Buscar

SISTEMA NERVOSO ANATOMIA edit (1)

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes
Você viu 3, do total de 13 páginas

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes
Você viu 6, do total de 13 páginas

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes
Você viu 9, do total de 13 páginas

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Prévia do material em texto

.. ... ...... .. ..
•
• • • • •• • •••
.. .
oluaweuoqun!
BUl3:)SIS
•
SOOl.I.N3S OJNIJ SO • OSOAH3N VW3lSIS
A T L A S D O
C o rp o H um a n o
ocomando do corpo
o s is tem a n e rv o s o é d iv id id o em s is tem a n e rv o s o c e n tra l [S N C l. fo rm a d o p e lo e n c é fa lo e
m e d u la e s p in a l, e s is tem a n ~ rv o s o p e r ifé r ic o [S N P l. c o n s t itu íd o p e lo s n e rv o s c ra n ia n o s ,
o r ig in a d o s n o e n c é fa lo , e n e rv o s e s p in a is , q u e s e ram if ic am a p a r t ir d a m e d u la e s p in a l.
O s is tem a n e rv o s o p o d e s e r d iv id id o fu n c io n a lm e n te em s is tem a n e rv o s o s om á tic o e s is tem a
n e rv o s o v is c e ra l e , d e n tro d e s te , e n c o n tra -s e o s is tem a n e rv o s o a u tô n om o [S N A l. a s s im
c h am a d o p o rq u e s u a a t iv id a d e b á s ic a , d e c o o rd e n a r o fu n c io n am e n to d e ó rg ã o s v ita is , c om o
c o ra ç ã o , r in s e s is tem a d ig e s tó r io , n ã o d e p e n d e d o c om a n d o c o n s c ie n te d o c é re b ro .
.. ...• Ordem
Océrebro interpreta o som do tiro de
largada e envia ordens. através dos
nervos. para os músculos das pernas
colocarem-se em ação.
Caminho dos impulsos
Os sinais do cérebro percorrem a
medula espinal até chegarem aos
músculos que realizam os movimentos.
Largada
Ao perceberem o tiro. as
orelhas transformam o som
em sinais elétricos que são
enviados ao cérebro.
Resposta
Os músculos respondem
ao comando cerebral.
iniciando a ação.
Rede de nervos
o s is tem a n e rv o s o tra n sm ite im p u ls o s
e lé tr ic o s q u e v ia ja m p a ra to d a s a s p a r te s
d o c o rp o em a lta v e lo c id a d e , c o n d u z id o s
p o r um a am p la re d e d e n e rv o s , fo rm a d a
p o r b ilh õ e s d e n e u rô n io s [células
n e rv o s a s l. O s c om a n d o s p ro d u z id o s p e lo
c é re b ro s ã o tra n sm it id o s p e la m e d u la
e s p in a l em d ire ç ã o a to d o s o s ó rg ã o s e
re g iõ e s d o c o rp o , ta i q u a is o s f io s d e um a
c e n tra l te le fô n ic a . Q u a n d o um a p e s s o a
q u e r c am in h a r , p o r e x em p lo , o c om a n d o
p a r te d o c é re b ro , n a fo rm a d e im p u ls o
e lé tr ic o , e p a s s a à m e d u la e s p in a l, o n d e é
d ire c io ,n a d o a o s n e rv o s , q u e o c o n d u z em
a té o s m ú s c u lo s d a s p e rn a s . E s te s ,
p o r s u a v e z , re s p o n d em p ro n tam e n te ,
c o lo c a n d o -s e em a ç ã o , n um p ro c e s s o q u e
d u ra um a fra ç ã o d e s e g u n d o .
~ - ;" 9
SISTEMA NERVOSO • OS CINCO SENTIDOS
. . . • C é r e b roo sistema nervoso
Esta ilustração mostra as principais
estruturas do sistema nervoso e a
localização de alguns nervos.
N e rv o r a d ia l . · · ·
T ro n c o s im p á t ic o to r á c ic o • . . .
