caderno do aluno aprender sempre - 1 º ano Ensino Fundamental - Crioulo - volume 2 - língua portuguesa

Prévia do material em texto

Secretaria de Educação
LÍNGUA PORTUGUESA
1º ANO 
ENSINO FUNDAMENTAL
APRENDER 
SEMPRE
Chè elèv e responsab,
Nan lide pou evite pwopagasyon nouvo kowonaviris la, pandan n ap prezève sante tout moun, aktivite nan lekòl yo sispann, yon 
fason pou diminye sikilasyon moun. Nan objektif pou pa entèwonpi etid ou, menm pandan peryòd sispansyon kou yo, Sekretarya 
Edikasyon Eta a te prepare yon materyèl pou sèvi w kòm sipò nan moman sa a.
Materyèl sa a divize an de pati: youn se Lang Pòtigè epi lòt la se Matematik. Nan yo, ou pral jwenn aktivite pou elaji konesans 
ou. Anplis de sa, gen 2 lòt dokiman ki akonpanye materyèl sa a: youn ki gen enfòmasyon sou COVID-19 la, lòt la menm gen 
oryantasyon ak sijesyon pou w òganize yon woutin etid epi kontinye aprann, menm si w pa ale nan lekòl la!
Lè kou yo retounen, l ap enpòtan pou w remèt pwofesè w la aktivite w fè yo. Konsa, ou pral kabab jwenn yon feedback sou aktivite 
ke w te rive fè yo, epi tou, ou pral kapab jwenn plis apwi. 
Bòn etid!
2 | LÍNGUA PORTUGUESA
AKTIVITE 1 – KISA MEMWA YO YE?
1. AVÈK ÈD FANMI W, LI TÈKS KI ANBA A EPI GADE KÒMAN EMÍLIA, YON PÈSONAJ KE 
YO TRÈ RENMEN NAN LITERATI BREZILYÈN NAN, EKSPLIKE KISA MEMWA YO YE.
EMÍLIA RESOLVE ESCREVER SUAS MEMÓRIAS.
AS DIFICULDADES DO COMEÇO.
TANTO EMÍLIA FALAVA EM "MINHAS MEMÓRIAS" QUE UMA VEZ 
DONA BENTA PERGUNTOU:
– MAS, AFINAL DE CONTAS, BOBINHA, QUE É QUE VOCÊ EN-
TENDE POR MEMÓRIAS?
– MEMÓRIAS SÃO A HISTÓRIA DA VIDA DA GENTE, COM TUDO 
O QUE ACONTECE DESDE O DIA DO NASCIMENTO ATÉ O DIA 
DA MORTE.
– NESSE CASO – CAÇOOU DONA BENA – UMA PESSOA SÓ 
PODE ESCREVER MEMÓRIAS DEPOIS QUE MORRE…
– ESPERE – DISSE EMÍLIA. – O ESCREVEDOR DE MEMÓRIAS VAI 
ESCREVENDO, ATÉ SENTIR QUE O DIA DA MORTE VEM VINDO. ENTÃO PARA; DEIXA O 
FINALZINHO SEM ACABAR. MORRE SOSSEGADO.
– E AS SUAS MEMÓRIAS VÃO SER ASSIM?
– NÃO, PORQUE NÃO PRETENDO MORRER. FINJO QUE MORRO, SÓ. AS ÚLTIMAS 
PALAVRAS TÊM DE SER ESTAS: "E ENTÃO MORRI…" […]
LOBATO, M. MEMÓRIAS DE EMÍLIA. 4. ED. SÃO PAULO: GLOBINHO, 2016.
MO MEMWA GEN A WÈ A SOUVNI KE NOU GENYEN DE YON SERI BAGAY 
NOU VIV AK KONESANS KE NOU APRANN NAN TAN AN.
Nome da Escola: 
Nome do Aluno: 
Data: / /2020 Ano/Turma 1º Ano EF 
LÍNGUA PORTUGUESA | 3
2. LI TÈKS KI ANWO A AVÈK ÈD FANMI OSWA AVÈK RESPONSAB YO. APRÈ LEKTI A, 
PALE SOU SA OU KONPRANN DE MEMWA? POUKISA NOU RAKONTE MEMWA NOU A 
LÒT MOUN?
•	 POU RAKONTE MEMWA NOU BAY YON MOUN, NOU BEZWEN RAKONTE 
TOUT LAVI NOU OSWA NOU KA RAKONTE YON MOMAN DIFERAN OSWA YON 
MOMAN ESPESYAL?
•	 ÈSKE OU TE TANDE PALE DE PÈSONAJ EMÍLIA A? E DE SÍTIO DO PICAPAU 
AMARELO A ÈSKE W KONNEN KÈK NAN ISTWA L YO?
•	 KI LÒT JWÈT-PÈSONAJ OU KONNEN?
•	 ÈSKE W PANSE YON POUPE KAPAB REYÈLMAN GEN MEMWA?
3. E SI JWÈT YO VRÈMAN TA EKRI MEMWA YO? OU DWE CHWAZI YON TIP JWÈT KE W 
RENMEN EPI KREYE YON EXPERYANS LI VIV.
SONJE KE SE MEMWA YO ENVANTE! SA VLE DI, OU KA SÈVI AK KREYATIVITE EPI 
IMAJINE SITIYASYON ETONAN!
APRÈ W FIN CHWAZI TIP DE JWÈT LA, OU DWE:
•	 BA LI YON NON. 
•	 ENVANTE KIJAN LI TE FÈT.
•	 KREYE YON EKSPERYANS JWÈT LA VIV.
4 | LÍNGUA PORTUGUESA
 
