ˂Ƥ ƛʽ ƚƜ ɫ ơƜƨơˁƩ; 
  ƈ̸Ʃ ƛῂ Ʀʞ; 
  ῾ƌƭƘƤƫƠơ˂Ʃ ƣʼƤ ɎƨƘ ơƜƨơˁƛƠ ơƘƢ̸Ʃ ƮƨʿƪƜƫƘƠ, 5 
 PLATÃO Crátilo    
~ 184 ~ 
 
388c 
quer dizer: como tecelão. E o professor, empregará bem o 
nome? Bem, quer dizer: como professor? 
 Her.: Sim. 
 Sóc.: E agora, de quem é o trabalho de que o tecelão se 
serve bem, quando faz uso da lançadeira? 
 Her.: Do carpinteiro. 
 Sóc.: E todo homem é carpinteiro, ou apenas o que conhece 
a técnica da carpintaria? 
 Her.: Apenas esse. 
 Sóc.: [d] E de quem é o trabalho de que se serve o homem 
que fura alguma coisa, quando faz uso do furador? 
 Her.: Do ferreiro. 
 Sóc.: E todo o mundo é ferreiro, ou apenas quem possui 
essa técnica? 
 Her.: Quem possui essa técnica. 
 Sóc.: Muito bem. E agora, de quem é o trabalho de que faz 
uso o professor, quando emprega o nome? 
 Her.: A isso, também, não sei responder. 
 Sóc.: E não saberás também dizer quem nos transmitiu os 
nomes de que nos servimos? 
 Her.: Também não. 
 Sóc.: Não te parece, ao menos, que foi a lei que 
estabeleceu essas coisas? 
 Her.: Parece. 
 Sóc.: [e] Logo, o professor, quando emprega nomes, usa o 
trabalho do legislador? 
 Her.: Parece-me que sim. 
 Sóc.: E és de opinião que todos os varões podem ser 
legisladores, ou apenas quem possui essa técnica? 
 Her.: Quem possui essa técnica. 
 Sóc.: Por conseguinte, Hermógenes, nem todos os varões 
têm capacidade para impor [389] nomes, mas apenas o fazedor 
de nomes, e esse, como 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
388c 
ơƘƢ̸Ʃ ƛ' ɚƪƫˀƤ ʛƭƘƤƫƠơ̸ƩΑ ƛƠƛƘƪơƘƢƠơ˂Ʃ ƛʼ ʊƤ˃ƣƘƫƠῇ 
ơƘƢ̸Ʃ ƛῂ ɚƪƫˀ ƛƠƛƘƪơƘƢƠơ̸Ʃ. 
  ƅƘˁ. 
  Ƌ̹ ƫˁƤƦƩ ƦʠƤ ɞƨƚ̶ ʋ ʛƭʻƤƫƞƩ ơƘƢ̸Ʃ ƮƨʿƪƜƫƘƠ 
ʏƫƘƤ ƫ̏ ơƜƨơˁƛƠ Ʈƨ̎ƫƘƠ; 10 
  Ƌ̹ ƫƦ̫ ƫʽơƫƦƤƦƩ. 
  ƈ˾Ʃ ƛʼ ƫʽơƫưƤ ɬ ʋ ƫʾƤ ƫʽƮƤƞƤ ɞƮưƤ; 
  ῾Ƈ ƫʾƤ ƫʽƮƤƞƤ. 
  Ƌ̹ ƫˁƤƦƩ ƛʼ ɞƨƚ̶ ʋ ƫƨƬƧƞƫʾƩ ơƘƢ̸Ʃ ƮƨʿƪƜƫƘƠ d 
ʏƫƘƤ ƫ̹ ƫƨƬƧʻƤ̶ Ʈƨ̎ƫƘƠ; 
  Ƌ̹ ƫƦ̫ ƮƘƢơʽưƩ. 
  ̗Źƨῂ ƦʠƤ Ƨ˾Ʃ ƮƘƢơƜ˄Ʃ ɬ ʋ ƫʾƤ ƫʽƮƤƞƤ ɞƮưƤ; 
  ῾Ƈ ƫʾƤ ƫʽƮƤƞƤ. 5 
  ŽʀƜƤ. ƫ̹ ƛʼ ƫˁƤƦƩ ɞƨƚ̶ ʋ ƛƠƛƘƪơƘƢƠơ˂Ʃ ƮƨʿƪƜƫƘƠ 
ʏƫƘƤ ƫ̹ ʊƤ˃ƣƘƫƠ Ʈƨ̎ƫƘƠ; 
  Ƈʚƛʼ ƫƦ̫ƫῂ ɞƮư. 
  Ƈʚƛʼ ƫƦ̫ƫ˃ ƚῂ ɞƮƜƠƩ ƜɺƧƜῖƤῇ ƫˁƩ ƧƘƨƘƛˁƛưƪƠƤ ɫƣῖƤ 
ƫʺ ʊƤ˃ƣƘƫƘ ƦʁƩ ƮƨˇƣƜƟƘ; 10 
  Ƈʚ ƛ̎ƫƘ. 
  ̗Źƨῂ ƦʚƮˀ ʋ Ƥ˃ƣƦƩ ƛƦơƜῖ ƪƦƠ ʋ ƧƘƨƘƛƠƛƦ˄Ʃ Ƙʚƫʻ; 
  ̖ŽƦƠơƜƤ. 
  ƅƦƣƦƟʽƫƦƬ ɎƨƘ ɞƨƚ̶ ƮƨʿƪƜƫƘƠ ʋ ƛƠƛƘƪơƘƢƠơ˂Ʃ e 
ʏƫƘƤ ʊƤ˃ƣƘƫƠ Ʈƨ̎ƫƘƠ; 
  żƦơƜῖ ƣƦƠ. 
  ƅƦƣƦƟʽƫƞƩ ƛʽ ƪƦƠ ƛƦơƜῖ Ƨ˾Ʃ ƜʀƤƘƠ ɊƤʾƨ ɬ ʋ ƫʾƤ 
ƫʽƮƤƞƤ ɞƮưƤ; 5 
  ῾Ƈ ƫʾƤ ƫʽƮƤƞƤ. 
  Ƈʚơ ɎƨƘ ƧƘƤƫ˂Ʃ ɊƤƛƨ˃Ʃῇ ʰ ῾Žƨƣ˃ƚƜƤƜƩῇ ʎƤƦƣƘ 
ƟʽƪƟƘƠ, ɊƢƢʻ ƫƠƤƦƩ ʊƤƦƣƘƫƦƬƨƚƦ̫Α ƦʡƫƦƩ ƛῂ ɚƪƫˁƤῇ ʫƩ 389 
 
 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 185 ~ 
 
389a 
parece, é o legislador, de todos os artesãos o mais raro. 
 Her.: É o que parece, de fato. 
 Sóc.: Vamos, considera em que atenta o legislador, quando 
estabelece os nomes. Recapitula o que dissemos antes. Para 
que olha o carpinteiro, quando fabrica uma lançadeira? Não 
será para algo naturalmente adequado para tecer? 
 Her.: Perfeitamente. 
 Sóc.: [b] E então? Se na ocasião de prepará-la vier a 
partir-se a lançadeira, fará ele uma nova olhando para a 
que se quebrou, ou para a imagem de acordo com a qual ele 
estava fabricando a que se partiu? 
 Her.: Para esta, quer parecer-me. 
 Sóc.: E não estaremos, assim, justificados em denominá-la 
lançadeira em si mesma? 
 Her.: Penso que sim. 
 Sóc.: Logo, quando se trata de fazer uma lançadeira, seja 
para roupa leve, seja para espessa, de linho ou de lã, ou 
de qualquer outro material, em todos os casos será preciso 
construí-la de acordo com a ideia da lançadeira, dando-lhe, 
porém, a forma naturalmente mais [c] apropriada para cada 
espécie de trabalho. 
 Her.: Sim. 
 Sóc.: O mesmo acontece com todos os outros instrumentos. 
Depois de descobrir o instrumento naturalmente indicado 
para determinado trabalho, é preciso que o artífice o 
fabrique com o material de que dispõe e não de acordo com 
seu desejo, mas segundo os imperativos da natureza. É assim 
que deverá, como parece, saber executar sobre o ferro a 
forma do furador naturalmente indicada para cada emprego. 
 Her.: Perfeitamente. 
 Sóc.: E na madeira, a lançadeira indicada por natureza 
para seus diferentes usos? 
 Her.: É isso mesmo. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
389a 
ɞƦƠơƜƤῇ ʋ ƤƦƣƦƟʽƫƞƩ, ʍƩ ƛʾ ƫ̸Ƥ ƛƞƣƠƦƬƨƚ̸Ƥ ƪƧƘƤƠˇƫƘƫƦƩ ɚƤ 
ɊƤƟƨˇƧƦƠƩ ƚˁƚƤƜƫƘƠ. 
  ̖ŽƦƠơƜƤ. 
  ̖ƁƟƠ ƛʿ, ɚƧˁƪơƜƯƘƠ ƧƦῖ ƙƢʽƧưƤ ʋ ƤƦƣƦƟʽƫƞƩ ƫʺ ʊƤ˃- 5 
ƣƘƫƘ ƫˁƟƜƫƘƠΑ ɚơ ƫ̸Ƥ ɞƣƧƨƦƪƟƜƤ ƛʼ ɊƤʻƪơƜƯƘƠ. ƧƦῖ ƙƢʽƧưƤ 
ʋ ƫʽơƫưƤ ƫʾƤ ơƜƨơˁƛƘ ƧƦƠƜῖ; ɐƨῂ Ʀʚ Ƨƨ˂Ʃ ƫƦƠƦ̫ƫ˃Ƥ ƫƠ ʍ ɚƧƜ- 
ƭ˅ơƜƠ ơƜƨơˁƝƜƠƤ; 
  ƈʻƤƬ ƚƜ. 
  Ƌˁ ƛʽ; ɌƤ ơƘƫƘƚ̏ Ƙʚƫ̹ ɫ ơƜƨơˀƩ ƧƦƠƦ̫ƤƫƠῇ Ƨ˃ƫƜƨƦƤ b 
ƧʻƢƠƤ ƧƦƠʿƪƜƠ ɎƢƢƞƤ Ƨƨ˂Ʃ ƫʾƤ ơƘƫƜƘƚƬῖƘƤ ƙƢʽƧưƤῇ ɬ Ƨƨ˂Ʃ 
ɚơƜῖƤƦ ƫ˂ ƜʀƛƦƩ Ƨƨ˂Ʃ ʏƧƜƨ ơƘˀ ɭƤ ơƘƫʽƘƥƜƤ ɚƧƦˁƜƠ; 
  ƈƨ˂Ʃ ɚơƜῖƤƦῇ ɞƣƦƠƚƜ ƛƦơƜῖ. 
  ƇʚơƦ̫Ƥ ɚơƜῖƤƦ ƛƠơƘƠ˃ƫƘƫῂ ɌƤ Ƙʚƫ˂ ʍ ɞƪƫƠƤ ơƜƨơˀƩ 5 
ơƘƢʽƪƘƠƣƜƤ; 
  ̖ŽƣƦƠƚƜ ƛƦơƜῖ. 
  ƇʚơƦ̫Ƥ ɚƧƜƠƛʺƤ ƛʽ̋ ƢƜƧƫ̹ ɻƣƘƫˁ̶ ɬ ƧƘƮƜῖ ɬ ƢƠƤ̹ 
ɬ ɚƨƜ̹ ɬ ʋƧƦƠ̶Ʀ̫Ƥ ƫƠƤƠ ơƜƨơˁƛƘ ƧƦƠƜῖƤῇ ƧʻƪƘƩ ƣʼƤ ƛƜῖ ƫ˂ 
ƫ̎Ʃ ơƜƨơˁƛƦƩ ɞƮƜƠƤ ƜʀƛƦƩῇ ƦɿƘ ƛῂ ɛơʻƪƫ̶ ơƘƢƢˁƪƫƞ ɚƧƜƭ˅- 10 
ơƜƠῇ ƫƘ˅ƫƞƤ ɊƧƦƛƠƛ˃ƤƘƠ ƫʾƤ ƭ˅ƪƠƤ ƜɺƩ ƫ˂ ɞƨƚƦƤ ɟơƘƪƫƦƤ; c 
  ƅƘˁ. 
  ƂƘˀ ƧƜƨˀ ƫ̸Ƥ ɎƢƢưƤ ƛʾ ʊƨƚʻƤưƤ ʋ Ƙʚƫ˂Ʃ ƫƨ˃ƧƦƩΑ 
ƫ˂ ƭ˅ƪƜƠ ɛơʻƪƫ̶ ƧƜƭƬơ˂Ʃ ʎƨƚƘƤƦƤ ɚƥƜƬƨ˃ƤƫƘ ƛƜῖ ɊƧƦ- 
ƛƦ̫ƤƘƠ ƜɺƩ ɚơƜῖƤƦ ɚƥ Ʀʡ ɌƤ ƧƦƠ̏ῇ ƦʚƮ ƦʁƦƤ ɌƤ Ƙʚƫ˂Ʃ 5 
ƙƦƬƢƞƟ̏, ɊƢƢῂ ƦʁƦƤ ɚƧƜƭ˅ơƜƠ. ƫ˂ ƭ˅ƪƜƠ ƚʺƨ ɛơʻƪƫ̶, ʫƩ 
ɞƦƠơƜῇ ƫƨ˅ƧƘƤƦƤ ƧƜƭƬơ˂Ʃ ƜɺƩ ƫ˂Ƥ ƪˁƛƞƨƦƤ ƛƜῖ ɚƧˁƪƫƘƪƟƘƠ 
ƫƠƟʽƤƘƠ. 
  ƈʻƤƬ ƚƜ. 
  ƂƘˀ ƫʾƤ ƭ˅ƪƜƠ ơƜƨơˁƛƘ ɛơʻƪƫ̶ ƧƜƭƬơƬῖƘƤ ƜɺƩ 10 
ƥ˅ƢƦƤ. 
  ̖ŽƪƫƠ ƫƘ̫ƫƘ. 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 186 ~ 
 