N e rv o in te r c o s ta l • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . • C e r e b e lo
• N e rv o c e rv ic a l
. . • M e d u la e s p in a l
. . . . . • N e rv o u ln a r
. • . , , , , . . . . . . . • N e rv o is q u iá t ic o
I
---
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Cérebro
C o r r e s p o n d e à m a io r p o r ç ã o d o e n c é f a lo
e é o r e s p o n s á v e l p e lo c o n t r o le d o s c in c o
s e n t id o s e d e o u t r a s f u n ç õ e s e s s e n c ia is .
Cerebelo e tronco encefálico
o t r o n c o e n c e f á l ic o é fo rm a d o p o r b u lb o ,
p o n te e m e s e n c é f a lo .
Medula espinal
P ro te g id a p e la c o lu n a v e r te b r a l , f o rm a ,
c o m o e n c é f a lo , o s is te m a n e rv o s o c e n t r a l .
Nervos torácicos
C o n ju n to d e n e rv o s q u e s e r am if ic am a
p a r t i r d a m e d u la e s p in a l , n a a l tu r a d o tó r a x .
Rede de nervos
F o rm a d a p o r r am o s n e rv o s o s q u e in te r l ig am
to d a s a s p a r te s d o o rg a n ism o .
. . . • N e rv o f ib u la r
. . . . . • N e rv o t ib ia l
A T L A S D O
C o rp o H u m a n o
I I
IKJIHGFEDCBA
:~
D en d r ito s
S ão a lo n g am en to s s e n s ív e is q u e
re c e b em o s e s tím u lo s n e rv o so s .
•
.A .. •Os neUrOnIOS
S ã o cé lu la s e s p e c ia liz a d a s n a tra n sm is s ã o e re c e p ç ã o d e im p u ls o s e lé tr ic o s [o u im p u ls o s
n e rv o s o s ]. S e u tra b a lh o c o m p re e n d e re s p o n d e r a e s tím u lo s fís ic o s e q u ím ic o s , c o n d u z ir
im p u ls o s e lé tr ic o s do e para o cé re b ro e lib e ra r re g u la d o re s q u ím ic o s [s u b s tâ n c ia s q u e
c o n tro la m d ife re n te s a ç õ e s e re a ç õ e s d o o rg a n ism o ]. O co rp o h u m a n o p o s s u i b ilh õ e s d e s s a s
c é lu la s n e rv o s a s , p o r m e io d a s q u a is o s im p u ls o s n e rv o s o s p e rc o rre m to d o o o rg a n ism o . U m
n e u rô n io é fo rm a d o p o r c o rp o c e lu la r , d e n d r ito s e a x ô n io - e s te ú lt im o é u m p ro lo n g a m e n to q u e
p o s s ib ilita a re tra n sm is s ã o d o s im p u ls o s d e u m n e u rô n io a o u tro [ver ilustração].
Estrutura do neurônio
. . . . . . . .
. . .• C o rp o c e lu la r
C o n c e n tra o n ú c le o e a
m a io r ia d a s o rg a n e la s
c o n tid a s n o n e u rô n io .
. . . . " .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .• N ú c le o d o n e u rô n io
A rm a z e n a o m a te r ia l g e n é tic o .
B a in h a d e m ie lin a
É c om p o s ta p e la s c é lu la s
d e S c hw an n . q u e fa z em o
re v e s tim en to d o a x ô n io .
• •
N ó d u lo d e R an v ie r
In te r ru p ç ã o n a b a in h a d e m ie lin a q u e
a u x iU a n a p ro p a g a ç ã o d o s im p u lso s .
A x ô n io
P ro lo n g am en to q u e c o n d u z
o s im p u lso s p ro v e n ie n te s d e
um n eu rô n io a o u tra c é lu la .
111111111111111111111111111
1 "' •. " ,1-",1\ ,,1.1\. U"'U - u'"".n"u v ••.•"<lU,,ONMLKJIHGFEDCBA
B o tão s in áp tico
L ib era o s n eu ro tran sm isso res
arm azen ad o s n o n eu rô n io .
T e lo d en d ro
R am ificação d o
axô n io .
........................................• Á rea recep to ra p ré -s in áp tica
. ............................................• F en d a s in áp tica
............................• N eu ro lran sm isso r
......................• V es ícu la s in áp ticaKJIHGFEDCBA
r
T ip o s d e n eu rô n io
Os neurôn ios são c lass ificados con fo rm e
os tipos de im pu lso que conduzem . O s
que transm item estím u los cap tados pe los
órgãos dos sen tidos [v isão , aud ição , ta to ,
pa ladar, o lfa to ), a lém de múscu los e
articu lações, são chamados sensitivos ou
sensoria is . O s que transm item im pu lsos do
SNC para d iversas partes do corpo , com o
múscu los e g lându las, são denom inados
m otores. Já os neurôn ios m istos transm item
im pu lsos tan to sens itivos com o motores.
No exemplo de um atle ta que in ic ia um a
prova [ver página 6), os im pu lsos enviados
aos m úscu los são conduzidos pe los
neurôn ios m otores. Se , ao corre r, e le sen tir
fo rte dor num a das pernas, a sensação é
transm itida ao cérebro pe los neurôn ios
sens itivos, que se pro longam desde os
órgãos sensoria is [no caso , os m úscu los da
perna l a té a m edu la esp ina l. Em resposta ,
o cérebro ooé láboraum novo comando, por
m e io dos neurôn ios m otores, de te rm inando
que os m úscu los parem de corre r.
IIIII~ IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
C h am ad o s d e m ed iad o res q u ím ico s , são su b stân c ias q u e fazem a
tran sm issão d o s im p u lso s e lé trico s p e lo s is tem a n ervo so , p assan d o
as in fo rm açõ es d e u m n eu rô n io a o u tro , su cess ivam en te , a té
en vo lver u m a cade ia d e b ilh õ es d e cé lu las . Isso o co rre p o rq u e o s
n eu rô n io s es tão ag ru p ad o s , m as n ão em co n ta to d ire to . Q u an d o o
im p u lso n ervo so ch eg a à ex trem id ad e d o axô n io , o n eu ro tran sm isso r
é lib erad o e en tra em co n ta to co m o d en d rito d e o u tro neurônio.
E ssa reg ião d e co n ta to é d en o m in ad a s in ap se n ervo sa Iver ilustração
acima!. N a s in ap se o co rre a lib eração d o s n eu ro tran sm isso res p e lo
es tím u lo d e u m a term in ação d o axô n io ch am ad a botão s in áp tico .
D ep o is d e lib erad o s , o s n eu ro tran sm isso res p assam p eta fen d a
s in áp tica e a lcan çam o s recep to res d o neurôn ic m ais p ró x im o .
./4
" IKJIHGFEDCBA
I,
I
cõrpoHumano 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 t 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Oencéfalo
e suas estruturas
In te g ra d o à m e d u la e s p in a l, c o m a q u a l fo rm a o s is te m a n e rv o s o c e n tra l [S N C ], o
e n c é fa lo é o c e n tro d e c o m a n d o d o o rg a n is m o , o n d e e s tã o c o n c e n tra d a s e s tru tu ra s
c o m o c é re b ro , c e re b e lo . b u lb o , h ip o tá la m o e h ip ó fis e . In te ira m e n te p ro te g id o p e lo c râ n io ,
p e s a c e rc a d e 1 ,5 k g [n u m a d u lto ] e é c o m p o s to p o r b ilh õ e s d e n e u rô n io s . N o in te rio r d o
e n c é fa lo , a m a s s a d e n e u rô n io s p e rm a n e c e e m a tiv id a d e c o n s ta n te d e n e u ro tra n s m is s ã o ,
fa z e n d o c o n e x õ e s ls in a p s e s l q u e in te g ra m a s fu n ç õ e s d a s v á ria s e s tru tu ra s d o
S N C e re g u la n d o a tiv id a d e s fís ic a s e e m o c io n a is .
Regiões do encéfalo
A ilu s tra ç ã o m o s tra a s p rin c ip a is re g iõ e s d o c é re b ro e '
d a s d e m a is e s tru tu ra s q u e fo rm a m o e n c é fa lo .
Córtex cerebral
C am a d a s u p e r f ic ia l c o m p o s ta d e s u b s tâ n c ia
c in z e n ta c o m 4 mm d e e s p e s s u r a . A b a ix o d o
c ó r te x . lo c a ã z a - s e a c am a d a d e s u b s tâ n c ia
b r a n c a d o c é r e b ro .
Lobo occipital •...
S u a s p r in c ip a is f u n ç õ e s e s tã o
l ig a d a s à v is ã o .
Cerebelo •...