 389d 
 Sóc.: [d] Pois, como já vimos, cada espécie de tecido 
exige naturalmente uma lançadeira diferente, e assim com 
tudo o mais. 
 Her.: Sim. 
 Sóc.: Logo, meu excelente amigo, o nosso legislador 
deverá saber formar com os sons e as sílabas o nome por 
natureza apropriado para cada objeto, compondo todos os 
nomes e aplicando-os com os olhos sempre fixos no que é o 
nome em si, caso queira ser tido na conta de verdadeiro 
criador de nomes? O fato de não empregarem os legisladores 
[e] as mesmas sílabas, não nos deve induzir a erro. Os 
ferreiros, também, não trabalham com o mesmo ferro, embora 
todos eles façam iguais instrumentos para idêntica 
finalidade. Seja como for, uma vez que lhe imprima a mesma 
forma, ainda que em [390] ferro diferente, não deixará, por 
isso, o instrumento de ser bom, quer seja fabricado aqui, 
quer o seja entre os bárbaros. Ou não? 
 Her.: Exatamente. 
 Sóc.: Do mesmo modo julgarás o legislador, tanto daqui 
quanto dos bárbaros; uma vez que ele reproduz a ideia do 
nome, a propriedade para cada coisa, pouco importando as 
sílabas de que se valha, em nada deverá ser considerado 
inferior,quer seja daqui, quer de qualquer outra região? 
 Her.: Perfeitamente. 
 Sóc.: [b] E agora, quem é que há de reconhecer se a forma 
conveniente da lançadeira foi reproduzida nesta ou naquela 
qualidade de madeira? O carpinteiro que a fabrica, ou o 
tecelão que dela faz uso? 
 Her.: De preferência, Sócrates, o que faz uso dela. 
 Sóc.: E quem usa o trabalho feito pelo fabricante de 
liras? Não será o mesmo que sabe indicar a melhor maneira 
de executá-lo, e julgar, depois de concluída a obra, se 
está ou não bem feita? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
389d  ƍ˅ƪƜƠ ƚʺƨ ɰƤ ɛơʻƪƫ̶ ƜɾƛƜƠ ʛƭʻƪƣƘƫƦƩῇ ʫƩ ɞƦƠơƜƤῇ d 
ɛơʻƪƫƞ ơƜƨơˁƩῇ ơƘˀ ƫɐƢƢƘ ƦʟƫưƩ. 
  ƅƘˁ. 
  ̗Źƨῂ ƦʠƤῇ ʰ ƙʽƢƫƠƪƫƜῇ ơƘˀ ƫ˂ ɛơʻƪƫ̶ ƭ˅ƪƜƠ ƧƜƭƬơ˂Ʃ 
ʎƤƦƣƘ ƫ˂Ƥ ƤƦƣƦƟʽƫƞƤ ɚơƜῖƤƦƤ ƜɺƩ ƫƦ˄Ʃ ƭƟ˃ƚƚƦƬƩ ơƘˀ ƫʺƩ 5 
ƪƬƢƢƘƙʺƩ ƛƜῖ ɚƧˁƪƫƘƪƟƘƠ ƫƠƟʽƤƘƠῇ ơƘˀ ƙƢʽƧƦƤƫƘ Ƨƨ˂Ʃ Ƙʚƫ˂ 
ɚơƜῖƤƦ ʍ ɞƪƫƠƤ ʎƤƦƣƘῇ ƧʻƤƫƘ ƫʺ ʊƤ˃ƣƘƫƘ ƧƦƠƜῖƤ ƫƜ ơƘˀ 
ƫˁƟƜƪƟƘƠῇ Ɯɺ ƣʽƢƢƜƠ ơ˅ƨƠƦƩ ƜʀƤƘƠ ʊƤƦƣʻƫưƤ ƟʽƫƞƩ; Ɯɺ ƛʼ ƣʾ 
ƜɺƩ ƫʺƩ ƘʚƫʺƩ ƪƬƢƢƘƙʺƩ ɟơƘƪƫƦƩ ʋ ƤƦƣƦƟʽƫƞƩ ƫˁƟƞƪƠƤῇ 
ƦʚƛʼƤ ƛƜῖ ƫƦ̫ƫƦ Ɋ<ƣƭƠ>ƚƤƦƜῖƤΑ Ʀʚƛʼ ƚʺƨ ƜɺƩ ƫ˂Ƥ Ƙʚƫ˂Ƥ e 
ƪˁƛƞƨƦƤ ɏƧƘƩ ƮƘƢơƜ˄Ʃ ƫˁƟƞƪƠƤῇ ƫƦ̫ ƘʚƫƦ̫ ɟƤƜơƘ ƧƦƠ̸Ƥ ƫ˂ 
Ƙʚƫ˂ ʎƨƚƘƤƦƤΑ ɊƢƢῂ ʏƣưƩῇ ɟưƩ ɌƤ ƫʾƤ ƘʚƫʾƤ ɺƛʽƘƤ ɊƧƦƛƠƛ̹, 
ɚʻƤƫƜ ɚƤ <ƫ̹ Ƙʚƫ̹ ɚʻƤƫƜ ɚƤ> ɎƢƢ̶ ƪƠƛʿƨ̶, ʏƣưƩ ʊƨƟ̸Ʃ 390 
ɞƮƜƠ ƫ˂ ʎƨƚƘƤƦƤῇ ɚʻƤƫƜ ɚƤƟʻƛƜ ɚʻƤƫƜ ɚƤ ƙƘƨƙʻƨƦƠƩ ƫƠƩ ƧƦƠ̏. 
ɰ ƚʻƨ; 
  ƈʻƤƬ ƚƜ. 
  ƇʚơƦ̫Ƥ ƦʟƫưƩ ɊƥƠˇƪƜƠƩ ơƘˀ ƫ˂Ƥ ƤƦƣƦƟʽƫƞƤ ƫ˃Ƥ ƫƜ 5 
ɚƤƟʻƛƜ ơƘˀ ƫ˂Ƥ ɚƤ ƫƦῖƩ ƙƘƨƙʻƨƦƠƩῇ ɟưƩ ɌƤ ƫ˂ ƫƦ̫ ʊƤ˃ƣƘƫƦƩ 
ƜʀƛƦƩ ɊƧƦƛƠƛ̹ ƫ˂ ƧƨƦƪ̎ơƦƤ ɛơʻƪƫ̶ ɚƤ ʋƧƦƠƘƠƪƦ̫Ƥ ƪƬƢƢƘ- 
ƙƘῖƩῇ ƦʚƛʼƤ ƮƜˁƨư ƤƦƣƦƟʽƫƞƤ ƜʀƤƘƠ ƫ˂Ƥ ɚƤƟʻƛƜ ɬ ƫ˂Ƥ 
ʋƧƦƬƦ̫Ƥ ɎƢƢƦƟƠ; 
  ƈʻƤƬ ƚƜ. 10 
  ƋˁƩ ƦʠƤ ʋ ƚƤưƪ˃ƣƜƤƦƩ Ɯɺ ƫ˂ ƧƨƦƪ̎ơƦƤ ƜʀƛƦƩ ơƜƨơˁ- b 
ƛƦƩ ɚƤ ʋƧƦƠ̶Ʀ̫Ƥ ƥ˅Ƣ̶ ơƜῖƫƘƠ; ʋ ƧƦƠʿƪƘƩῇ ʋ ƫʽơƫưƤῇ ɬ ʋ 
Ʈƨƞƪ˃ƣƜƤƦƩ, ʋ ʛƭʻƤƫƞƩ; 
  Žɺơ˂Ʃ ƣʼƤ ƣ˾ƢƢƦƤῇ ʰ ƊˇơƨƘƫƜƩῇ ƫ˂Ƥ Ʈƨƞƪ˃- 
ƣƜƤƦƤ. 5 
  ƋˁƩ ƦʠƤ ʋ ƫ̹ ƫƦ̫ ƢƬƨƦƧƦƠƦ̫ ɞƨƚ̶ Ʈƨƞƪ˃ƣƜƤƦƩ; ɐƨῂ 
ƦʚƮ ƦʡƫƦƩ ʍƩ ɚƧˁƪƫƘƠƫƦ ɌƤ ɚƨƚƘƝƦƣʽƤ̶ ơʻƢƢƠƪƫƘ ɚƧƠ- 
ƪƫƘƫƜῖƤ ơƘˀ ƜɺƨƚƘƪƣʽƤƦƤ ƚƤƦˁƞ Ɯɾƫῂ Ɯʠ ƜɾƨƚƘƪƫƘƠ ƜɾƫƜ ƣʿ; 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 187 ~ 
 
390b 
 Her.: Perfeitamente. 
 Sóc.: E quem é ele? 
 Her.: O tocador de lira. 
 Sóc.: E a obra do construtor de navios? 
 Her.: [c] O piloto. 
 Sóc.: E agora, quem será mais capaz de melhor dirigir os 
trabalhos do legislador e de julgá-los, quer seja ele 
executado entre nós, quer entre os bárbaros? Não é quem 
dele faz uso? 
 Her.: Sim. 
 Sóc.: E essa pessoa não é quem sabe interrogar? 
 Her.: Perfeitamente. 
 Sóc.: A mesma pessoa que também sabe responder? 
 Her.: Sim. 
 Sóc.: E a quem sabe interrogar e responder dás outro nome 
que não seja o de dialético? 
 Her.: Não; esse mesmo. 
 Sóc.: [d] Assim, o trabalho do carpinteiro consiste em 
fabricar lemes sob a direção do piloto, para que a peça 
saia bem feita. 
 Her.: É certo. 
 Sóc.: E a do legislador, ao que parece, é o de dar nomes, 
sob a direção do dialético, caso deseje criá-los com 
acerto. 
 Her.: É isso mesmo. 
 Sóc.: Então, Hermógenes, talvez não seja atividade tão 
despicienda como imaginas, a de instituir nomes, nem é 
trabalho de gente sem préstimo nem mesmo para todo o mundo. 
Sendo assim, Crátilo tem razão de dizer que os nomes das 
coisas [e] derivam de sua natureza e que nem todo homem é 
formador de nomes, mas apenas o que, olhando para o nome 
que cada coisa tem por natureza, sabe como exprimir com 
letras e sílabas sua ideia fundamental. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
390b  ƈʻƤƬ ƚƜ. 
  ƋˁƩ; 10 
  ῾Ƈ ơƠƟƘƨƠƪƫʿƩ. 
  ƋˁƩ ƛʼ ʋ ƫ̹ ƫƦ̫ ƤƘƬƧƞƚƦ̫; 
  ƂƬƙƜƨƤʿƫƞƩ. c 
  ƋˁƩ ƛʼ ƫ̹ ƫƦ̫ ƤƦƣƦƟʽƫƦƬ ɞƨƚ̶ ɚƧƠƪƫƘƫʿƪƜƠʽ ƫῂ ɌƤ 
ơʻƢƢƠƪƫƘ ơƘˀ ƜɺƨƚƘƪƣʽƤƦƤ ơƨˁƤƜƠƜ ơƘˀ ɚƤƟʻƛƜ ơƘˀ ɚƤ ƫƦῖƩ 
ƙƘƨƙʻƨƦƠƩ; ɐƨῂ ƦʚƮ ʏƪƧƜƨ ƮƨʿƪƜƫƘƠ; 
  ƅƘˁ. 5 
  ̗Źƨῂ ƦʠƤ ƦʚƮ ʋ ɚƨưƫ˾Ƥ ɚƧƠƪƫʻƣƜƤƦƩ Ʀʡƫ˃Ʃ ɚƪƫƠƤ; 
  ƈʻƤƬ ƚƜ. 
  ῾Ƈ ƛʼ Ƙʚƫ˂Ʃ ơƘˀ ɊƧƦơƨˁƤƜƪƟƘƠ; 
  ƅƘˁ. 
  Ƌ˂Ƥ ƛʼ ɚƨưƫ˾Ƥ ơƘˀ ɊƧƦơƨˁƤƜƪƟƘƠ ɚƧƠƪƫʻƣƜƤƦƤ 10 
ɎƢƢƦ ƫƠ ƪ˄ ơƘƢƜῖƩ ɬ ƛƠƘƢƜơƫƠơ˃Ƥ; 
  Ƈʞơῇ ɊƢƢʺ ƫƦ̫ƫƦ. 
  ƋʽơƫƦƤƦƩ ƣʼƤ ɎƨƘ ɞƨƚƦƤ ɚƪƫˀƤ ƧƦƠ̎ƪƘƠ ƧƞƛʻƢƠƦƤ d 
ɚƧƠƪƫƘƫƦ̫ƤƫƦƩ ơƬƙƜƨƤʿƫƦƬῇ Ɯɺ ƣʽƢƢƜƠ ơƘƢ˂Ƥ ƜʀƤƘƠ ƫ˂ 
ƧƞƛʻƢƠƦƤ. 
  ƍƘˁƤƜƫƘƠ. 
  ƅƦƣƦƟʽƫƦƬ ƛʽ ƚƜῇ ʫƩ ɞƦƠơƜƤῇ ʎƤƦƣƘῇ ɚƧƠƪƫʻƫƞƤ 5 
ɞƮƦƤƫƦƩ ƛƠƘƢƜơƫƠơ˂Ƥ ɎƤƛƨƘῇ Ɯɺ ƣʽƢƢƜƠ ơƘƢ̸Ʃ ʊƤ˃ƣƘƫƘ 
ƟʿƪƜƪƟƘƠ. 
  ̖ŽƪƫƠ ƫƘ̫ƫƘ. 
  ƂƠƤƛƬƤƜ˅ƜƠ ɎƨƘῇ ʰ ῾Žƨƣ˃ƚƜƤƜƩῇ ƜʀƤƘƠ Ʀʚ ƭƘ̫ƢƦƤῇ 
ʫƩ ƪ˄ ƦɾƜƠῇ ɫ ƫƦ̫ ʊƤ˃ƣƘƫƦƩ ƟʽƪƠƩῇ Ʀʚƛʼ ƭƘ˅ƢưƤ ɊƤƛƨ̸Ƥ 10 
Ʀʚƛʼ ƫ̸Ƥ ɚƧƠƫƬƮ˃ƤƫưƤ. ơƘˀ ƂƨƘƫ˅ƢƦƩ ɊƢƞƟ̎ ƢʽƚƜƠ ƢʽƚưƤ 
ƭ˅ƪƜƠ ƫʺ ʊƤ˃ƣƘƫƘ ƜʀƤƘƠ ƫƦῖƩ ƧƨʻƚƣƘƪƠῇ ơƘˀ Ʀʚ ƧʻƤƫƘ e 
ƛƞƣƠƦƬƨƚ˂Ƥ ʊƤƦƣʻƫưƤ ƜʀƤƘƠῇ ɊƢƢʺ ƣ˃ƤƦƤ ɚơƜῖƤƦƤ ƫ˂Ƥ ɊƧƦ- 
ƙƢʽƧƦƤƫƘ ƜɺƩ ƫ˂ ƫ̏ ƭ˅ƪƜƠ ʎƤƦƣƘ ʌƤ ɛơʻƪƫ̶ ơƘˀ ƛƬƤʻƣƜƤƦƤ 
ƘʚƫƦ̫ ƫ˂ ƜʀƛƦƩ ƫƠƟʽƤƘƠ ƜɾƩ ƫƜ ƫʺ ƚƨʻƣƣƘƫƘ ơƘˀ ƫʺƩ 
ƪƬƢƢƘƙʻƩ. 5 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 188 ~ 
 
 390e 
 Her.: Não sei de que modo contestar, Sócrates, o que 
disseste. Mas não me parece fácil [391] deixar-me convencer 
assim tão de repente. No entanto, poderia dar-te crédito 
com mais facilidade, se me demonstrasses em quem consiste a 
natural exatidão dos nomes. 
 Sóc.: Meu bom Hermógenes, exatidão dos nomes, não a 
conheço. Porém tu te esqueces do que eu declarei há pouco, 
que ignorava esse assunto, mas iria examiná-lo contigo. No 
decurso de nossa investigação, minha e tua, tornou-se 
evidente, em contrário do que assentamos atrás, que os 
nomes, por natureza, têm uma certa justeza e que nem todos 
os homens [b] sabe como designar convenientemente as 
coisas. Ou não? 
 Her.: Perfeitamente. 
 Sóc.: Importa, portanto, agora, investigar, se te 
interessa, de fato, saber isso, em que propriamente 
consiste a justeza dos nomes. 
 Her.: Sim, desejo sabê-lo. 
 Sóc.: Então, observa. 
 Her.: Como devo observar? 
 Sóc.: A mais correta observação, companheiro, é recorrer 
aos entendidos e dar-lhes dinheiro, com agradecimentos de 
crescença. Esses tais são os sofistas, como quem teu [c] 
irmão Calias gastou tanto, que chegou a alcançar a 
reputação de sábio. Como, porém, não dispões dos bens 
paternos, forçoso é que adules teu irmão e lhe supliques 
ensinar-te o que é certo nesse domínio e que ele aprendeu 
com Protágoras. 
 Her.: Fora absurdo, Sócrates, semelhante pedido de minha 
técnica. Se eu rejeito em conjunto a Verdade de Protágoras, 
não poderei aceitar, como digno de qualquer apreço, nada do 
que for dito em seu nome. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
390e  Ƈʚơ ɞƮưῇ ʰ ƊˇơƨƘƫƜƩῇ ʏƧưƩ Ʈƨʾ Ƨƨ˂Ʃ ɍ ƢʽƚƜƠƩ 
ɚƤƘƤƫƠƦ̫ƪƟƘƠ. ɾƪưƩ ƣʽƤƫƦƠ Ʀʚ ̪˼ƛƠ˃Ƥ ɚƪƫƠƤ ƦʟƫưƩ ɚƥƘˁƭƤƞƩ 391 
ƧƜƠƪƟ̎ƤƘƠῇ ɊƢƢʺ ƛƦơ̸ ƣƦƠ ʱƛƜ ɌƤ ƣ˾ƢƢƦƤ ƧƠƟʽƪƟƘƠ ƪƦƠῇ Ɯɾ ƣƦƠ 
ƛƜˁƥƜƠƘƩ ɯƤƫƠƤƘ ƭ̊Ʃ ƜʀƤƘƠ ƫʾƤ ƭ˅ƪƜƠ ʊƨƟ˃ƫƞƫƘ ʊƤ˃ƣƘƫƦƩ. 
  ᾿Žƚˆ ƣʽƤῇ ʰ ƣƘơʻƨƠƜ ῾Žƨƣ˃ƚƜƤƜƩῇ ƦʚƛƜƣˁƘƤ Ƣʽƚưῇ 
ɊƢƢῂ ɚƧƜƢʻƟƦƬ ƚƜ ʱƤ ʊƢˁƚƦƤ Ƨƨ˃ƫƜƨƦƤ ɞƢƜƚƦƤῇ ʏƫƠ Ʀʚơ 5 
ƜɺƛƜˁƞƤ ɊƢƢʺ ƪơƜƯƦˁƣƞƤ ƣƜƫʺ ƪƦ̫. Ƥ̫Ƥ ƛʼ ƪơƦƧƦƬƣʽƤƦƠƩ 
ɫƣῖƤῇ ɚƣƦˁ ƫƜ ơƘˀ ƪƦˁῇ ƫƦƪƦ̫ƫƦƤ ƣʼƤ ɮƛƞ ƭƘˁƤƜƫƘƠ ƧƘƨʺ ƫʺ 
Ƨƨ˃ƫƜƨƘῇ ƭ˅ƪƜƠ ƫʽ ƫƠƤƘ ʊƨƟ˃ƫƞƫƘ ɞƮƦƤ ƜʀƤƘƠ ƫ˂ ʎƤƦƣƘ ơƘˀ 
Ʀʚ ƧƘƤƫ˂Ʃ ɊƤƛƨ˂Ʃ ɚƧˁƪƫƘƪƟƘƠ ơƘƢ̸Ʃ Ƙʚƫ˂ ƧƨʻƚƣƘƫƠ b 
ʋƫ̶Ʀ̫Ƥ ƟʽƪƟƘƠΑ ɬ Ʀʞ; 
  ƈʻƤƬ ƚƜ. 
  ƇʚơƦ̫Ƥ ƫ˂ ƣƜƫʺ ƫƦ̫ƫƦ Ʈƨʾ ƝƞƫƜῖƤῇ ƜɾƧƜƨ ɚƧƠƟƬƣƜῖƩ 
ƜɺƛʽƤƘƠῇ ɯƫƠƩ ƧƦƫῂ Ƙʠ ɚƪƫƠƤ ƘʚƫƦ̫ ɫ ʊƨƟ˃ƫƞƩ. 5 
  ᾿ŹƢƢʺ ƣʾƤ ɚƧƠƟƬƣ̸ ƚƜ ƜɺƛʽƤƘƠ. 
  Ɗơ˃ƧƜƠ ƫƦˁƤƬƤ. 
  ƈ̸Ʃ ƦʠƤ Ʈƨʾ ƪơƦƧƜῖƤ; 
  ᾿ƇƨƟƦƫʻƫƞ ƣʼƤ ƫ̎Ʃ ƪơʽƯƜưƩῇ ʰ ɛƫƘῖƨƜῇ ƣƜƫʺ ƫ̸Ƥ 
ɚƧƠƪƫƘƣʽƤưƤῇ ƮƨʿƣƘƫƘ ɚơƜˁƤƦƠƩ ƫƜƢƦ̫ƤƫƘ ơƘˀ ƮʻƨƠƫƘƩ 10 
ơƘƫƘƫƠƟʽƣƜƤƦƤ. Ɯɺƪˀ ƛʼ ƦʡƫƦƠ Ʀɻ ƪƦƭƠƪƫƘˁῇ ƦʁƪƧƜƨ ơƘˀ ʋ 
ɊƛƜƢƭ˃Ʃ ƪƦƬ ƂƘƢƢˁƘƩ ƧƦƢƢʺ ƫƜƢʽƪƘƩ ƮƨʿƣƘƫƘ ƪƦƭ˂Ʃ c 
ƛƦơƜῖ ƜʀƤƘƠ. ɚƧƜƠƛʾ ƛʼ Ʀʚơ ɚƚơƨƘƫʾƩ Ɯʀ ƫ̸Ƥ ƧƘƫƨ̷ưƤῇ 
ƢƠƧƘƨƜῖƤ Ʈƨʾ ƫ˂Ƥ ɊƛƜƢƭ˂Ƥ ơƘˀ ƛƜῖƪƟƘƠ ƘʚƫƦ̫ƛƠƛʻƥƘƠ ƪƜ 
ƫʾƤ ʊƨƟ˃ƫƞƫƘ ƧƜƨˀ ƫ̸Ƥ ƫƦƠƦ˅ƫưƤ ɭƤ ɞƣƘƟƜƤ ƧƘƨʺ ƈƨưƫƘ- 
ƚ˃ƨƦƬ. 5 
  ̖ŹƫƦƧƦƩ ƣƜƤƫɌƤ Ɯɾƞ ƣƦƬῇ ʰ ƊˇơƨƘƫƜƩῇ ɫ ƛʽƞƪƠƩῇ 
Ɯɺ ƫʾƤ ƣʼƤ ᾿ŹƢʿƟƜƠƘƤ ƫʾƤ ƈƨưƫƘƚ˃ƨƦƬ ʏƢưƩ Ʀʚơ ɊƧƦ- 
ƛʽƮƦƣƘƠῇ ƫʺ ƛʼ ƫ̏ ƫƦƠƘ˅ƫ̋ ɊƢƞƟƜˁ˻ ̪ƞƟʽƤƫƘ ɊƚƘƧ̷ƞƤ ʯƩ 
ƫƦƬ ɎƥƠƘ. 
 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 189 ~ 
 