S e g u n d a m a io r e s t r u tu r a d o e n c é f a lo . te m c o m o p r in c ip a l
f u n ç ã o c o o rd e n a r a s c o n t r a ç õ e s d o s m ú s c u lo s e s q u e lé t ic o s .
Ponte •....
R e tr a n sm i te im p u ls o s e n t r e o
e n c é f a lo e a m e d u la e s p in a l .
Bulbo •... .. .
C o o rd e n a fu n ç õ e s a u tô n o m a s v is c e r a is . . c o m o a
r e s p i r a ç ã o e a f r e q ü ê n c ia c a rd ía c a .
I"
Cérebro
I
I
I
1 WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
a
I
É a m a io r e m a is im p o rta n te e s tru tu ra d o e n c é fa lo , re s p o n s á v e l p o r fu n ç õ e s c om p le x a s , c om o
ra c io c ín io , lin g u a g em e c r ia t iv id a d e . G ra ç a s à a tiv id a d e d e b ilh õ e s d e n e u rô n io s , q u e c o n s titu em a
su b s tâ n c ia b ra n c a , o c é re b r .o re c e b e , in te rp re ta , o rg a n iz a e c om a n d a a çõ e s e re a ç õ e s s o b re to d a s
a s p a r te s e fu n ç õ e s d o c o rp o , m e sm o a q u e la s q u e o c o rrem in v o lu n tá r ia e a u tom a tic am e n te , c om o
re s p ira ç ã o , r itm o ca rd ía c o e d ig e s tã o . R e p re s e n ta 8 0% d a m a s sa e n c e fá lic a e é d iv id id o em d o is
h em is fé r io s : o e s q u e rd o c o n tro la h a b ilid a d e s v e rb a is e a n a lít ic a s [le r , e s c re v e r e c a lc u la r , p o r
e x em p lo ) e c om a n d a o la d o d ire ito d o c o rp o ; o d ire ito re s p o n d e p o r h a b ilid a d e s a r tís t ic a s e
e s p a c ia is e c o n tro la o la d o e s q u e rd o d o c o rp o .
...• Lobo parietal
. . . . . . R e g i ã o ~ g a d a à
. . . . . . . . . . . . . . . i n t e r p r e t a ç ã o d e
. . . . . s e n s a ç õ e s - t o q u e .
p r e s s ã o . t e m p e r a t u r a -
e à c o m p r e e n s ã o d a f a l a .
Lobo frontal
É a á r e a d a p e r s o n a l i d a d e .
d o s p r o c e s s o s i n t e l e c t u a i s .
d o c o n t r o l e v o l u n t á r i o d o s
m ú s c u l o s e s q u e l é t i c o s e d o
c o m p o r t a m e n t o.
•
Lobo temporal
E s s a r e g i ã o e s t á
r e l a c i o n a d a à s
s e n s a ç õ e s a u d i t i v a s e à
a p r e n d i z a g e m (m e m ó r i a s
a u d i t i v a e v i s u a l ) .
SISTEMA NERVOSO • OS CINCO SENTIDOS
! ; I \ l = m " · 'f " l i n " U .R V ,~ " " J 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Área frontal
É o c e n t r o d a s e m o ç õ e s e d a m e m ó r i a .
0) Área motora
R e s p o n d e p e l o c o n t r o l e v o l u n t á r i o d o s m ú s c u l o s .
~ '9 Área tátil'
I n t e r p r e t a a s e x p e r i ê n c i a s s e n s o r i a i s p o r m e i o
d o t o q u e .
Área da fala
C o m a n d a h a b i l i d a d e s l i g a d a s à l i n g u a g e m o r a l .
&) Área do paladar e do olfato
I d e n t i f i c a s a b o r e o d o r .
i ~ Área d a .a u d iç ã o
I n t e r p r e t a o s e s t ím u l o s s o n o r o s .
Ut) Área da visão
R e s p o n d e p o r c o m b i n a ç õ e s v i s u a i s e
r e c o n h e c im e n t o v i s u a l d o s o b j e t o s .
A T LA S D O
C o rp o H um an o
Processo articular •.........
São prolongamentos que fazem
a articulação das vértebras e
ajudam na movimentação da
coluna vertebral.