 391c 
 Sóc.: Então, uma vez que isso também não te agrada, será 
preciso aprenderes [d] com Homero e os outros poetas. 
 Her.: E que diz Homero, Sócrates, a respeito dos nomes, e 
em que lugar? 
 Sóc.: Em muitas passagens, principalmente e com maior 
beleza nos trechos em que distingue os nomes dados pelos 
homens e pelos deuses com relação às mesmas coisas. Ou não 
te parece que nessas passagens ele diga alguma coisa 
grandiosa e admirável sobre a justeza dos nomes? Pois é 
claro que os deuses sabem chamar com acerto as coisas por 
seu nome [e] natural. Não pensas dessa maneira? 
 Her.: Sei, pelo menos, que devem dar nome certo às 
coisas, se é que lhes dão nomes. Mas, a que te referes? 
 Sóc.: Não sabes que, falando de um rio de Tróia, que sustentou combate singular com Hefesto, ele diz: “que os 
deuses nomeiam Xanto, e os homens mortais Escamandro”? 
 Her.: Sei; e daí? 
 Sóc.: [392] Não achas magnífico saber porque é mais certo 
dar àquele rio o nome de Xanto e não o de Escamandro? Se o 
preferires, temos o exemplo da ave, de que ele diz: 
 
 Cálcis é o nome que os deuses lhe dão, mas os homens, 
Cimíndis. 
 
Consideras conhecimento sem importância sabermos que é 
muito mais certo chamar Cálcis a essa ave e não Cimíndis? 
Ou os nomes Batéia e [b] Mirine, e muito mais, tanto nesse 
poeta como em outros? Mas, sem dúvida, tais nomes 
constituem problema por demais difícil para o meu e o teu 
entendimento. Os nomes Escamândrio e Astianacte, que o 
poeta diz serem designação do filho de Heitor, estarão mais 
acessíveis, quer parecer-me ao engenho humano, sendo, por 
isso, mais fácil conhecer por meio deles o pensamento do 
poeta com respeito à sua exata aplicação. Decerto conheces 
os versos em que se encontram os nomes que acabei de citar. 
 
 
 
 
 
 
 
391c 
  ᾿ŹƢƢῂ Ɯɺ ƣʾ Ƙʠ ƪƜ ƫƘ̫ƫƘ ɊƨʽƪơƜƠῇ ƧƘƨ' ῾ƇƣʿƨƦƬ Ʈƨʾ 10 
ƣƘƤƟʻƤƜƠƤ ơƘˀ ƧƘƨʺ ƫ̸Ƥ ɎƢƢưƤ ƧƦƠƞƫ̸Ƥ. d 
  ƂƘˀ ƫˁ ƢʽƚƜƠῇ ʰ ƊˇơƨƘƫƜƩῇ ̣ƇƣƞƨƦƩ ƧƜƨˀ 
ʊƤƦƣʻƫưƤῇ ơƘˀ ƧƦ̫; 
  ƈƦƢƢƘƮƦ̫Α ƣʽƚƠƪƫƘ ƛʼ ơƘˀ ơʻƢƢƠƪƫƘ ɚƤ ƦʁƩ ƛƠƦ- 
ƨˁƝƜƠ ɚƧˀ ƫƦῖƩ ƘʚƫƦῖƩ ɏ ƫƜ Ʀɻ ɎƤƟƨưƧƦƠ ʊƤ˃ƣƘƫƘ ơƘƢƦ̫ƪƠ ơƘˀ 5 
Ʀɻ ƟƜƦˁ. ɬ Ʀʚơ ƦɾƜƠ Ƙʚƫ˂Ƥ ƣʽƚƘ ƫƠ ơƘˀ ƟƘƬƣʻƪƠƦƤ ƢʽƚƜƠƤ ɚƤ 
ƫƦ˅ƫƦƠƩ ƧƜƨˀ ʊƤƦƣʻƫưƤ ʊƨƟ˃ƫƞƫƦƩ; ƛ̎ƢƦƤ ƚʺƨ ƛʾ ʏƫƠ Ʀɿ ƚƜ 
ƟƜƦˀ Ƙʚƫʺ ơƘƢƦ̫ƪƠƤ Ƨƨ˂Ʃ ʊƨƟ˃ƫƞƫƘ ɏƧƜƨ ɞƪƫƠ ƭ˅ƪƜƠ ʊƤ˃- 
ƣƘƫƘΑ ɬ ƪ˄ Ʀʚơ ƦɾƜƠ; e 
  Žʠ ƦʀƛƘ ƣʼƤ ƦʠƤ ɞƚưƚƜῇ ƜɾƧƜƨ ơƘƢƦ̫ƪƠƤῇ ʏƫƠ 
ʊƨƟ̸Ʃ ơƘƢƦ̫ƪƠƤ. ɊƢƢʺ ƧƦῖƘ ƫƘ̫ƫƘ ƢʽƚƜƠƩ; 
  Ƈʚơ ƦʀƪƟƘ ʏƫƠ ƧƜƨˀ ƫƦ̫ ƧƦƫƘƣƦ̫ ƫƦ̫ ɚƤ ƫ̏ ƋƨƦˁ˻, 
ʍƩ ɚƣƦƤƦƣʻƮƜƠ ƫ̹ ῾ſƭƘˁƪƫ̶, "ʍƤ ƆʻƤƟƦƤῇ" ƭƞƪˁ, 5 
"ơƘƢʽƦƬƪƠ ƟƜƦˁ, ɎƤƛƨƜƩ ƛʼ ƊơʻƣƘƤƛƨƦƤ;" 
  ̖ŽƚưƚƜ. 
  Ƌˁ ƦʠƤ ƛʿ; Ʀʚơ ƦɾƜƠ ƫƦ̫ƫƦ ƪƜƣƤ˃Ƥ ƫƠ ƜʀƤƘƠ ƚƤ̸ƤƘƠῇ 392 
ʏƧ̋ ƧƦƫʼ ʊƨƟ̸Ʃ ɞƮƜƠ ɚơƜῖƤƦƤ ƫ˂Ƥ ƧƦƫƘƣ˂Ƥ ƆʻƤƟƦƤ ơƘƢƜῖƤ 
ƣ˾ƢƢƦƤ ɬ ƊơʻƣƘƤƛƨƦƤ; Ɯɺ ƛʼ ƙƦ˅ƢƜƠῇ ƧƜƨˀ ƫ̎Ʃ ʎƨƤƠƟƦƩ ɭƤ 
ƢʽƚƜƠ ʏƫƠ 
 
 ƮƘƢơˁƛƘ ơƠơƢ̌ƪơƦƬƪƠ ƟƜƦˁ, ɎƤƛƨƜƩ ƛʼ ơ˅ƣƠƤƛƠƤῇ 5 
 
ƭƘ̫ƢƦƤ ɫƚ̏ ƫ˂ ƣʻƟƞƣƘ ʏƪ̶ ʊƨƟ˃ƫƜƨ˃Ƥ ɚƪƫƠ ơƘƢƜῖƪƟƘƠ 
ƮƘƢơˀƩ ơƬƣˁƤƛƠƛƦƩ ƫ̹ Ƙʚƫ̹ ʊƨƤʽ̶; ɬ ƫʾƤ źƘƫˁƜƠʻƤ ƫƜ ơƘˀ 
ƄƬƨˁƤƞƤῇ ơƘˀ ɎƢƢƘ ƧƦƢƢʺ ơƘˀ ƫƦ˅ƫƦƬ ƫƦ̫ ƧƦƠƞƫƦ̫ ơƘˀ b 
ɎƢƢưƤ; ɊƢƢʺ ƫƘ̫ƫƘ ƣʼƤ ɾƪưƩ ƣƜˁƝư ɚƪƫˀƤ ɬ ơƘƫῂ ɚƣʼ ơƘˀ ƪʼ 
ɚƥƜƬƨƜῖƤΑ ʋ ƛʼ ƊơƘƣʻƤƛƨƠ˃Ʃ ƫƜ ơƘˀ ʋ ᾿ŹƪƫƬʻƤƘƥ ɊƤƟƨư- 
ƧƠƤˇƫƜƨƦƤ ƛƠƘƪơʽƯƘƪƟƘƠῇ ʫƩ ɚƣƦˀ ƛƦơƜῖῇ ơƘˀ ̪˿ƦƤῇ ɏ 
ƭƞƪƠƤ ʊƤ˃ƣƘƫƘ ƜʀƤƘƠ ƫ̹ ƫƦ̫ ̣ŽơƫƦƨƦƩ ʛƜῖῇ ƫˁƤƘ ƧƦƫʼ ƢʽƚƜƠ 5 
ƫʾƤ ʊƨƟ˃ƫƞƫƘ Ƙʚƫ̸Ƥ. ƦʀƪƟƘ ƚʺƨ ƛʿƧƦƬ ƫƘ̫ƫƘ ƫʺ ɞƧƞ ɚƤ ƦʁƩ 
ɞƤƜƪƫƠƤ ɍ ɚƚˆ Ƣʽƚư. 
 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 190 ~ 
 
392b 
 Her.: Sim, conheço. 
 Sóc.: Qual dos dois nomes, então, acreditas que Homero considerava mais certo para o menino: “Astianacte” ou “Escamândrio”? 
 Her.: [c] Não tenho o que dizer. 
 Sóc.: Examina a questão do seguinte modo: se alguém te 
perguntasse: em tua maneira de pensar, quem chama com mais 
acerto o nome das coisas: os indivíduos mais judiciosos ou 
os insensatos? 
 Her.: É evidente que eu responderia: os mais judiciosos. 
 Sóc.: E falando em tese, quem consideras mais sensatos 
numa cidade: os homens ou as mulheres? 
 Her.: Os homens. 
 Sóc.: Ora, sabes que no dizer de Homero, o filho de [d] 
Heitor era chamado Astianacte pelos troianos. Por 
conseguinte, é evidente que as mulheres é que lhe davam o 
nome de Escamândrio, uma vez que os homens lhe chamavam 
Astianacte? 
 Her.: Parece que sim. 
 Sóc.: Nesse caso, Homero considerava os troianos mais 
judiciosos do que suas mulheres? 
 Her.: É também o que eu penso. 
 Sóc.: Assim, era de opinião que o nome certo do menino não era “Escamândrio”, porém “Astianacte”? 
 Her.: Parece que sim. 
 Sóc.: Investiguemos a razão disso. Ele próprio não a esta 
indicando? Pois afirma: 
 
 [e] Por ele ser o balutécnica das teucras muralhas. 
 
Parece-me acertado, por isso, dar ao filho o nome de 
Astianacte, rei da cidade de que o pai era o balutécnica, 
como diz Homero. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
392b 
  ƈʻƤƬ ƚƜ. 
  ƈ˃ƫƜƨƦƤ ƦʠƤ ƦɾƜƠ ̣ƇƣƞƨƦƤ ʊƨƟ˃ƫƜƨƦƤ ɫƚƜῖƪƟƘƠ ƫ̸Ƥ 
ʊƤƦƣʻƫưƤ ơƜῖƪƟƘƠ ƫ̹ ƧƘƠƛˁῇ ƫ˂Ƥ "᾿ŹƪƫƬʻƤƘơƫƘ" ɬ ƫ˂Ƥ 10 
"ƊơƘƣʻƤƛƨƠƦƤ"; 
  Ƈʚơ ɞƮư ƢʽƚƜƠƤ. c 
  ̤ƐƛƜ ƛʾ ƪơ˃ƧƜƠ. Ɯɾ ƫƠƩ ɞƨƦƠƫ˃ ƪƜ Ƨ˃ƫƜƨƦƤ ƦɾƜƠ ʊƨƟ˃- 
ƫƜƨƦƤ ơƘƢƜῖƤ ƫʺ ʊƤ˃ƣƘƫƘ ƫƦ˄Ʃ ƭƨƦƤƠƣưƫʽƨƦƬƩ ɬ ƫƦ˄Ʃ 
ɊƭƨƦƤƜƪƫʽƨƦƬƩ; 
  ż̎ƢƦƤ ƛʾ ʏƫƠ ƫƦ˄Ʃ ƭƨƦƤƠƣưƫʽƨƦƬƩῇ ƭƘˁƞƤ ɎƤ. 5 
  ƈ˃ƫƜƨƦƤ ƦʠƤ Ƙɻ ƚƬƤƘῖơƜƩ ɚƤ ƫƘῖƩ Ƨ˃ƢƜƪƠƤ ƭƨƦƤƠƣˇ- 
ƫƜƨƘˁ ƪƦƠ ƛƦơƦ̫ƪƠƤ ƜʀƤƘƠ ɬ Ʀɻ ɎƤƛƨƜƩῇ ʫƩ ƫ˂ ʏƢƦƤ ƜɺƧƜῖƤ 
ƚʽƤƦƩ; 
  Ƈɻ ɎƤƛƨƜƩ. 
  ƇʚơƦ̫Ƥ ƦʀƪƟƘ ʏƫƠ ̣ƇƣƞƨƦƩ ƫ˂ ƧƘƠƛˁƦƤ ƫ˂ ƫƦ̫ 10 
̣ŽơƫƦƨƦƩ ʛƧ˂ ƫ̸Ƥ ƋƨˇưƤ ƭƞƪˀƤ ơƘƢƜῖƪƟƘƠ ᾿ŹƪƫƬʻƤƘơƫƘῇ d 
ƊơƘƣʻƤƛƨƠƦƤ ƛʼ ƛ̎ƢƦƤ ʏƫƠ ʛƧ˂ ƫ̸Ƥ ƚƬƤƘƠơ̸Ƥῇ ɚƧƜƠƛʾ Ʀɿ ƚƜ 
ɎƤƛƨƜƩ Ƙʚƫ˂Ƥ ᾿ŹƪƫƬʻƤƘơƫƘ ɚơʻƢƦƬƤ; 
 ̖ŽƦƠơʽ ƚƜ. 
  ƇʚơƦ̫Ƥ ơƘˀ ̣ƇƣƞƨƦƩ ƫƦ˄Ʃ Ƌƨ̸ƘƩ ƪƦƭưƫʽƨƦƬƩ 5 
ɫƚƜῖƫƦ ɬ ƫʺƩ ƚƬƤƘῖơƘƩ Ƙʚƫ̸Ƥ; 
  ƇʀƣƘƠ ɞƚưƚƜ. 
  Ƌ˂Ƥ "᾿ŹƪƫƬʻƤƘơƫƘ" ɎƨƘ ʊƨƟ˃ƫƜƨƦƤ ᾤƜƫƦ ơƜῖƪƟƘƠ 
ƫ̹ ƧƘƠƛˀ ɬ ƫ˂Ƥ "ƊơƘƣʻƤƛƨƠƦƤ"; 
  ƍƘˁƤƜƫƘƠ. 10 
  ƊơƦƧ̸ƣƜƤ ƛʾ ƛƠʺ ƫˁ ƧƦƫƜ. ɬ Ƙʚƫ˂Ʃ ɫƣῖƤ ơʻƢƢƠƪƫƘ 
ʛƭƞƚƜῖƫƘƠ ƫ˂ ƛƠ˃ƫƠ; ƭƞƪˀƤ ƚʻƨ 
 
 ƦʀƦƩ ƚʻƨ ƪƭƠƤ ɞƨƬƫƦ Ƨ˃ƢƠƤ ơƘˀ ƫƜˁƮƜƘ ƣƘơƨʻ. e 
 
ƛƠʺ ƫƘ̫ƫƘ ƛʿ, ʫƩ ɞƦƠơƜƤῇ ʊƨƟ̸Ʃ ɞƮƜƠ ơƘƢƜῖƤ ƫ˂Ƥ ƫƦ̫ 
ƪưƫ̎ƨƦƩ ʛ˂Ƥ ᾿ŹƪƫƬʻƤƘơƫƘ ƫƦ˅ƫƦƬ ʍ ɞƪ̶ƝƜƤ ʋ ƧƘƫʾƨ ƘʚƫƦ̫, 
ʯƩ ƭƞƪƠƤ ̣ƇƣƞƨƦƩ. 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 191 ~ 
 
392e 
 Her.: Compreendo. 
 Sóc.: Mas, por que isso, afinal? Ainda não consegui 
compreender, Hermógenes. E tu? 
 Her.: Eu também não, por Zeus. 
 Sóc.: [393] E Heitor, meu caro; porventura não lhe foi 
dado o nome pelo próprio Homero? 
 Her.: Como assim? 
 Sóc.: Por parecer-me que esse nome significa quase o 
mesmo que Astianacte, sendo ambos de fisionomia muito 
helênica. “Anax” e “Hektor” tem quase o mesmo significado e 
se relacionam com a realeza. Pois o que é “senhor” de 
alguma coisa é também o seu “possuidor”, por ser fora de 
dúvida [b] que a domina, possui e conserva. Ou serás de 
opinião que carece de fundamento o que eu disse e que me 
iludo quando imagino seguir no rasto da opinião de Homero 
acerca da justeza dos nomes? 
 Her.: Não, por Zeus; acho que não é assim, e que 
provavelmente te encontras na pista certa. 
 Sóc.: Pelo menos parece-me certo dar o nome de leão ao 
filhote do leão, e o de cavalo ao filhote do cavalo. Não me 
refiro a casos monstruosos, como se de um cavalo nascesse 
algo [c] diferente dele, mas ao produtonatural. Se, contra 
a natureza, nascesse de um cavalo o produto natural do 
touro, não deveria receber o nome de potro, porém o de 
bezerro; nem, ainda, quero crer, poderia ter o nome de 
homem o produto que nascesse sem características humanas. O 
mesmo vale para as árvores e para tudo o mais, não te 
parece? 
 Her.: Parece. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
392e 
  ƍƘˁƤƜƫƘˁ ƣƦƠ. 5 
  Ƌˁ ƛʿ ƧƦƫƜ; Ʀʚ ƚʻƨ Ƨư Ʀʚƛῂ Ƙʚƫ˂Ʃ ɞƚưƚƜ ƣƘƤƟʻƤư, 
ʰ ῾Žƨƣ˃ƚƜƤƜƩῇ ƪ˄ ƛʼ ƣƘƤƟʻƤƜƠƩ; 
  Ƅʺ żˁῂ Ʀʚơ ɞƚưƚƜ. 
  ᾿ŹƢƢ' ɐƨƘῇ ʪƚƘƟʽῇ ơƘˀ ƫ̹ ̣ŽơƫƦƨƠ Ƙʚƫ˂Ʃ ɞƟƜƫƦ ƫ˂ 393 
ʎƤƦƣƘ ̣ƇƣƞƨƦƩ; 
  Ƌˁ ƛʿ; 
  ̣ƇƫƠ ƣƦƠ ƛƦơƜῖ ơƘˀ ƫƦ̫ƫƦ ƧƘƨƘƧƢʿƪƠ˃Ƥ ƫƠ ƜʀƤƘƠ ƫ̹ 
᾿ŹƪƫƬʻƤƘơƫƠῇ ơƘˀ ɞƦƠơƜƤ ῾ŽƢƢƞƤƠơƦῖƩ ƫƘ̫ƫƘ ƫʺ ʊƤ˃ƣƘƫƘ. ʋ 5 
ƚʺƨ "ɎƤƘƥ" ơƘˀ ʋ "ɟơƫưƨ" ƪƮƜƛ˃Ƥ ƫƠ ƫƘʚƫ˂Ƥ ƪƞƣƘˁƤƜƠῇ 
ƙƘƪƠƢƠơʺ Ɋƣƭ˃ƫƜƨƘ ƜʀƤƘƠ ƫʺ ʊƤ˃ƣƘƫƘΑ Ʀʡ ƚʺƨ ɎƤ ƫƠƩ 
"ɎƤƘƥ" ˞ῇ ơƘˀ "ɟơƫưƨ" ƛʿƧƦƬ ɚƪƫˀƤ ƫƦ˅ƫƦƬΑ ƛ̎ƢƦƤ ƚʺƨ ʏƫƠ 
ơƨƘƫƜῖ ƫƜ ƘʚƫƦ̫ ơƘˀ ơʽơƫƞƫƘƠ ơƘˀ ɞƮƜƠ Ƙʚƫ˃. ɬ ƦʚƛʽƤ ƪƦƠ b 
ƛƦơ̸ ƢʽƚƜƠƤῇ ɊƢƢʺ ƢƘƤƟʻƤư ơƘˀ ɚƣƘƬƫ˂Ƥ Ʀɺ˃ƣƜƤ˃Ʃ ƫƠƤƦƩ 
ʯƪƧƜƨ ɾƮƤƦƬƩ ɚƭʻƧƫƜƪƟƘƠ ƫ̎Ʃ ῾ƇƣʿƨƦƬ ƛ˃ƥƞƩ ƧƜƨˀ ʊƤƦ- 
ƣʻƫưƤ ʊƨƟ˃ƫƞƫƦƩ; 
  Ƅʺ żˁῂ Ʀʚ ƪ˅ ƚƜῇ ʫƩ ɚƣƦˀ ƛƦơƜῖƩῇ ɊƢƢʺ ɾƪưƩ ƫƦ̫ 5 
ɚƭʻƧƫ̋. 
  żˁơƘƠ˃Ƥ ƚʽ ƫƦˁ ɚƪƫƠƤῇ ʫƩ ɚƣƦˀ ƭƘˁƤƜƫƘƠῇ ƫ˂Ƥ ƢʽƦƤƫƦƩ 
ɞơƚƦƤƦƤ ƢʽƦƤƫƘ ơƘƢƜῖƤ ơƘˀ ƫ˂Ƥ ɿƧƧƦƬ ɞơƚƦƤƦƤ ɿƧƧƦƤ. Ʀʞ ƫƠ 
Ƣʽƚư ɚʺƤ ʯƪƧƜƨ ƫʽƨƘƩ ƚʽƤƞƫƘƠ ɚƥ ɿƧƧƦƬ ɎƢƢƦ ƫƠ ɬ ɿƧƧƦƩῇ 
ɊƢƢῂ Ʀʡ ɌƤ ˞ ƫƦ̫ ƚʽƤƦƬƩ ɞơƚƦƤƦƤ ƫʾƤ ƭ˅ƪƠƤῇ ƫƦ̫ƫƦ ƢʽƚưΑ ɚʺƤ c 
ƙƦ˂Ʃ ɞơƚƦƤƦƤ ƭ˅ƪƜƠ ɿƧƧƦƩ ƧƘƨʺ ƭ˅ƪƠƤ ƫʽơ̋ ƣ˃ƪƮƦƤῇ Ʀʚ 
Ƨ̸ƢƦƤ ơƢƞƫʽƦƤ ɊƢƢʺ ƣ˃ƪƮƦƤΑ Ʀʚƛῂ ɌƤ ɚƥ ɊƤƟƨˇƧƦƬ ƦʀƣƘƠ 
ƣʾ ƫ˂ ɊƤƟƨˇƧƦƬ ɞơƚƦƤƦƤ ƚʽƤƞƫƘƠῇ ƫ˂ ɞơƚƦƤƦƤ ɎƤƟƨưƧƦƩ 
ơƢƞƫʽƦƩΑ ơƘˀ ƫʺ ƛʽƤƛƨƘ ʫƪƘ˅ƫưƩ ơƘˀ ƫɐƢƢƘ ɏƧƘƤƫƘΑ ɬ Ʀʚ 5 
ƪƬƤƛƦơƜῖ; 
  ƊƬƤƛƦơƜῖ. 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 192 ~ 
 
 393c 
 Sóc.: Muito bem. Mas, acautela-te, para que eu não faça 
tramoia contigo. Segundo o mesmo raciocínio, o que nascesse 
de um rei teria de [d] chamar-se rei. Quanto a ser isso 
expresso com estas ou com aquelas sílabas, não nos 
interessa, como também carecerá de importância ser 
acrescentada ou tirada alguma letra, uma vez que a essência 
da coisa seja bastante forte para manifestar-se no seu 
nome. 
 Her.: Que queres dizer com isso? 
 Sóc.: Não é nada abstruso. Como sabes, designamos as 
letras por nomes que não são elas próprias, com exceção das 
quatro vogais: do E, Y, O e Ô. As demais [e] vogais e as 
consoantes formamos-lhes os nomes com o acréscimo de outras 
letras. Mas, desde que incluamos apenas o valor da letra 
claramente expresso, é certo designá-la por determinado 
nome, que no-la dará a conhecer. Tomemos como exemplo o “beta”; como vês, a adição das letras eta, tau e alfa, não 
causa nenhum transtorno e não impede que a natureza dessa 
letra seja revelada pelo nome inteiro, conforme a intenção 
do legislador. Tão bem sabia ele dar nome às letras. 
 Her.: Afigura-se-me dizer a verdade. 
 Sóc.: [394] E a respeito de rei, não poderemos raciocinar 
da mesma forma? De um rei nascerá um rei; de um homem bom, 
um homem bom; de um belo, um filho belo, e com tudo o mais 
pela mesma forma, de cada gênero um produto semelhante, a 
menos que surja algum monstro. Todos terão de ser chamados 
por igual nome. Todavia, poderá haver alguma variação nas 
sílabas, de forma que para os ignorantes pareça tratar-se 
de nomes diferentes, embora sejam os mesmos; precisamente 
como se passa conosco com relação às drogas dos médicos, 
diversificadas pela cor e pelo cheiro, que [b] nos parecem 
diferentes, porém são uma só coisa para o médico, que 
atende apenas à sua maneira de atuar, sem 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
393c 
  ƂƘƢ̸Ʃ ƢʽƚƜƠƩΑ ƭ˅ƢƘƫƫƜ ƚʻƨ ƣƜ ƣʿ Ƨ̋ ƧƘƨƘ- 
ơƨƦ˅ƪưƣƘˁ ƪƜ. ơƘƫʺ ƚʺƨ ƫ˂Ƥ Ƙʚƫ˂Ƥ Ƣ˃ƚƦƤ ơɌƤ ɚơ ƙƘƪƠƢʽưƩ 
ƚˁƚƤƞƫƘˁ ƫƠ ɞơƚƦƤƦƤῇ ƙƘƪƠƢƜ˄Ʃ ơƢƞƫʽƦƩΑ Ɯɺ ƛʼ ɚƤ ɛƫʽƨƘƠƩ d 
ƪƬƢƢƘƙƘῖƩ ɬ ɚƤ ɛƫʽƨƘƠƩ ƫ˂ Ƙʚƫ˂ ƪƞƣƘˁƤƜƠῇ ƦʚƛʼƤ Ƨƨ˾ƚƣƘΑ 
Ʀʚƛῂ Ɯɺ Ƨƨ˃ƪơƜƠƫƘˁ ƫƠ ƚƨʻƣƣƘ ɬ Ɋƭ̌ƨƞƫƘƠῇ ƦʚƛʼƤ Ʀʚƛʼ 
ƫƦ̫ƫƦῇ ɟưƩ ɌƤ ɚƚơƨƘƫʾƩ ˞ ɫ ƦʚƪˁƘ ƫƦ̫ ƧƨʻƚƣƘƫƦƩ ƛƞƢƦƬ- 
ƣʽƤƞ ɚƤ ƫ̹ ʊƤ˃ƣƘƫƠ. 5 
  ƈ̸Ʃ ƫƦ̫ƫƦ ƢʽƚƜƠƩ; 
  ƇʚƛʼƤ ƧƦƠơˁƢƦƤῇ ɊƢƢῂ ʯƪƧƜƨ ƫ̸Ƥ ƪƫƦƠƮƜˁưƤ ƦʀƪƟƘ 
ʏƫƠ ʊƤ˃ƣƘƫƘ ƢʽƚƦƣƜƤ ɊƢƢῂ Ʀʚơ Ƙʚƫʺ ƫʺ ƪƫƦƠƮƜῖƘῇ ƧƢʾƤ 
ƫƜƫƫʻƨưƤῇ ƫƦ̫ Ž ơƘˀ ƫƦ̫ ƌ ơƘˀ ƫƦ̫ Ƈ ơƘˀ ƫƦ̫ ƐΑ ƫƦῖƩ ƛῂ 
ɎƢƢƦƠƩ ƭưƤʿƜƪˁ ƫƜ ơƘˀ ɊƭˇƤƦƠƩ ƦʀƪƟƘ ʏƫƠ ƧƜƨƠƫƠƟʽƤƫƜƩ e 
ɎƢƢƘ ƚƨʻƣƣƘƫƘ ƢʽƚƦƣƜƤῇ ʊƤ˃ƣƘƫƘ ƧƦƠƦ̫ƤƫƜƩΑ ɊƢƢῂ ɟưƩ ɌƤ 
ƘʚƫƦ̫ ƛƞƢƦƬƣʽƤƞƤ ƫʾƤ ƛ˅ƤƘƣƠƤ ɚƤƫƠƟ̸ƣƜƤῇ ʊƨƟ̸Ʃ ɞƮƜƠ 
ɚơƜῖƤƦ ƫ˂ ʎƤƦƣƘ ơƘƢƜῖƤ ʍ Ƙʚƫ˂ ɫƣῖƤ ƛƞƢˇƪƜƠ. ƦʁƦƤ ƫ˂ 
"ƙ̎ƫƘ"Α ʋƨ˿Ʃ ʏƫƠ ƫƦ̫ ɰƫƘ ơƘˀ ƫƦ̫ ƫƘ̫ ơƘˀ ƫƦ̫ ɎƢƭƘ 5 
ƧƨƦƪƫƜƟʽƤƫưƤ ƦʚƛʼƤ ɚƢ˅ƧƞƪƜƤῇ ʯƪƫƜ ƣʾ ƦʚƮˀ ƫʾƤ ɚơƜˁƤƦƬ 
ƫƦ̫ ƪƫƦƠƮƜˁƦƬ ƭ˅ƪƠƤ ƛƞƢ̸ƪƘƠ ʏƢ̶ ƫ̹ ʊƤ˃ƣƘƫƠ Ʀʡ ɚƙƦ˅ƢƜƫƦ 
ʋ ƤƦƣƦƟʽƫƞƩΑ ƦʟƫưƩ ɪƧƠƪƫʿƟƞ ơƘƢ̸Ʃ ƟʽƪƟƘƠ ƫƦῖƩ ƚƨʻƣƣƘƪƠ 
ƫʺ ʊƤ˃ƣƘƫƘ. 
  ᾿ŹƢƞƟ̎ ƣƦƠ ƛƦơƜῖƩ ƢʽƚƜƠƤ. 10 
  ƇʚơƦ̫Ƥ ơƘˀ ƧƜƨˀ ƙƘƪƠƢʽưƩ ʋ Ƙʚƫ˂Ʃ Ƣ˃ƚƦƩ; ɞƪƫƘƠ 394 
ƚʻƨ ƧƦƫƜ ɚơ ƙƘƪƠƢʽưƩ ƙƘƪƠƢƜ˅Ʃῇ ơƘˀ ɚƥ ɊƚƘƟƦ̫ ɊƚƘƟ˃Ʃῇ 
ơƘˀ ɚơ ơƘƢƦ̫ ơƘƢ˃Ʃῇ ơƘˀ ƫɐƢƢƘ ƧʻƤƫƘ ƦʟƫưƩῇ ɚƥ ɛơʻƪƫƦƬ 
ƚʽƤƦƬƩ ɟƫƜƨƦƤ ƫƦƠƦ̫ƫƦƤ ɞơƚƦƤƦƤ, ɚʺƤ ƣʾ ƫʽƨƘƩ ƚˁƚƤƞƫƘƠΑ 
ơƢƞƫʽƦƤ ƛʾ ƫƘʚƫʺ ʊƤ˃ƣƘƫƘ. ƧƦƠơˁƢƢƜƠƤ ƛʼ ɞƥƜƪƫƠ ƫƘῖƩ ƪƬƢ- 5 
ƢƘƙƘῖƩῇ ʯƪƫƜ ƛ˃ƥƘƠ ɌƤ ƫ̹ ɺƛƠưƫƠơ̸Ʃ ɞƮƦƤƫƠ ɟƫƜƨƘ ƜʀƤƘƠ 
ɊƢƢʿƢưƤ ƫʺ Ƙʚƫʺ ʎƤƫƘΑ ʯƪƧƜƨ ɫƣῖƤ ƫʺ ƫ̸Ƥ ɺƘƫƨ̸Ƥ 
ƭʻƨƣƘơƘ ƮƨˇƣƘƪƠƤ ơƘˀ ʊƪƣƘῖƩ ƧƜƧƦƠơƠƢƣʽƤƘ ɎƢƢƘ ƭƘˁƤƜ- 
ƫƘƠ ƫʺ Ƙʚƫʺ ʎƤƫƘῇ ƫ̹ ƛʽ ƚƜ ɺƘƫƨ̹, ɏƫƜ ƫʾƤ ƛ˅ƤƘƣƠƤ ƫ̸Ƥ b 
ƭƘƨƣʻơưƤ ƪơƦƧƦƬƣʽƤ̶ῇ ƫʺ Ƙʚƫʺ ƭƘˁƤƜƫƘƠῇ ơƘˀ Ʀʚơ 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 193 ~ 
 