A medula espina '"EDCBA
P r o t e g i d a n o i n t e r i o r d a c o l u n a v e r t e b r a l ,
e s t e n d e - s e d a b a s e d o c é r e b r o a t é o n í v e l
e n t r e a p r i m e i r a e a s e g u n d a v é r t e b r a s
l o m b a r e s . S e u t r a b a l h o é f a z e r o t r a n s p o r t e
d o s i m p u l s o s n e r v o s o s e n t r e o e n c é f a l o e
o s v á r i o s s i s t e m a s d o c o r p o , a t u a n d o c o m o
u m a e s t a ç ã o r e t r a n s m i s s o r a d e i n f o r m a ç õ e s
v i t a i s a o f u n c i o n a m e n t o d o o r g a n i s m o . A
m e d u l a e s p i n a l p o s s i b i l i t a r e a ç õ e s r á p i d a s
p a r a s i t u a ç õ e s d e e m e r g ê n c i a , s e m q u e o
o r g a n i s m o p r e c i s e u s a r o e n c é f a l o . A t e i a d e
c o m a n d o q u e s e e s t e n d e a o l o n g o d a m e d u l a
é f o r m a d a p o r 3 1 p a r e s d e n e r v o s e s p i n a i s
e n t r e l a ç a d o s n a s v é r t e b r a s d a c o l u n a
v e r t e b r a l . C a d a n e r v o r e s p o n d e p e l a s a ç õ e s e
r e a ç õ e s d e d e t e r m i n a d o g r u p o d e m ú s c u l o s .
Funcões básicas
I
C om po s ta d e su b s tâ n c ia s c in z e n ta e
b ra n ca sem e lh a n te s à s q u e co n s titu em
o cé re b ro , a m e d u la e sp in a l re a liz a d u a s
fu n çõ e s b á s ic a s : c o n d u z im p u ls o s n e rv o so s
e in te g ra m o v im e n to s re fle x o s d o co rp o .
C om o m e io co n d u to r d e im p u ls o s , le v a
in fo rm a çõ e s d o s ó rg ã o s se n s it iv o s d o co rp o
p a ra o e n cé fa lo e , n o se n tid o co n trá r io ,
d o e n cé fa lo p a ra m ú scu lo s e g lâ n d u la s .
E n q u a n to c e n tro d e in te g ra ç ã o d e re fle x o s ,
p ro d u z o s m o v im e n to s re fle x o s in v o lu n tá r io s
[re a çõ e s a e s tím u lo s ) d o s m ú scu lo s
e sq u e lé tic o s e d o s m ú scu lo s c a rd ía c o s e
lis o s . q u e co n tro lam o s r itm o s d o co ra çã o .
d a re s p ira ç ã o , d a c irc u la ç ã o sa n g ü ín ~ a . d a
d ig e s tã o e d a d e g lu tiç ã o . e n tre o u tro s .
Cerebelo •....................................................•...........
Controla a distribuição dos
impulsos nervosos aos órgãos
motores e coordena o equiUbrio.Forames .,,;;;:,::::::.::::::::::::..: .
intervertebrais ".
Orifícios por onde passam
os nervos espinais.
...............
- "
~
+MLKJIHGFEDCBA
'~
í I
••
SISTEMA NERVOSO • OS CINCO SENTIDOS
F i s s u r a m e d i a n a a n t e r i o r
..........".............• Substância cinzenta
É f o r m a d a p e l o s c o r p o s
c e l u l a r e s d o s n e u r ô n i o s .
Nervos espinais
A i l u s t r a ç ã o r e p r e s e n t a a e s t r u t u r a d o s n e r v o s e s p i n a i s . E l e s p a r t e m d a
m e d u l a , n o i n t e r i o r d a c o l u n a v e r t e b r a l , e m d i r e ç ã o a o u t r a s á r e a s d o c o r p o .
~ ~ o ~ ~ ! : ~ ~ ~ ~ : ~ : ~ e ~ o s a ~ : · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ~
Raiz ventral do •.........
nervo espinal
P o r o n d e s a e m a s
i n f o rm a ç õ e s m o t o r a s
p a r a o c o r p o .
Vértebras •..........
P r o t e g e m e d ã o
s u s t e n t a ç ã o à m e d u l a .