394b 
deixar-se perturbar pelas alterações introduzidas. Da mesma 
forma procede o conhecedor de nomes. Considera somente o 
seu valor, sem atrapalhar-se, no caso de ser acrescentada, 
transporta ou supressa alguma letra, ou, ainda, se a força 
do vocábulo estiver expressa por letras diferentes. Assim, 
no nosso exemplo anterior, “Astyanax” e “Hektor” só tem de 
comum [c] a letra tau; no entanto, significam a mesma coisa. E o nome “Arquepolis”, que letras tem em comum com 
os outros dois? Evidente que todos eles querem dizer a 
mesma coisa. Há ainda outros nomes que significam apenas 
rei. Outros, ainda, que querem dizer estratego, como “Agis”, “Polemarcos”, “Eupolemos”. Outros designam médicos, como “Iátrocles”, e “Acesimbroto”. E assim poderíamos 
encontrar outros mais que soam diversamente por causa das 
sílabas e das letras, mas que, pelo seu valor intrínseco, 
exprimem a mesma coisa. Não te parece que seja desse modo? 
 Her.: [d] Perfeitamente. 
 Sóc.: Logo, devem receber o mesmo nome os seres que 
nascem de acordo com as regras da natureza? 
 Her.: Sem dúvida. 
 Sóc.: E os que nascem contra a natureza, sob a forma de 
monstros? Como, por exemplo, de um homem bom e pio nascer 
ímpio? Não é como o caso anterior? Se um cavalo desse 
nascimento ao produto natural touro, este não deveria ser 
chamado pelo nome do pai, mas conforme o gênero a que 
pertencesse? 
 Her.: É fato. 
 Sóc.: [e] Do mesmo modo, o ímpio, originado de pai 
religioso, deverá receber o nome do seu gênero. 
 Her.: Sem dúvida. 
 Sóc.: Não “Teófilo”, como parece, nem “Mnesiteu”, nem 
qualquer outro nome de formação análoga, porém um nome que 
signifique precisamente o contrário disso, se tiverem os 
nomes de ser aplicados com correção. 
 Her.: Muito bem concluído, Sócrates. 
 
 
 
 
 
 
 
394b 
ɚơƧƢʿƫƫƜƫƘƠ ʛƧ˂ ƫ̸Ƥ ƧƨƦƪ˃ƤƫưƤ. Ʀʟƫư ƛʼ ɾƪưƩ ơƘˀ ʋ ɚƧƠ- 
ƪƫʻƣƜƤƦƩ ƧƜƨˀ ʊƤƦƣʻƫưƤ ƫʾƤ ƛ˅ƤƘƣƠƤ Ƙʚƫ̸Ƥ ƪơƦƧƜῖῇ ơƘˀ 
Ʀʚơ ɚơƧƢʿƫƫƜƫƘƠ Ɯɾ ƫƠ Ƨƨ˃ƪơƜƠƫƘƠ ƚƨʻƣƣƘ ɬ ƣƜƫʻơƜƠƫƘƠ ɬ 5 
Ɋƭ̌ƨƞƫƘƠῇ ɬ ơƘˀ ɚƤ ɎƢƢƦƠƩ ƧƘƤƫʻƧƘƪƠƤ ƚƨʻƣƣƘƪˁƤ ɚƪƫƠƤ ɫ 
ƫƦ̫ ʊƤ˃ƣƘƫƦƩ ƛ˅ƤƘƣƠƩ. ʯƪƧƜƨ ʍ ƤƬƤƛʾ ɚƢʽƚƦƣƜƤῇ "᾿ŹƪƫƬʻ- 
ƤƘƥ" ƫƜ ơƘˀ "̣Žơƫưƨ" ƦʚƛʼƤ ƫ̸Ƥ Ƙʚƫ̸Ƥ ƚƨƘƣƣʻƫưƤ ɞƮƜƠ 
ƧƢʾƤ ƫƦ̫ ƫƘ̫, ɊƢƢῂ ʏƣưƩ ƫƘʚƫ˂Ƥ ƪƞƣƘˁƤƜƠ. ơƘˀ "᾿ŹƨƮʽ- c 
ƧƦƢˁƩ" ƚƜ ƫ̸Ƥ ƣʼƤ ƚƨƘƣƣʻƫưƤ ƫˁ ɚƧƠơƦƠƤưƤƜῖ; ƛƞƢƦῖ ƛʼ 
ʏƣưƩ ƫ˂ Ƙʚƫ˃Α ơƘˀ ɎƢƢƘ ƧƦƢƢʻ ɚƪƫƠƤ ɍ ƦʚƛʼƤ ɊƢƢῂ ɬ 
ƙƘƪƠƢʽƘ ƪƞƣƘˁƤƜƠΑ ơƘˀ ɎƢƢƘ ƚƜ ƘʠƪƫƨƘƫƞƚ˃Ƥῇ ƦʁƦƤ 
"̗ŹƚƠƩ" ơƘˀ "ƈƦƢʽƣƘƨƮƦƩ" ơƘˀ "ŽʚƧ˃ƢƜƣƦƩ". ơƘˀ 5 
ɺƘƫƨƠơʻ ƚƜ ɟƫƜƨƘῇ "᾿ƁƘƫƨƦơƢ̎Ʃ" ơƘˀ "᾿ŹơƜƪˁƣƙƨƦƫƦƩ"Α ơƘˀ 
ɟƫƜƨƘ ɌƤ ɾƪưƩ ƪƬƮƤʺ ƜʟƨƦƠƣƜƤ ƫƘῖƩ ƣʼƤ ƪƬƢƢƘƙƘῖƩ ơƘˀ ƫƦῖƩ 
ƚƨʻƣƣƘƪƠ ƛƠƘƭưƤƦ̫ƤƫƘῇ ƫ̏ ƛʼ ƛƬƤʻƣƜƠ ƫƘʚƫ˂Ƥ ƭƟƜƚƚ˃- 
ƣƜƤƘ. ƭƘˁƤƜƫƘƠ ƦʟƫưƩ ɬ Ʀʞ; 
  ƈʻƤƬ ƣʼƤ ƦʠƤ. d 
  ƋƦῖƩ ƣʼƤ ƛʾ ơƘƫʺ ƭ˅ƪƠƤ ƚƠƚƤƦƣʽƤƦƠƩ ƫʺ Ƙʚƫʺ ɊƧƦ- 
ƛƦƫʽƦƤ ʊƤ˃ƣƘƫƘ. 
  ƈʻƤƬ ƚƜ. 
  Ƌˁ ƛʼ ƫƦῖƩ ƧƘƨʺ ƭ˅ƪƠƤῇ Ʀɽ ɌƤ ɚƤ ƫʽƨƘƫƦƩ ƜɾƛƜƠ 5 
ƚʽƤưƤƫƘƠ; ƦʁƦƤ ʏƫƘƤ ɚƥ ɊƤƛƨ˂Ʃ ɊƚƘƟƦ̫ ơƘˀ ƟƜƦƪƜƙƦ̫Ʃ 
ɊƪƜƙʾƩ ƚʽƤƞƫƘƠῇ ɐƨῂ ƦʚƮ ʯƪƧƜƨ ɚƤ ƫƦῖƩ ɞƣƧƨƦƪƟƜƤῇ ơɌƤ 
ɿƧƧƦƩ ƙƦ˂Ʃ ɞơƚƦƤƦƤ ƫʽơ̋ῇ Ʀʚ ƫƦ̫ ƫƜơ˃ƤƫƦƩ ƛʿƧƦƬ ɞƛƜƠ ƫʾƤ 
ɚƧưƤƬƣˁƘƤ ɞƮƜƠƤῇ ɊƢƢʺ ƫƦ̫ ƚʽƤƦƬƩ Ʀʡ Ɯɾƞ; 
  ƈʻƤƬ ƚƜ. 10 
  ƂƘˀ ƫ̹ ɚơ ƫƦ̫ ƜʚƪƜƙƦ̫Ʃ ɎƨƘ ƚƜƤƦƣʽƤ̶ ɊƪƜƙƜῖ ƫ˂ e 
ƫƦ̫ ƚʽƤƦƬƩ ʎƤƦƣƘ ɊƧƦƛƦƫʽƦƤ. 
  ̖ŽƪƫƠ ƫƘ̫ƫƘ. 
  Ƈʚ "ƀƜ˃ƭƠƢƦƤῇ" ʫƩ ɞƦƠơƜƤῇ Ʀʚƛʼ "ƄƤƞƪˁƟƜƦƤ" 
Ʀʚƛʼ ƫ̸Ƥ ƫƦƠƦ˅ƫưƤ ƦʚƛʽƤΑ ɊƢƢῂ ʏƫƠ ƫɊƤƘƤƫˁƘ ƫƦ˅ƫƦƠƩ 5 
ƪƞƣƘˁƤƜƠῇ ɚʻƤƧƜƨ ƫ̎Ʃ ʊƨƟ˃ƫƞƫƦƩ ƫƬƚƮʻƤ̋ ƫʺ ʊƤ˃ƣƘƫƘ. 
  ƈƘƤƫ˃Ʃ ƚƜ ƣ˾ƢƢƦƤῇ ʰ ƊˇơƨƘƫƜƩ. 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 194 ~ 
 
394e 
 Sóc.: É o caso, Hermógenes, de “Orestes”, que corre o 
perigo de ter sido aplicado corretamente, quer o tenha ele 
recebido por acaso, quer o denominasse desse modo algum 
poeta, para indicar seu caráter feroz e selvagem, e a 
aspereza das montanhas (oreinon), como o nome está a 
indicar. 
 Her.: [395] É muito certo, Sócrates. 
 Sóc.: Quer parecer-me, também, que o pai dele tinha nome 
conforme a sua natureza. 
 Her.: Parece. 
 Sóc.: “Agamémnon” parece ser quem é capaz de realizar 
seus desígnios com perseverança e de perseverar até o fim 
sem desfalecimento. Sinal disso temos na sua permanência diante de Tróia com tão grande exército. O nome “Agamémnon” 
significa, justamente, que o homem é [b] admirável em 
persistência (agastòs em epimonê). Quer parecer-me, também, que “Atreu” é chamado pelo nome certo, pois o assassino de 
Crisipo e o seu procedimento com Tieste são fatos 
prejudiciais e, para a excelência, sumamente funestos 
(atêra). Esse nome é algum tanto obscuro e desviado do 
sentido próprio, de forma que não revela de imediato a 
todos a natureza do seu possuidor; mas as pessoas com 
prática de nomes compreendem logo o sentido do “Atreu”, 
pois quer o tenhamos na conta de obstinado (ateires), quer 
na de intemerato (atreston), quer [c] na de funesto 
(atêron), de todo jeito o nome está corretamente aplicado. 
Muito certo, também, se me afigura o nome dado a Pélope, 
pois significa que alguém que só vê o que se encontra 
próximo. 
 Her.: Como assim? 
 Sóc.: Por causa do que se diz do homem, a respeito 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
394e 
  ̣ƐƪƧƜƨ ƚƜ ơƘˀ ʋ "᾿ƇƨʽƪƫƞƩῇ" ʰ ῾Žƨƣ˃ƚƜƤƜƩῇ 
ơƠƤƛƬƤƜ˅ƜƠ ʊƨƟ̸Ʃ ɞƮƜƠƤῇ ƜɾƫƜ ƫƠƩ ƫ˅Ʈƞ ɞƟƜƫƦ Ƙʚƫ̹ ƫ˂ ʎƤƦƣƘ 
ƜɾƫƜ ơƘˀ ƧƦƠƞƫʿƩ ƫƠƩῇ ƫ˂ ƟƞƨƠ̸ƛƜƩ ƫ̎Ʃ ƭ˅ƪƜưƩ ơƘˀ ƫ˂ ɎƚƨƠƦƤ 10 
ƘʚƫƦ̫ ơƘˀ ƫ˂ ʊƨƜƠƤ˂Ƥ ɚƤƛƜƠơƤ˅ƣƜƤƦƩ ƫ̹ ʊƤ˃ƣƘƫƠ. 
  ƍƘˁƤƜƫƘƠ ƦʟƫưƩῇ ʰ ƊˇơƨƘƫƜƩ. 395 
  ̖ŽƦƠơƜƤ ƛʽ ƚƜ ơƘˀ ƫ̹ ƧƘƫƨˀ ƘʚƫƦ̫ ơƘƫʺ ƭ˅ƪƠƤ ƫ˂ 
ʎƤƦƣƘ ƜʀƤƘƠ. 
  ƍƘˁƤƜƫƘƠ. 
  ƂƠƤƛƬƤƜ˅ƜƠ ƚʺƨ ƫƦƠƦ̫ƫ˃Ʃ ƫƠƩ ƜʀƤƘƠ ʋ 5 
"᾿ŹƚƘƣʽƣƤưƤῇ" ƦʁƦƩ ɍ ƛ˃ƥƜƠƜƤ Ƙʚƫ̹ ƛƠƘƧƦƤƜῖƪƟƘƠ ơƘˀ 
ơƘƨƫƜƨƜῖƤ ƫʽƢƦƩ ɚƧƠƫƠƟƜˀƩ ƫƦῖƩ ƛ˃ƥƘƪƠ ƛƠῂ ɊƨƜƫʿƤ. ƪƞƣƜῖƦƤ 
ƛʼ ƘʚƫƦ̫ ɫ ɚƤ ƋƨƦˁ˻ ƣƦƤʾ ƫƦ̫ ƧʻƟƦƬƩ ƫƜ ơƘˀ ơƘƨƫƜƨˁƘƩ. ʏƫƠ 
ƦʠƤ ɊƚƘƪƫ˂Ʃ ơƘƫʺ ƫʾƤ ɚƧƠƣƦƤʾƤ ƦʡƫƦƩ ʋ ɊƤʾƨ ɚƤƪƞ- b 
ƣƘˁƤƜƠ ƫ˂ ʎƤƦƣƘ ʋ "᾿ŹƚƘƣʽƣƤưƤ." ɾƪưƩ ƛʼ ơƘˀ ʋ "᾿ŹƫƨƜ˄Ʃ" 
ʊƨƟ̸Ʃ ɞƮƜƠ. ʏ ƫƜ ƚʺƨ ƫƦ̫ ƎƨƬƪˁƧƧƦƬ Ƙʚƫ̹ ƭ˃ƤƦƩ ơƘˀ ɍ 
Ƨƨ˂Ʃ ƫ˂Ƥ ƀƬʽƪƫƞƤ ʫƩ ʪƣʺ ƛƠƜƧƨʻƫƫƜƫƦῇ ƧʻƤƫƘ ƫƘ̫ƫƘ 
ƝƞƣƠˇƛƞ ơƘˀ Ɋƫƞƨʺ Ƨƨ˂Ʃ ɊƨƜƫʿƤ. ɫ ƦʠƤ ƫƦ̫ ʊƤ˃ƣƘƫƦƩ 5 
ɚƧưƤƬƣˁƘ ƪƣƠơƨ˂Ƥ ƧƘƨƘơƢˁƤƜƠ ơƘˀ ɚƧƠơƜơʻƢƬƧƫƘƠῇ ʯƪƫƜ 
ƣʾ Ƨ˾ƪƠ ƛƞƢƦ̫Ƥ ƫʾƤ ƭ˅ƪƠƤ ƫƦ̫ ɊƤƛƨ˃ƩΑ ƫƦῖƩ ƛῂ ɚƧƘΐƦƬƪƠ ƧƜƨˀ 
ʊƤƦƣʻƫưƤ ɻơƘƤ̸Ʃ ƛƞƢƦῖ ʍ ƙƦ˅ƢƜƫƘƠ ʋ "᾿ŹƫƨƜ˅Ʃ." ơƘˀ ƚʺƨ 
ơƘƫʺ ƫ˂ ɊƫƜƠƨʼƩ ơƘˀ ơƘƫʺ ƫ˂ ɎƫƨƜƪƫƦƤ ơƘˀ ơƘƫʺ ƫ˂ c 
Ɋƫƞƨ˂Ƥ ƧƘƤƫƘƮ̏ ʊƨƟ̸Ʃ Ƙʚƫ̹ ƫ˂ ʎƤƦƣƘ ơƜῖƫƘƠ. ƛƦơƜῖ ƛʽ 
ƣƦƠ ơƘˀ ƫ̹ ƈʽƢƦƧƠ ƫ˂ ʎƤƦƣƘ ɚƣƣʽƫƨưƩ ơƜῖƪƟƘƠΑ ƪƞƣƘˁƤƜƠ 
ƚʺƨ ƫƦ̫ƫƦ ƫ˂ ʎƤƦƣƘ ƫ˂Ƥ ƫʺ ɚƚƚ˄Ʃ ʋƨ̸ƤƫƘ. 
  ƈ̸Ʃ ƛʿ; 5 
  Ƈʁ˃Ƥ ƧƦƬ ơƘˀ ơƘƫῂ ɚơƜˁƤƦƬ ƢʽƚƜƫƘƠ ƫƦ̫ ɊƤƛƨ˂Ʃ ɚƤ 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 195 ~ 
 