. , " 0 _
• Raiz dorsal do nervo espinal
P o r o n d e e n t r a m a s i n f o rm a ç õ e s s e n s i t i v a s
t r a n s m i t i d a s p e l o c o r p o .
Gânglio espinal •.................................
A b r i g a o s c o r p o s
c e l u l a r e s d o s
n e u r ô n i o s s e n s i t i v o s .
...................•Meninges
E n v o l v e m e p r o t e g e m a m e d u l a
e s p i n a L S ã o f o rm a d a s p e l a s
m e m b r a n a s p i a -m á t e r .
d u r a -m á t e r e a r a c n ó i d e .
. . . • S u l c o m e d i a n o p o s t e r i o r
• Nervo espinal
T r a n s p o r t a o s im p u l s o s
n e r v o s o s e n t r e o s i s t e m a
n e r v o s o c e n t r a l e o c o r p o .
I
i r
I -
,
"I
L ,~ , .
, .1
A T L A S D O
C o rp o H um a n o
• •SIstema nervoso
periférico
o sistema nervoso periférico (SNP) constitui o caminho por onde os
impulsos nervosos trafegam entre o sistema nervoso central (encéfalo
e medula e s p in a t ou SNC) e as demais regiões do corpo.
o S N P é fo rm a d o d e n e rv o s e s e u s g â n g lio s
a s s o c ia d o s , d e p le x o s n e rv o s o s e d e re c e p to re s
s e n s it iv o s - lo c a liz a d o s n o in te r io r d o s ó rg ã o s
d o s s e n t id o s (o lh o s , o re lh a s , n a r iz , p e le , b o c a l.
E s s a s v ia s n e rv o s a s tra n sm ite m im p u ls o s
q u e re la c io n a m a s p a r te s d o c o rp o a á re a s
c o r re s p o n d e n te s n a m e d u la e s p in a l e n o e n c é fa lo .
O s n e rv o s q u e s e o r ig in a m n o e n c é fa lo [c ra n ia n o s ]
e n a m e d u la (e s p in a is l p o d e m s e r s e n s it iv o s
(c o n d u z e m im p u ls o s d o c o rp o e m d ire ç ã o a o
S N C l. m o to re s (c o n d u z e m im p u ls o s d o S N C p a ra o
c o rp o ) ; e m is to s (d e s e m p e n h a m o s d o is p a p é is l.
N e rv o o lfa tó r io
T ra n sm ite s e n s a ç õ e s d e
o d o r a o c é re b ro .
N e rv o tr ig ê m e o
T ra n sm ite s in a is
n e rv o s o s d o s o lh o s ,
fa c e e d e n te s e c o n tro la
o s m o v im e n to s d a
mastiqação.
N e rv o fa c ia l
C o o rd e n a a s
e x p re s s õ e s d o ro s to
e a s a t iv id a d e s d a s
g lâ n d u la s s a liv a re s e
la c r im a is .
N e rv o h ip o g lo s ~ o
R e s p o n s á v e l p e la c o n tra ç ã o
c o o rd e n a d a d a m u s c u la tu ra
d a lín g u a .
N e rv o a c e s s ó r io - ~ "
A tu a s o b re o s m ú s c u lo s
e s q u e lé t ic o s e n v o lv id o s n a
d e g lu t iç ã o [p a la to m o le ,
fa r in g e e la r in g e ) , b e m c o m o
s o b re o m ú s c u lo t ra p é z io .
.""Snv,,mmv " 11111111111111111111
S om am 3 1 p a re s , q u e c o o rd e n a m o s m o v im e n to s
d e re g iõ e s e s p e c í f ic a s d o c o rp o . O s n e rv o s q u e s e
o r ig in a m n a re g iã o c e rv ic a l d a m e d u la s e rv e m a
e s tru tu ra s c o m o b ra ç o s , a n te b ra ç o s , c o to v e lo s ,
m ã o s . J á o s n e rv o s p ro v e n ie n te s d a re g iã o
lo m b o s s a c ra l s e rv e m o q u a d r i l , c o x a s , p e rn a s ,
p é s . E n tre o s 3 1 p a re s d e n e rv o s e s p in a is , h á :
n e rv o s c e rv ic a is [8 p a re s ] , n e rv o s to rá c ic o s
[1 2 p a re s l, n e rv o s lo m b a re s [5 p a re s ) , n e rv o s
s a c ro s [5 p a re s l e n e rv o s c o c c íg e o s [1 parl,
I SISTEMA NERVOSO • OS CINCO SENTIDOS
•....GFEDCBA
N e r v o ó p t i c o
T r a n s m i t e i m p u l s o s
n e r v o s o s d a r e t i n a a o
c é r e b r o .