395c 
do assassinato de Mirtilo, por ter sido incapaz de 
pressentir ou de prever o que o futuro preparava para toda 
a sua descendência, todas as desgraças que lhe estavam [d] 
reservadas; não vendo senão o presente e imediato – que é o que significa “pelas” – empenhou-se de todos os modos para 
levar avante seu casamento com Hipodâmia. Quanto a Tântalo, 
todos concordarão em que recebeu nome acertado e conforme 
sua natureza, se for verdade o que se conta a seu respeito. 
 Her.: Que dizem dele? 
 Sóc.: Que ainda em vida, uma infinidade de desgraças 
terríveis se abateram sobre ele e culminaram com a total 
destruição de sua pátria, e depois, no Hades, aquilo de 
ficar-lhe a pedra [e] pendente (talanteia) sobre a cabeça, 
o que concorda admiravelmente com seu nome; e simplesmente 
parece que, desejando alguém chamar-lhe o mais infeliz dos 
homens (talantatos), alterou a designação para “Tântalo”; 
pelo menos, foi esse o nome que o acaso da lenda terminou 
por formar. Quer parecer-me, também, que o nome de Zeus, 
seu pai putativo, [396] foi muito bem posto, conquanto não 
nos seja fácil perceber isso, pois tal nome, Zeus, vale por 
uma sentença. A questão é que a cortamos em duas técnicas, e ora empregamos uma, ora outra: uns lhe chamam “Zena”, e outros, “Dia”; reunidas, revelam a natureza do deus, que é 
em que consiste, segundo dissemos, a função própria dos 
nomes, pois não há para nós, e o conjunto dos seres, mais 
verdadeira causa da vida do que o arconte e o rei do 
universo. Por isso, com muito acerto foi denominado o deus 
dessa [b] maneira, por ser através (diá) dele que todos os 
seres alcançam a vida (zên). Mas, como eu disse, tratando-
se, em verdade, de um único nome, foi dividido em dois, “Dia” e 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
395c 
ƫ̹ ƫƦ̫ ƄƬƨƫˁƢƦƬ ƭ˃Ƥ̶ ƦʚƛʼƤ ƦɿƦƬ ƫƜ ƚƜƤʽƪƟƘƠ ƧƨƦƤƦƞ- 
Ɵ̎ƤƘƠ Ʀʚƛʼ ƧƨƦƱƛƜῖƤ ƫ̸Ƥ Ƨ˃ƨƨư ƫ̸Ƥ ƜɺƩ ƫ˂ Ƨ˾Ƥ ƚʽƤƦƩῇ ʏƪƞƩ 
Ƙʚƫ˂ ƛƬƪƫƬƮˁƘƩ ɚƤƜƧˁƣƧƢƞῇ ƫ˂ ɚƚƚ˄Ʃ ƣ˃ƤƦƤ ʋƨ̸Ƥ ơƘˀ ƫ˂ d 
ƧƘƨƘƮƨ̎ƣƘ – ƫƦ̫ƫƦ ƛῂ ɚƪƫˀ "ƧʽƢƘƩ" – ɫƤˁơƘ ƧƨƦƜƟƬƣƜῖƫƦ 
ƢƘƙƜῖƤ ƧƘƤƫˀ ƫƨ˃Ƨ̶ ƫ˂Ƥ ƫ̎Ʃ ῾ƁƧƧƦƛƘƣƜˁƘƩ ƚʻƣƦƤ. ƫ̹ ƛʼ 
ƋƘƤƫʻƢ̶ ơƘˀ Ƨ˾Ʃ ɌƤ ɫƚʿƪƘƠƫƦ ƫƦʞƤƦƣƘ ʊƨƟ̸Ʃ ơƘˀ ơƘƫʺ 
ƭ˅ƪƠƤ ƫƜƟ̎ƤƘƠ Ɯɺ ɊƢƞƟ̎ ƫʺ ƧƜƨˀ Ƙʚƫ˂Ƥ ƢƜƚ˃ƣƜƤƘ. 5 
  Ƌʺ ƧƦῖƘ ƫƘ̫ƫƘ; 
  ̣Ź ƫʽ ƧƦƬ ɞƫƠ Ɲ̸ƤƫƠ ƛƬƪƫƬƮʿƣƘƫƘ ɚƚʽƤƜƫƦ ƧƦƢƢʺ 
ơƘˀ ƛƜƠƤʻ, ʱƤ ơƘˀ ƫʽƢƦƩ ɫ ƧƘƫƨˀƩ ƘʚƫƦ̫ ʏƢƞ ɊƤƜƫƨʻƧƜƫƦῇ 
ơƘˀ ƫƜƢƜƬƫʿƪƘƤƫƠ ɚƤ ̣ŹƠƛƦƬ ɫ ʛƧʼƨ ƫ̎Ʃ ơƜƭƘƢ̎Ʃ ƫƦ̫ ƢˁƟƦƬ 
ƫƘƢƘƤƫƜˁƘ ƟƘƬƣƘƪƫʾ ʫƩ ƪ˅ƣƭưƤƦƩ ƫ̹ ʊƤ˃ƣƘƫƠΑ ơƘˀ e 
ɊƫƜƮƤ̸Ʃ ɞƦƠơƜƤῇ ʯƪƧƜƨ ɌƤ Ɯɾ ƫƠƩ ƙƦƬƢ˃ƣƜƤƦƩ ƫƘƢʻƤƫƘƫƦƤ 
ʊƤƦƣʻƪƘƠ ɊƧƦơƨƬƧƫ˃ƣƜƤƦƩ ʊƤƦƣʻƪƜƠƜ ơƘˀ ƜɾƧƦƠ ɊƤƫῂ ɚơƜˁ- 
ƤƦƬ "ƋʻƤƫƘƢƦƤῇ" ƫƦƠƦ̫ƫ˃Ƥ ƫƠ ơƘˀ ƫƦ˅ƫ̶ ƫ˂ ʎƤƦƣƘ ɞƦƠơƜƤ 
ɚơƧƦƨˁƪƘƠ ɫ ƫ˅Ʈƞ ƫ̎Ʃ ƭʿƣƞƩ. ƭƘˁƤƜƫƘƠ ƛʼ ơƘˀ ƫ̹ ƧƘƫƨˀ 5 
ƘʚƫƦ̫ ƢƜƚƦƣʽƤ̶ ƫ̹ żƠˀ ƧƘƚơʻƢưƩ ƫ˂ ʎƤƦƣƘ ơƜῖƪƟƘƠΑ ɞƪƫƠ 396 
ƛʼ Ʀʚ ̪˼ƛƠƦƤ ơƘƫƘƤƦ̎ƪƘƠ. ɊƫƜƮƤ̸Ʃ ƚʻƨ ɚƪƫƠƤ ƦʁƦƤ Ƣ˃ƚƦƩ ƫ˂ 
ƫƦ̫ żƠ˂Ʃ ʎƤƦƣƘῇ ƛƠƜƢ˃ƤƫƜƩ ƛʼ Ƙʚƫ˂ ƛƠƮ̏ Ʀɻ ƣʼƤ ƫ̹ ɛƫʽƨ̶ 
ƣʽƨƜƠῇ Ʀɻ ƛʼ ƫ̹ ɛƫʽƨ̶ ƮƨˇƣƜƟƘ – Ʀɻ ƣʼƤ ƚʺƨ "ž̎ƤƘῇ" Ʀɻ ƛʼ 
"żˁƘ" ơƘƢƦ̫ƪƠƤ – ƪƬƤƫƠƟʽƣƜƤƘ ƛῂ ƜɺƩ ɝƤ ƛƞƢƦῖ ƫʾƤ ƭ˅ƪƠƤ ƫƦ̫ 5 
ƟƜƦ̫, ʍ ƛʾ ƧƨƦƪʿơƜƠƤ ƭƘƣʼƤ ʊƤ˃ƣƘƫƠ Ʀɿ̶ ƫƜ ƜʀƤƘƠ ɊƧƜƨƚʻ- 
ƝƜƪƟƘƠ. Ʀʚ ƚʺƨ ɞƪƫƠƤ ɫƣῖƤ ơƘˀ ƫƦῖƩ ɎƢƢƦƠƩ Ƨ˾ƪƠƤ ʏƪƫƠƩ ɚƪƫˀƤ 
ƘɾƫƠƦƩ ƣ˾ƢƢƦƤ ƫƦ̫ Ɲ̎Ƥ ɬ ʋ ɎƨƮưƤ ƫƜ ơƘˀ ƙƘƪƠƢƜ˄Ʃ ƫ̸Ƥ 
ƧʻƤƫưƤ. ƪƬƣƙƘˁƤƜƠ ƦʠƤ ʊƨƟ̸Ʃ ʊƤƦƣʻƝƜƪƟƘƠ ƦʡƫƦƩ ʋ ƟƜ˂Ʃ 
ƜʀƤƘƠῇ ƛƠ' ʍƤ Ɲ̎Ƥ ɊƜˀ Ƨ˾ƪƠ ƫƦῖƩ Ɲ̸ƪƠƤ ʛƧʻƨƮƜƠΑ ƛƠƜˁƢƞƧƫƘƠ b 
ƛʼ ƛˁƮƘῇ ʯƪƧƜƨ Ƣʽƚưῇ ɝƤ ʌƤ ƫ˂ ʎƤƦƣƘῇ ƫ̹ "żƠˀ" ơƘˀ ƫ̹ 
 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 196 ~ 
 
396b “Zena”. À primeira vista, ouvindo-se de corrida, soaria 
como irreverência dizer que esse deus é filho de Cronos, 
por parecer mais razoávelque tenha nascido de uma grande 
inteligência (dianoia). Koros, nesse nome, não quer dizer 
criança <nem plenitude>, porém pureza e limpidez de 
entendimento. Este, por sua vez, conforme dizem, é filho de Urano, designação muito apropriada, “urania”, para a visão 
dirigida para o alto, que [c] olha para cima (horôsa ta 
anô), o que é a maneira, Hermógenes, de conservarmos puro o 
entendimento, de acordo com o que nos informam os 
conhecedores dos fenômenos celestes. Daí o acerto do nome 
Urano. Se eu pudesse relembrar a genealogia de Hesíodo e os 
antepassados mais remotos dos deuses, não acabaria de 
mostrar como foram acertados os nomes atribuídos a todos 
eles, até ver se tem algum valor e para que serve essa 
ciência que caiu repentinamente [d] sobre mim, não sei de 
onde. 
 Her.: Dás-me a impressão, Sócrates, de que enuncias 
oráculos, como profeta de inspiração recente. 
 Sóc.: Sim, Hermógenes; e estou convencido de que apanhei 
isso de Eutífron de Prospalta, pois passei grande técnica 
da manhã a ouvi-lo. É bem possível que seu entusiasmo não 
somente me tivesse deixado os ouvidos cheios com sua 
sabedoria, como também se apoderasse de minha alma. A meu 
ver, devemos proceder [e] da seguinte maneira: aproveitemos 
neste resto de dia essa influência para concluirmos o que 
falta a dizer sobre o significado dos nomes; mas, amanhã, 
caso estejas de acordo, expulsemo-la por meio de esconjuros 
e purifiquemo-nos, se porventura encontrarmos alguém que 
entenda de purificação, quer seja sacerdote, quer [397] 
sofista. 
 Her.: Estou de pleno acordo, máxime por ter grande desejo 
de ouvir o que ainda falta dizer a respeito de nomes. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
396b 
"žƞƤˁ." ƫƦ̫ƫƦƤ ƛʼ Ƃƨ˃ƤƦƬ ʛ˂Ƥ ʛƙƨƠƪƫƠơ˂Ƥ ƣʼƤ ɎƤ ƫƠƩ 
ƛ˃ƥƜƠƜƤ ƜʀƤƘƠ ɊơƦ˅ƪƘƤƫƠ ɚƥƘˁƭƤƞƩῇ ƜʞƢƦƚƦƤ ƛʼ ƣƜƚʻƢƞƩ 
ƫƠƤ˂Ʃ ƛƠƘƤƦˁƘƩ ɞơƚƦƤƦƤ ƜʀƤƘƠ ƫ˂Ƥ żˁƘΑ ơ˃ƨƦƤ ƚʺƨ ƪƞƣƘˁƤƜƠ 5 
Ʀʚ ƧƘῖƛƘ <Ʀʚƛʼ ƧƢƞƪƣƦƤʿƤ>, ɊƢƢʺ ƫ˂ ơƘƟƘƨ˂Ƥ ƘʚƫƦ̫ ơƘˀ 
ɊơʿƨƘƫƦƤ ƫƦ̫ ƤƦ̫. ɞƪƫƠ ƛʼ ƦʡƫƦƩ ƇʚƨƘƤƦ̫ ʛ˃Ʃῇ ʫƩ Ƣ˃ƚƦƩΑ 
ɫ ƛʼ Ƙʠ ɚƩ ƫ˂ ɎƤư ʎƯƠƩ ơƘƢ̸Ʃ ɞƮƜƠ ƫƦ̫ƫƦ ƫ˂ ʎƤƦƣƘ ơƘƢƜῖ- 
ƪƟƘƠῇ "ƦʚƨƘƤˁƘῇ" ʋƨ̸ƪƘ ƫʺ ɎƤưῇ ʏƟƜƤ ƛʾ ơƘˁ ƭƘƪƠƤῇ ʰ c 
῾Žƨƣ˃ƚƜƤƜƩῇ ƫ˂Ƥ ơƘƟƘƨ˂Ƥ ƤƦ̫Ƥ ƧƘƨƘƚˁƚƤƜƪƟƘƠ Ʀɻ ƣƜƫƜư- 
ƨƦƢ˃ƚƦƠῇ ơƘˀ ƫ̹ ƦʚƨƘƤ̹ ʊƨƟ̸Ʃ ƫ˂ ʎƤƦƣƘ ơƜῖƪƟƘƠΑ Ɯɺ ƛῂ 
ɚƣƜƣƤʿƣƞƤ ƫʾƤ ῾ſƪƠ˃ƛƦƬ ƚƜƤƜƘƢƦƚˁƘƤῇ ƫˁƤƘƩ ɞƫƠ ƫƦ˄Ʃ 
ɊƤưƫʽƨư ƧƨƦƚ˃ƤƦƬƩ ƢʽƚƜƠ ƫƦ˅ƫưƤῇ Ʀʚơ ɌƤ ɚƧƘƬ˃ƣƞƤ ƛƠƜ- 5 
ƥƠˆƤ ʫƩ ʊƨƟ̸Ʃ ƘʚƫƦῖƩ ƫʺ ʊƤ˃ƣƘƫƘ ơƜῖƫƘƠῇ ɟưƩ ɊƧƜƧƜƠƨʻƟƞƤ 
ƫ̎Ʃ ƪƦƭˁƘƩ ƫƘƬƫƞƪˀ ƫˁ ƧƦƠʿƪƜƠῇ Ɯɺ ɎƨƘ ɊƧƜƨƜῖ ɬ Ʀʞ, ɭ ɚƣƦˀ 
ɚƥƘˁƭƤƞƩ Ƥ̫Ƥ Ʀʛƫưƪˀ ƧƨƦƪƧʽƧƫươƜƤ ɎƨƫƠ Ʀʚơ Ʀʀƛῂ ʋƧ˃ƟƜƤ. d 
  ƂƘˀ ƣʼƤ ƛʿ, ʰ ƊˇơƨƘƫƜƩῇ ɊƫƜƮƤ̸Ʃ ƚʽ ƣƦƠ ƛƦơƜῖƩ 
ʯƪƧƜƨ Ʀɻ ɚƤƟƦƬƪƠ̸ƤƫƜƩ ɚƥƘˁƭƤƞƩ Ʈƨƞƪƣ̶ƛƜῖƤ. 
  ƂƘˀ ƘɺƫƠ̸ƣƘˁ ƚƜῇ ʰ ῾Žƨƣ˃ƚƜƤƜƩῇ ƣʻƢƠƪƫƘ ƘʚƫʾƤ 
ɊƧ˂ ŽʚƟ˅ƭƨƦƤƦƩ ƫƦ̫ ƈƨƦƪƧƘƢƫˁƦƬ ƧƨƦƪƧƜƧƫươʽƤƘƠ ƣƦƠΑ 5 
ɟưƟƜƤ ƚʺƨ ƧƦƢƢʺ Ƙʚƫ̹ ƪƬƤ̎ ơƘˀ ƧƘƨƜῖƮƦƤ ƫʺ ʰƫƘ. ơƠƤƛƬ- 
ƤƜ˅ƜƠ ƦʠƤ ɚƤƟƦƬƪƠ̸Ƥ Ʀʚ ƣ˃ƤƦƤ ƫʺ ʰƫʻ ƣƦƬ ɚƣƧƢ̎ƪƘƠ ƫ̎Ʃ 
ƛƘƠƣƦƤˁƘƩ ƪƦƭˁƘƩῇ ɊƢƢʺ ơƘˀ ƫ̎Ʃ ƯƬƮ̎Ʃ ɚƧƜƠƢ̎ƭƟƘƠ. ƛƦơƜῖ 
ƦʠƤ ƣƦƠ Ʈƨ̎ƤƘƠ Ʀʛƫưƪˀ ɫƣ˾Ʃ ƧƦƠ̎ƪƘƠΑ ƫ˂ ƣʼƤ ƫʿƣƜƨƦƤ ƜʀƤƘƠ e 
ƮƨʿƪƘƪƟƘƠ Ƙʚƫ̏ ơƘˀ ƫʺ ƢƦƠƧʺ ƧƜƨˀ ƫ̸Ƥ ʊƤƦƣʻƫưƤ ɚƧƠƪơʽ- 
ƯƘƪƟƘƠῇ ƘʞƨƠƦƤ ƛʽ, ɌƤ ơƘˀ ʛƣῖƤ ƪƬƤƛƦơ̏, ɊƧƦƛƠƦƧƦƣƧƞ- 
ƪ˃ƣƜƟʻ ƫƜ ƘʚƫʾƤ ơƘˀ ơƘƟƘƨƦ˅ƣƜƟƘ ɚƥƜƬƨ˃ƤƫƜƩ ʏƪƫƠƩ ƫʺ 
ƫƦƠƘ̫ƫƘ ƛƜƠƤ˂Ʃ ơƘƟƘˁƨƜƠƤῇ ƜɾƫƜ ƫ̸Ƥ ɻƜƨʽưƤ ƫƠƩ ƜɾƫƜ ƫ̸Ƥ 397 
ƪƦƭƠƪƫ̸Ƥ. 
  ᾿ŹƢƢ' ɚƚˆ ƣʼƤ ƪƬƚƮưƨ̸Α ƧʻƤƬ ƚʺƨ ɌƤ ɫƛʽưƩ ƫʺ 
ɚƧˁƢƦƠƧƘ ƧƜƨˀ ƫ̸Ƥ ʊƤƦƣʻƫưƤ ɊơƦ˅ƪƘƠƣƠ. 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 197 ~ 
 
397a 
 Sóc.: Então, façamos assim mesmo. Por onde queres que 
iniciemos nossa investigação, depois dessa fórmula geral, 
para vermos se, de fato, os próprios nomes nos servirão de 
prova de que não são atribuídos por acaso, mas possuem 
certa retidão? Os nomes de [b] heróis e de homens em geral 
poderiam facilmente enganar-nos, pois a maior técnica deles 
é tirada dos antepassados, sem nenhuma relação, como 
dissemos inicialmente, com os atuais possuidores; é o que se observa com “Afortunado” (Eytyquidên), “Salvo” (Sôsian), “Amado de deus” (Teofilo) e muitos outros. Sou de opinião 
que devemos deixar de lado os nomes dessa formação. Há 
muita probabilidade de atinarmos com o sentido exato dos 
vocábulos nos nomes relacionados com as coisas eternas e a 
natureza, pois nesse domínio deve ter havido bastante [c] 
critério na escolha, sendo possível, até, que uns tantos 
houvessem sido formados por algum poder divino, superior ao 
dos homens. 
 Her.: Penso que é muito certo o que dizes, Sócrates. 
 Sóc.: E não será justo começar nossa investigação pelos 
nomes dos “deuses”, para sabermos se estes são com 
propriedade assim denominados? 
 Her.: Perfeitamente. 
 Sóc.: A esse respeito, o que presumo é o seguinte: quer 
parecer-me que os primitivos moradores da Hélade não 
reconheciam outros deuses além dos [d] admitidos por muitos 
povos bárbaros do nosso tempo: o sol, a lua, a terra, os 
astros e o céu. Por terem observado que todos eles se movem 
perpetuamente em seu curso, deram-lhes o nome de “deuses” 
por causa dessa faculdade natural de correr (thein). 
Posteriormente, após adquirirem o conhecimento dos demais, 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
397a ᾿ŹƢƢʺ Ʈƨʾ Ʀʟƫư ƧƦƠƜῖƤ. Ƨ˃ƟƜƤ ƦʠƤ ƙƦ˅ƢƜƠ 5 
ɊƨƥˇƣƜƟƘ ƛƠƘƪơƦƧƦ̫ƤƫƜƩῇ ɚƧƜƠƛʿƧƜƨ ƜɺƩ ƫ˅ƧƦƤ ƫƠƤʺ 
ɚƣƙƜƙʿơƘƣƜƤῇ ɿƤƘ Ɯɺƛ̸ƣƜƤ Ɯɺ ɎƨƘ ɫƣῖƤ ɚƧƠƣƘƨƫƬƨʿƪƜƠ 
Ƙʚƫʺ ƫʺ ʊƤ˃ƣƘƫƘ ƣʾ ƧʻƤƬ ɊƧ˂ ƫƦ̫ ƘʚƫƦƣʻƫƦƬ ƦʟƫưƩ 
ɟơƘƪƫƘ ơƜῖƪƟƘƠῇ ɊƢƢῂ ɞƮƜƠƤ ƫƠƤʺ ʊƨƟ˃ƫƞƫƘ; ƫʺ ƣʼƤ ƦʠƤ ƫ̸Ƥ 
ɫƨˇưƤ ơƘˀ ɊƤƟƨˇƧưƤ ƢƜƚ˃ƣƜƤƘ ʊƤ˃ƣƘƫƘ ɾƪưƩ ɌƤ ɫƣ˾Ʃ b 
ɚƥƘƧƘƫʿƪƜƠƜƤΑ ƧƦƢƢʺ ƣʼƤ ƚʺƨ Ƙʚƫ̸Ƥ ơƜῖƫƘƠ ơƘƫʺ 
ƧƨƦƚ˃ƤưƤ ɚƧưƤƬƣˁƘƩῇ ƦʚƛʼƤ ƧƨƦƪ̎ơƦƤ ɚƤˁƦƠƩῇ ʯƪƧƜƨ ơƘƫῂ 
ɊƨƮʺƩ ɚƢʽƚƦƣƜƤῇ ƧƦƢƢʺ ƛʼ ʯƪƧƜƨ ƜʚƮ˃ƣƜƤƦƠ ƫˁƟƜƤƫƘƠῇ ƦʁƦƤ 
"ŽʚƫƬƮˁƛƞƤ" ơƘˀ "ƊưƪˁƘƤ" ơƘˀ "ƀƜ˃ƭƠƢƦƤ" ơƘˀ ɎƢƢƘ 5 
ƧƦƢƢʻ. ƫʺ ƣʼƤ ƦʠƤ ƫƦƠƘ̫ƫƘ ƛƦơƜῖ ƣƦƠ Ʈƨ̎ƤƘƠ ɚ˾ƤΑ Ɯɺơ˂Ʃ ƛʼ 
ƣʻƢƠƪƫƘ ɫƣ˾Ʃ ƜʛƨƜῖƤ ƫʺ ʊƨƟ̸Ʃ ơƜˁƣƜƤƘ ƧƜƨˀ ƫʺ ɊƜˀ ʎƤƫƘ 
ơƘˀ ƧƜƭƬơ˃ƫƘ. ɚƪƧƦƬƛʻƪƟƘƠ ƚʺƨ ɚƤƫƘ̫ƟƘ ƣʻƢƠƪƫƘ ƧƨʽƧƜƠ 
ƫʾƤ ƟʽƪƠƤ ƫ̸Ƥ ʊƤƦƣʻƫưƤΑ ɾƪưƩ ƛῂ ɞƤƠƘ Ƙʚƫ̸Ƥ ơƘˀ ʛƧ˂ c 
ƟƜƠƦƫʽƨƘƩ ƛƬƤʻƣƜưƩ ɬ ƫ̎Ʃ ƫ̸Ƥ ɊƤƟƨˇƧưƤ ɚƫʽƟƞ. 
  żƦơƜῖƩ ƣƦƠ ơƘƢ̸Ʃ ƢʽƚƜƠƤῇ ʰ ƊˇơƨƘƫƜƩ. 
  ̗Źƨῂ ƦʠƤ Ʀʚ ƛˁơƘƠƦƤ ɊƧ˂ ƫ̸Ƥ ƟƜ̸Ƥ ɎƨƮƜƪƟƘƠῇ 
ƪơƦƧƦƬƣʽƤƦƬƩ Ƨ̏ ƧƦƫƜ Ƙʚƫ˂ ƫƦ̫ƫƦ ƫ˂ ʎƤƦƣƘ Ʀɻ "ƟƜƦˀ" 5 
ʊƨƟ̸Ʃ ɚơƢʿƟƞƪƘƤ; 
  Žɺơ˃Ʃ ƚƜ. 
  ƋƦƠ˃ƤƛƜ ƫƦˁƤƬƤ ɞƚưƚƜ ʛƧƦƧƫƜ˅ưΑ ƭƘˁƤƦƤƫƘˁ ƣƦƠ Ʀɻ 
Ƨƨ̸ƫƦƠ ƫ̸Ƥ ɊƤƟƨˇƧưƤ ƫ̸Ƥ ƧƜƨˀ ƫʾƤ ῾ŽƢƢʻƛƘ ƫƦ˅ƫƦƬƩ 
ƣ˃ƤƦƬƩ ƟƜƦ˄Ʃ ɫƚƜῖƪƟƘƠ ƦʟƪƧƜƨ Ƥ̫Ƥ ƧƦƢƢƦˀ ƫ̸Ƥ ƙƘƨƙʻƨưƤ, d 
ɯƢƠƦƤ ơƘˀ ƪƜƢʿƤƞƤ ơƘˀ ƚ̎Ƥ ơƘˀ ɎƪƫƨƘ ơƘˀ ƦʚƨƘƤ˃ƤΑ ɏƫƜ ƦʠƤ 
Ƙʚƫʺ ʋƨ̸ƤƫƜƩ ƧʻƤƫƘ ɊƜˀ ɺ˃ƤƫƘ ƛƨ˃ƣ̶ ơƘˀ ƟʽƦƤƫƘῇ ɊƧ˂ 
ƫƘ˅ƫƞƩ ƫ̎Ʃ ƭ˅ƪƜưƩ ƫ̎Ʃ ƫƦ̫ ƟƜῖƤ "ƟƜƦ˄Ʃ" ƘʚƫƦ˄Ʃ ɚƧƦƤƦƣʻ- 
ƪƘƠΑ ʟƪƫƜƨƦƤ ƛʼ ơƘƫƘƤƦƦ̫ƤƫƜƩ ƫƦ˄Ʃ ɎƢƢƦƬƩ ƧʻƤƫƘƩ ɮƛƞ 5 
 
 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 198 ~ 
 
397d 
designaram-nos por esse mesmo nome. Parece que há alguma 
verdade no que eu disse ou nenhuma? 
 Her.: Muita verdade, até. 
 Sóc.: E depois dos deuses, que passaremos a examinar? 
 Her.: Evidente que demônios, heróis e [e] homens 
[demônios]. 
 Sóc.: Em verdade, Hermógenes, que pensas a respeito desse nome, “demônio”? Examina se aceitas a opinião que tenho a 
lhe dizer. 
 Her.: Diga-me somente. 
 Sóc.: Sabes, por certo o que disse Hesíodo a respeito de 
demônios? 
 Her.: Não me recordo. 
 Sóc.: Nem te lembras, também, que ele disse ter sido de 
ouro a primeira raça de homens? 
 Her.: Sim, disso eu sei. 
 Sóc.: A seu respeito exprime-se da seguinte maneira: 
 
Logo, porém, que o destino fatal essa raça escondeu, foram 
[398] chamados demônios sagrados, da terra habitantes, 
bons, desviadores dos males, dos homens mortais protetores. 
 
 Her.: E então? 
 Sóc.: O que eu digo é que, ao referir-se à raça de ouro, 
não queria dar a entender que ela fosse, de fato, feita de 
ouro, mas que era boa e bela. E a prova é que nós damos a 
denominação de raça de ferro. 
 Her.: Dizes a verdade. 
 Sóc.: E não achasque, se houvesse alguém [b] bom entre 
os homens de hoje, ele incluiria na raça de ouro? 
 Her.: Parece. 
 Sóc.: E os bons, que poderão ser, senão sensatos? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
397d 
ƫƦ˅ƫ̶ ƫ̹ ʊƤ˃ƣƘƫƠ ƧƨƦƪƘƚƦƨƜ˅ƜƠƤ. ɞƦƠơʽ ƫƠ ʍ Ƣʽƚư ƫ̹ 
ɊƢƞƟƜῖ ɬ ƦʚƛʽƤ; 
  ƈʻƤƬ ƣʼƤ ƦʠƤ ɞƦƠơƜƤ. 
  Ƌˁ ƦʠƤ ɌƤ ƣƜƫʺ ƫƦ̫ƫƦ ƪơƦƧƦῖƣƜƤ; 
  ż̎ƢƦƤ ƛʾ ʏƫƠ ƛƘˁƣƦƤʻƩ ƫƜ ơƘˀ ɯƨưƘƩ ơƘˀ ɊƤƟƨˇ- 10 
ƧƦƬƩ [ƛƘˁƣƦƤƘƩ]. e 
  ƂƘˀ ʫƩ ɊƢƞƟ̸Ʃῇ ʰ ῾Žƨƣ˃ƚƜƤƜƩῇ ƫˁ ɎƤ ƧƦƫƜ ƤƦƦῖ ƫ˂ 
ʎƤƦƣƘ Ʀɻ "ƛƘˁƣƦƤƜƩ"; ƪơʽƯƘƠ ɎƤ ƫˁ ƪƦƠ ƛ˃ƥư ƜɺƧƜῖƤ. 
  ƃʽƚƜ ƣ˃ƤƦƤ. 
  ƇʀƪƟƘ ƦʠƤ ƫˁƤƘƩ ƭƞƪˀƤ ῾ſƪˁƦƛƦƩ ƜʀƤƘƠ ƫƦ˄Ʃ ƛƘˁ- 5 
ƣƦƤƘƩ; 
  Ƈʚơ ɚƤƤƦ̸. 
  Ƈʚƛʼ ʏƫƠ ƮƨƬƪƦ̫Ƥ ƚʽƤƦƩ ƫ˂ Ƨƨ̸ƫ˃Ƥ ƭƞƪƠƤ ƚƜƤʽƪƟƘƠ 
ƫ̸Ƥ ɊƤƟƨˇƧưƤ; 
  ƇʀƛƘ ƫƦ̫ƫ˃ ƚƜ. 10 
  ƃʽƚƜƠ ƫƦˁƤƬƤ ƧƜƨˀ ƘʚƫƦ̫ – 
 
 Źʚƫʺƨ ɚƧƜƠƛʾ ƫƦ̫ƫƦ ƚʽƤƦƩ ơƘƫʺ ƣƦῖƨῂ ɚơʻƢƬƯƜƤῇ 
 Ʀɻ ƣʼƤ ƛƘˁƣƦƤƜƩ ɋƚƤƦˀ ʛƧƦƮƟ˃ƤƠƦƠ ơƘƢʽƦƤƫƘƠῇ 398 
 ɚƪƟƢƦˁ, ɊƢƜƥˁơƘơƦƠῇ ƭ˅ƢƘơƜƩ ƟƤƞƫ̸Ƥ ɊƤƟƨˇƧưƤ. 
 