Nervos cranianosf~
A l i n h a d o s e m 1 2 p a r e s , i n e r v a m a s e s t r u t u r a s d a
c a b e ç a , d o p e s c o ç o e d e ó r g ã o s d o t r o n c o , c a d a q u a l
e n c a r r e g a d o d e u m a f u n ç ã o e s p e c í f i c a , c o n f o r m e
m o s t r a a i l u s t r a ç ã o .
N e r v o o c u l o m o t o r
I n e r v a a l g u n s d o s m ú s c u l o s
r e s p o n s á v e i s p e l a
m o v i m e n t a ç ã o d o o l h o .
.e N e r v o a b d u c e n t e
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .I n e r v a m ú s c u l o s d o o l h o .
. . . . . . . . . e N e r v o t r o c l e a r
. . . . . . E m c o n j u n t o ' c o m o s
n e r v o s o c u l o m o t o r e
......
a b d u c e n t e r e s p o n d e p e l a
m o v i m e n t a ç ã o d o o l h o .
N e r v o v e s t i b u l o c o c l e a r
C o o r d e n a a a u d i ç ã o e a
s e n s a ç ã o d e e q u i l í b r i o .
N e r v o g l o s s o f a r í n g e o
C o o r d e n a f u n ç õ e s d a
m a s t i g a ç ã o e p e r c e p ç ã o
d o p a l a d a r .
N e r v o v a g o
C o n t r o l a b a t i m e n t o s
c a r d í a c o s e s e c r e ç õ e s
g á s t r i c a s .
" I :
A T L A S D O
C o rp o H u m a n o IHGFEDCBA
. . -D iv r s ã o
autônoma
o s is te m a n e rv o s o a u tô n o m o [S N A ] é
re s p o n s á v e l p e la s a ç õ e s in v o lu n tá r ia s
d o o rg a n is m o - a q u e la s q u e o c o r re m
in d e p e n d e n te m e n te d o c o n tro le d o in d iv íd u o .
O S N A fu n c io n a p e la a ç ã o d e n e rv o s m o to re s ,
o r ig in a d o s n a m e d u la e s p in a l e n o e n c é fa lo ,
q u e in e rv a m o c o ra ç ã o , p u lm õ e s , in te s t in o
d e lg a d o , f íg a d o , r in s , p â n c re a s e o u tro s ó rg ã o s ,
a t iv a n d o n e le s m ú s c u lo s e g lâ n d u la s q u e fa z e m
o c o n tro le a u to m á t ic o d e s u a s fu n ç õ e s , c o m o
fre q ü ê n c ia s c a rd ía c a e re s p ira tó r ia , p re s s ã o
s a n g ü ín e a e d ig e s tã o . O S N A p o s s u i d u a s
d iv is õ e s q u e a tu a m d e fo rm a c o m p le m e n ta r
e n tre s i: o s is te m a n e rv o s o s im p á t ic o e o s is te m a
n e rv o s o p a ra s s im p á t ic o [ver ilustração]. S e a
d iv is ã o s im p á t ic a a c e le ra d e m a is o tra b a lh o d o
s is te m a d ig e s tó r io , a d iv is ã o p a ra s s im p á t ic a
e n tra e m a ç ã o p a ra d im in u ir e s s e r itm o .
Homeostase
o S N A re s p o n d e p e la h o m e o s ta s e [o u h o m e o s ta s ia l,
is to é , o e q u ilíb r io in te rn o d o c o rp o , a u m e n ta n d o o u
re d u z in d o a s a t iv id a d e s d o s ó rg ã o s , e m re s p o s ta a
d ife re n te s c o n d iç õ e s f is io ló g ic a s . É o q u e o c o r re , p o r
e x e m p lo , d u ra n te o e s fo rç o f ís ic o : a h o m e o s ta s ia
a ju s ta a p re s s ã o s a n g ü ín e a , o f lu x o d e o x ig ê n io e a
ta x a d e a ç ú c a r n o s a n g u e , e n tre o u tro s , p a ra q u e o
. c o rp o re s p o n d a a d e q u a d a m e n te à s itu a ç ã o d e e s fo rç o .