  Ƌˁ ƦʠƤ ƛʿ; 
  ̣ƇƫƠ ƦʀƣƘƠ ɚƚˆ ƢʽƚƜƠƤ Ƙʚƫ˂Ƥ ƫ˂ ƮƨƬƪƦ̫Ƥ ƚʽƤƦƩ Ʀʚơ 
ɚơ ƮƨƬƪƦ̫ ƧƜƭƬơ˂Ʃ ɊƢƢῂ ɊƚƘƟ˃Ƥ ƫƜ ơƘˀ ơƘƢ˃Ƥ. ƫƜơƣʿƨƠƦƤ ƛʽ 5 
ƣƦˁ ɚƪƫƠƤ ʏƫƠ ơƘˀ ɫƣ˾Ʃ ƭƞƪƠƤ ƪƠƛƞƨƦ̫Ƥ ƜʀƤƘƠ ƚʽƤƦƩ. 
  ᾿ŹƢƞƟ̎ ƢʽƚƜƠƩ. 
  ƇʚơƦ̫Ƥ ơƘˀ ƫ̸Ƥ Ƥ̫Ƥ ƦɾƜƠ ɌƤ ƭʻƤƘƠ Ƙʚƫ˂Ƥ Ɯɾ ƫƠƩ 
ɊƚƘƟ˃Ʃ ɚƪƫƠƤ ɚơƜˁƤƦƬ ƫƦ̫ ƮƨƬƪƦ̫ ƚʽƤƦƬƩ ƜʀƤƘƠ; b 
  Žɺơ˃Ʃ ƚƜ. 
  Ƈɻ ƛῂ ɊƚƘƟƦˀ ɎƢƢƦ ƫƠ ɬ ƭƨ˃ƤƠƣƦƠ; 
 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 199 ~ 
 
 398b 
 Her.: Sensatos. 
 Sóc.: Isso, precisamente, segundo minha maneira de 
pensar, é o que ele julgava que se passava com os demônios, 
por serem sensatos, isto é, daêmones. Daí tê-los designado 
dessa maneira, sendo certo que o vocábulo já ocorre em 
nossa língua primitiva. Assim, tanto ele como muitos outros 
poetas têm razão de dizer que quando falece um homem de 
bem, alcança entre os mortos grandes honrarias e 
consideração, [c] e se torna demônio, nome derivado da 
sabedoria que lhes é própria. É também o que eu admito: que 
todo homem de bem, vivo ou morto, é bem aventurado, sendo, por isso, com justo título, chamado “demônio”. 
 Her.: Sobre esse ponto, Sócrates, creio estar de inteiro acordo contigo. E “herói”, que seria? 
 Sóc.: Não é difícil de compreender; com pequena 
modificação, está o nome a indicar que herói vem de amor 
[erôtos]. 
 Her.: Como assim? 
 Sóc.: Não sabes que os heróis são semideuses? 
 Her.: Por quê? 
 Sóc.: [d] Todos nasceram ou do amor de um deus e uma 
mulher mortal, ou do de uma deusa com um mortal. Para te 
convenceres disso, basta considerares a expressão na antiga 
linguagem da Ática; aí verificarás que Eros provêm de 
heróis, tendo havido apenas pequena modificação do nome. Ou 
herói quer dizer isso mesmo, ou está a indicar que seus 
possuidores eram sábios e também hábeis retóricos e 
dialéticos, sempre dispostos a formular perguntas (erôtan), pois “eirein” significa falar. Por conseguinte, como 
acabamos de dizer, na linguagem da Ática 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 398b 
  ƍƨ˃ƤƠƣƦƠ. 
  ƋƦ̫ƫƦ ƫƦˁƤƬƤ ƧƘƤƫ˂Ʃ ƣ˾ƢƢƦƤ ƢʽƚƜƠῇ ʫƩ ɚƣƦˀ ƛƦơƜῖ, 5 
ƫƦ˄Ʃ ƛƘˁƣƦƤƘƩΑ ʏƫƠ ƭƨ˃ƤƠƣƦƠ ơƘˀ ƛƘʿƣƦƤƜƩ ɰƪƘƤῇ "ƛƘˁƣƦ- 
ƤƘƩ" ƘʚƫƦ˄Ʃ ʪƤ˃ƣƘƪƜƤΑ ơƘˀ ɞƤ ƚƜ ƫ̏ ɊƨƮƘˁ˻ ƫ̏ ɫƣƜƫʽƨ˻ 
ƭưƤ̏ Ƙʚƫ˂ ƪƬƣƙƘˁƤƜƠ ƫ˂ ʎƤƦƣƘ. ƢʽƚƜƠ ƦʠƤ ơƘƢ̸Ʃ ơƘˀ ƦʡƫƦƩ 
ơƘˀ ɎƢƢƦƠ ƧƦƠƞƫƘˀ ƧƦƢƢƦˀ ʏƪƦƠ ƢʽƚƦƬƪƠƤ ʫƩῇ ɚƧƜƠƛʻƤ ƫƠƩ 
ɊƚƘƟ˂Ʃ ʬƤ ƫƜƢƜƬƫʿƪ̋ῇ ƣƜƚʻƢƞƤ ƣƦῖƨƘƤ ơƘˀ ƫƠƣʾƤ ɞƮƜƠ ơƘˀ 10 
ƚˁƚƤƜƫƘƠ ƛƘˁƣưƤ ơƘƫʺ ƫʾƤ ƫ̎Ʃ ƭƨƦƤʿƪƜưƩ ɚƧưƤƬƣˁƘƤ. c 
ƫƘ˅ƫ̋ ƦʠƤ ƫˁƟƜƣƘƠ ơƘˀ ɚƚˆ ƧʻƤƫῂ ɎƤƛƨƘ ʍƩ ɌƤ ɊƚƘƟ˂Ʃ ˞, 
ƛƘƠƣ˃ƤƠƦƤ ƜʀƤƘƠ ơƘˀ Ɲ̸ƤƫƘ ơƘˀ ƫƜƢƜƬƫʿƪƘƤƫƘῇ ơƘˀ ʊƨƟ̸Ʃ 
"ƛƘˁƣƦƤƘ" ơƘƢƜῖƪƟƘƠ. 
  ƂƘˀ ɚƚˇ ƣƦƠ ƛƦơ̸, ʰ ƊˇơƨƘƫƜƩῇ ƫƦ˅ƫƦƬ ƧʻƤƬ 5 
ƪƦƠ ƪ˅ƣƯƞƭƦƩ ƜʀƤƘƠ. ʋ ƛʼ ƛʾ "ɯƨưƩ" ƫˁ ɌƤ Ɯɾƞ; 
  ƋƦ̫ƫƦ ƛʼ Ʀʚ ƧʻƤƬ ƮƘƢƜƧ˂Ƥ ɚƤƤƦ̎ƪƘƠ. ƪƣƠơƨ˂Ƥ ƚʺƨ 
ƧƘƨ̎ơƫƘƠ Ƙʚƫ̸Ƥ ƫ˂ ʎƤƦƣƘῇ ƛƞƢƦ̫Ƥ ƫʾƤ ɚơ ƫƦ̫ ɞƨưƫƦƩ 
ƚʽƤƜƪƠƤ. 
  ƈ̸Ʃ ƢʽƚƜƠƩ; 10 
  Ƈʚơ ƦʀƪƟƘ ʏƫƠ ɫƣˁƟƜƦƠ Ʀɻ ɯƨưƜƩ; 
  Ƌˁ ƦʠƤ; 
  ƈʻƤƫƜƩ ƛʿƧƦƬ ƚƜƚ˃ƤƘƪƠƤ ɚƨƘƪƟʽƤƫƦƩ ɬ ƟƜƦ̫ d 
ƟƤƞƫ̎Ʃ ɬ ƟƤƞƫƦ̫ ƟƜ˾Ʃ. ɚʺƤ ƦʠƤ ƪơƦƧ̏Ʃ ơƘˀ ƫƦ̫ƫƦ ơƘƫʺ ƫʾƤ 
᾿ŹƫƫƠơʾƤ ƫʾƤ ƧƘƢƘƠʺƤ ƭưƤʿƤῇ ƣ˾ƢƢƦƤ Ɯɾƪ̋Α ƛƞƢˇƪƜƠ ƚʻƨ 
ƪƦƠ ʏƫƠ ƧƘƨʺ ƫ˂ ƫƦ̫ ɞƨưƫƦƩ ʎƤƦƣƘῇ ʏƟƜƤ ƚƜƚ˃ƤƘƪƠƤ Ʀɻ 
ɯƨưƜƩῇ ƪƣƠơƨ˂Ƥ ƧƘƨƞƚƣʽƤƦƤ ɚƪƫˀƤ. ơƘˀ ɮƫƦƠ ƫƦ̫ƫƦ ƢʽƚƜƠ 5 
ƫƦ˄Ʃ ɯƨưƘƩῇ ɬ ʏƫƠ ƪƦƭƦˀ ɰƪƘƤ ơƘˀ ̪ʿƫƦƨƜƩ ƛƜƠƤƦˀ ơƘˀ ƛƠƘ- 
ƢƜơƫƠơƦˁ, ɚƨưƫ˾Ƥ ɻơƘƤƦˀ ʎƤƫƜƩΑ ƫ˂ ƚʺƨ "ƜɾƨƜƠƤ" ƢʽƚƜƠƤ 
ɚƪƫˁƤ. ʏƧƜƨ ƦʠƤ ɎƨƫƠ ƢʽƚƦƣƜƤῇ ɚƤ ƫ̏ ᾿ŹƫƫƠơ̏ ƭưƤ̏ ƢƜƚ˃- 
 
 
 
 
 PLATÃO Crátilo    
~ 200 ~ 
 
 398e 
[e] os heróis se nos apresentam como retóricos e 
formuladores de perguntas, de forma que todo o gênero dos 
heróis nada mais é do que uma tribo de sofistas. Isso, 
aliás, não é difícil de entender. Maior dificuldade iremos 
encontrar na designação dos “homens”. Saberás por que eles 
são assim chamados? 
 Her.: Como poderei sabê-lo, amigo? Mas, ainda mesmo que 
estivesse em condições de descobri-lo, nem sequer o 
tentaria, por ter a convicção de que o farás muito melhor 
do que eu. 
 Sóc.: [399] Pelo que vejo, tens confiança na inspiração 
de Eutífron. 
 Her.: É evidente. 
 Sóc.: E com razão, pois precisamente neste momento tenho 
a impressão de que apanhei a questão por um ângulo mais 
feliz, havendo, até, bastante probabilidade, se não tomar 
cuidado, de hoje mesmo vir a ficar mais sábio do que seria 
razoável. Presta atenção ao que passo a dizer. 
Inicialmente, no estudo sobre o significado dos nomes, 
deves sempre contar com a hipótese de não ser raro 
acrescentarmos letras, ou suprimi-las, quando vamos 
designar alguma coisa, ou deslocarmos os acentos. Foi o que se deu com a expressão “Diífilo”. Para transformá-la num 
nome [b], suprimimos o segundo iota, passando a ser grave, 
em vez de aguda, na pronúncia, a sílaba do meio. Em outros 
casos procedemos de modo inverso; acrescentamos letras e 
acentuamos a sílaba átona. 
 Her.: Dizes a verdade. 
 Sóc.: Foi o que se deu, segundo penso, com a palavra 
homem. Uma sentença virou substantivo pela supressão da 
letra alfa e a acentuação da última sílaba. 
 Her.: Como assim? 
 Sóc.: [c] É o seguinte: o nome “anthrôpos” significa que, 
ao contrário dos outros animais que não examinam o que 
vêem, nem o analisam nem contemplam, o homem, ao mesmo 
tempo que vê – pois é isso, justamente, que quer dizer “opôpe” – contempla e analisa o que 
 
 
 
 
 
398e 
ƣƜƤƦƠ Ʀɻ ɯƨưƜƩ ̪ʿƫƦƨʽƩ ƫƠƤƜƩ ơƘˀ ɚƨưƫƞƫƠơƦˀ ƪƬƣƙƘˁ- e 
ƤƦƬƪƠƤῇ ʯƪƫƜ ̪ƞƫ˃ƨưƤ ơƘˀ ƪƦƭƠƪƫ̸Ƥ ƚʽƤƦƩ ƚˁƚƤƜƫƘƠ ƫ˂ 
ɫƨưƠơ˂Ƥ ƭ̫ƢƦƤ. ɊƢƢʺ Ʀʚ ƫƦ̫ƫƦ ƮƘƢƜƧ˃Ƥ ɚƪƫƠƤ ɚƤƤƦ̎ƪƘƠῇ 
ɊƢƢʺ ƣ˾ƢƢƦƤ ƫ˂ ƫ̸Ƥ ɊƤƟƨˇƧưƤῇ ƛƠʺ ƫˁ ƧƦƫƜ "ɎƤƟƨưƧƦƠ" 
ơƘƢƦ̫ƤƫƘƠΑ ƪ˄ ɞƮƜƠƩ ƜɺƧƜῖƤ; 5 
  ƈ˃ƟƜƤῇ ʪƚƘƟʽ, ɞƮư; Ʀʚƛῂ Ɯɾ ƫƠ Ʀʁ˃Ʃ ƫῂ ɌƤ ƜɾƞƤ 
ƜʛƨƜῖƤῇ Ʀʚ ƪƬƤƫƜˁƤư ƛƠʺ ƫ˂ ɫƚƜῖƪƟƘƠ ƪʼ ƣ˾ƢƢƦƤ ƜʛƨʿƪƜƠƤ ɬ 
ɚƣƘƬƫ˃Ƥ. 
  Ƌ̏ ƫƦ̫ ŽʚƟ˅ƭƨƦƤƦƩ ɚƧƠƧƤƦˁ˻ ƧƠƪƫƜ˅ƜƠƩῇ ʫƩ ɞƦƠơƘƩ. 399 
  ż̎ƢƘ ƛʿ. 
  ᾿ƇƨƟ̸Ʃ ƚƜ ƪ˄ ƧƠƪƫƜ˅ưƤΑ ʫƩ ơƘˀ Ƥ̫Ƥ ƚʽ ƣƦƠ ƭƘˁƤƦ- 
ƣƘƠ ơƦƣƯ̸Ʃ ɚƤƤƜƤƦƞơʽƤƘƠῇ ơƘˀ ơƠƤƛƬƤƜ˅ƪưῇ ɚʺƤ ƣʾ 
ƜʚƢƘƙ̸ƣƘƠῇ ɞƫƠ ƫʿƣƜƨƦƤ ƪƦƭˇƫƜƨƦƩ ƫƦ̫ ƛʽƦƤƫƦƩ ƚƜƤʽƪƟƘƠ. 5 
ƪơ˃ƧƜƠ ƛʾ ʍ Ƣʽƚư. Ƨƨ̸ƫƦƤ ƣʼƤ ƚʺƨ ƫ˂ ƫƦƠ˃ƤƛƜ ƛƜῖ ɚƤƤƦ̎ƪƘƠ 
ƧƜƨˀ ʊƤƦƣʻƫưƤῇ ʏƫƠ ƧƦƢƢʻơƠƩ ɚƧƜƣƙʻƢƢƦƣƜƤ ƚƨʻƣƣƘƫƘῇ ƫʺ 
ƛ' ɚƥƘƠƨƦ̫ƣƜƤῇ ƧƘƨ' ʍ ƙƦƬƢ˃ƣƜƟƘ ʊƤƦƣʻƝƦƤƫƜƩῇ ơƘˀ ƫʺƩ 
ʊƥ˅ƫƞƫƘƩ ƣƜƫƘƙʻƢƢƦƣƜƤ. ƦʁƦƤ "żƠˀ ƭˁƢƦƩ"· ƫƦ̫ƫƦ ɿƤƘ ɊƤƫˀ 
̪ʿƣƘƫƦƩ ʎƤƦƣƘ ɫƣῖƤ ƚʽƤƞƫƘƠῇ ƫ˃ ƫƜ ɟƫƜƨƦƤ Ƙʚƫ˃ƟƜƤ ɺ̸ƫƘ b 
ɚƥƜˁƢƦƣƜƤ ơƘˀ ɊƤƫˀ ʊƥƜˁƘƩ ƫ̎Ʃ ƣʽƪƞƩ ƪƬƢƢƘƙ̎Ʃ ƙƘƨƜῖƘƤ 
ɚƭƟƜƚƥʻƣƜƟƘ. ɎƢƢưƤ ƛʼ ƫƦʚƤƘƤƫˁƦƤ ɚƣƙʻƢƢƦƣƜƤ ƚƨʻƣ- 
ƣƘƫƘῇ ƫʺ ƛʼ ƙƘƨ˅ƫƜƨƘ <ʊƥ˅ƫƜƨƘ> ƭƟƜƚƚ˃ƣƜƟƘ. 
  ᾿ŹƢƞƟ̎ ƢʽƚƜƠƩ. 5 
  ƋƦ˅ƫưƤ ƫƦˁƤƬƤ ɝƤ ơƘˀ ƫ˂ ƫ̸Ƥ ɊƤƟƨˇƧưƤ ʎƤƦƣƘ 
ƧʽƧƦƤƟƜƤῇ ʫƩ ɚƣƦˀ ƛƦơƜῖ. ɚơ ƚʺƨ ̪ʿƣƘƫƦƩ ʎƤƦƣƘ ƚʽƚƦƤƜƤῇ 
ɛƤ˂Ʃ ƚƨʻƣƣƘƫƦƩ ƫƦ̫ ɎƢƭƘ ɚƥƘƠƨƜƟʽƤƫƦƩ ơƘˀ ƙƘƨƬƫʽƨƘƩ ƫ̎Ʃ 
ƫƜƢƜƬƫ̎Ʃ ƚƜƤƦƣʽƤƞƩ. 
 

Outros materiais