Sistema nervoso simpático
T am b ém c h am a d o d e to r a c o lo m b a r , e s t im u la
a ç õ e s q u e m o b i l iz am e ne rg ia , a u m e n ta n d o
a a t iv id a d e c a rd ía c a e r e s p ir a tó r ia , a ta x a d e
a ç ú c a r n o s a n g u e , e n tr e o u tr a s fu n ç õ e s .
O lh o sI ~ -
F o c a o b je to s d is ta n te s ; d i la ta a s p u p ila s .
G lâ n d u la s s a liv a re s
A tu a in ib in d o a s a liv a ç ã o .
G lâ n d u la s s u d o r íp a ra s
E s t im u la a s e c re ç ã o d e s u o r .
-
. . . -
I P u lm õ e s ~ _
D ila ta o s b rô n q u io s .
C o ra c ã o
I . ~ -
A c e le ra o r itm o c a rd ía c o .
E s tô m a g o
I ~ .
In ib e a s e c re ç ã o d e s u c o g á s tr ic o .
. . . . . . . . •~ -
In te s t in oI ~ -
R e d u z o p e r is ta lt is m o .
R in s L ~.. ~
D im in u i a p ro d u ç ã o d e u r in a . i :
B e x ig a t : -
C o n tra i o e s f ín c te r . . \ :
I~ :~ : , , ;o ' . '0 ." · J 1 -
F íg a d o
L ib e ra g lic o s e p a ra a c o r re n te s a n g ü ín e a .
P â n c re a s
In ib e a s e c re ç ã o .d e e n z im a s d ig e s t iv a s .
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Funcões do SNAQPONMLKJIHGFEDCBA
6
C e n t ro s n e rv o s o s d a m e d u la e s p in a l e s u a fu n ç ã o n o
e q u ilíb r io in te rn o d o o rg a n is m o lh o rn e o s ta s ia l.
~
I ~ I~ I I :M AN I: f {V U ~ U• U ~ (;IN(;U SENTIDDS
Sistema nervoso
parassimpático
T a m b ém c h a m a d o d e c ra n io s s a c ra l, a g e d e
fo rm a c o m p le m e n ta r à d iv is ã o s im p á t ic a d o S N A .
E n tre o u tra s a t iv id a d e s , re g u la a c o n s e rv a ç ã o
d e e n e rg ia , re d u z in d o a fre q ü ê n c ia c a rd ía c a , a
p re s s ã o s a n g ü ín e a e a a t iv id a d e re s p ira tó r ia .
O lh o s
F o c a o b j e t o s p r ó x im o s ; c o n t r a i a s p u p i l a s .
G l â n d u l a s s a l i v a r e s
A t u a e s t im u l a n d o a s a l i v a ç ã o .
G l â n d u l a s s u d o r í p a r a s
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .~ I
. N ã o a t u a s o b r e e l a s .
;• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .e I -
. . . . . . . . . .· · r
· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · t
P u lm õ e s
C o n t r a i o s b r ô n q u i o s .
C o r a ç ã o
R e d u z o r i tm o c a r d í a c o .
E s t ô m a g o
i · ·. .· · . . , · , A u m e n t a a s e c r e ç ã o ' d e s u c o g á s t r i c o . I
. . . . . . . . . . . .· · · t 1 · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·
F í g a d o
E s t im u l a a p r o d u ç ã o d e g l i c o g ê n i o .
I n t e s t i n o
A c e l e r a o p e r i s t a l t i s m o .
:• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., e j- - -
R in s "
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .~ . I
A u m e n t a a p r o d u ç ã o d e u r i n a .
~• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . •
P â n c r e a s
E s t im u l a a p r o d u ç ã o d e e n z im a s d i g e s t i v a s .
B e x i g a
. . . . . . . .· t · t ·. .
.j j .y .< À .~
• . . . . . . •
R e l a x a o e s f í n c t e r .
i j : : : : " o r e t o .
. • ~. .
' I
.!t

Continue navegando