 ALFABÈ MOBIL
4. ITILIZE LÈT MOBIL YO POU W EKRI NON TIP JWÈT OU CHWAZI A. APRÈ SA, EKRI MO 
A NAN ESPAS KI ANBA A.
a. EKRI NON OU BAY JWÈT LA NAN ESPAS SA A.
b. EKRI KÒMAN LI TE FÈT.
LÍNGUA PORTUGUESA | 5
5. FÈ YON DESEN POU W REPREZANTE MEMWA W ENVANTE POU JWÈT OU CHWAZI A.
AKTIVITE 2 - PWOFIL PÈSONÈL
MEMWA YO ENVANTE POU JWÈT YO SE TE YON AKTIVITE TRÈ AMIZAN. NAN LAVI 
REYÈL, NOU ANREJISTRE KIYÈS NOU YE, EKSPERYANS NOU, PREFERANS, RÈV AK PERÈZ 
KI TRÈ ENPÒTAN. ANN AL EKRI YON TI KRAS SOU MEMWA NOU?!
6 | LÍNGUA PORTUGUESA
1. IMAJINE KE NOU PRAL BATI MIRAY LA "KI MOUN NOU YE". NAN MIRAY SA A, N AP 
PREZANTE PWOFIL PÈSONÈL NOU, AK NON, PREFERANS, DEZI AK RÈV. OBJEKTIF LA SE 
ANREJISTRE YON DOSYE POU KLAS LA. POU SA, OU PRAL RANPLI FÒMILÈ KI ANBA A.
MEU NOME É
MINHA IDADE É
MEU ANIVERSÁRIO É
NASCI NO ANO DE
GOSTO DE SER CHAMADO DE
OS NOMES DAS PESSOAS 
 COM QUEM EU MORO SÃO
A CIDADE EM QUE EU MORO É
A BRINCADEIRA OU 
BRINQUEDO MAIS LEGAL É
MEU MAIOR SONHO É
QUANDO CRESCER, 
QUERO SER
EU DESEJO PARA O MUNDO
LÍNGUA PORTUGUESA | 7
2. FÈ PÒTRÈ PWÒP TÈT OU POU W KA FÈ PATI MIRAY "KI MOUN NOU YE" A.
AKTIVITE 3 - ALBÒM FOTO
FOTOGRAFI TOU SE YON FÒM POU ANREJISTRE SOUVNI. LI KAPAB GENYEN VRÈ ISTWA 
EPI LI KA ESTIMILE IMAJINASYON.
1. OBSÈVE FOTO SA YO KI AN BA A:
a. b. 
Ilu
st
ra
çã
o:
 F
re
ep
ik
Fo
to
: F
lic
kr
.
Fo
to
: F
lic
kr
.
8 | LÍNGUA PORTUGUESA
AK ÈD FANMI W, OSWA RESPONSAB OU, REPONN:
c. KI FOTO KI PI ANSYEN? KIJAN OU RIVE A KONKLIZYON SA A?
d. DEKRI NON JWÈT KI PREZANTE NAN PREMYE FOTO A.
e. EKRI NON JWÈT KI NAN DEZYÈM FOTO A.
2. IMAJ KI ANBA A YO MONTRE SOUVNI KÈK AKTIVITE KE PLIZYÈ KLAS NAN YON LEKÒL 
TE REYALIZE. KREYE YON LEJANN POU CHAK IMAJ SA YO. MANDE ÈD YON MOUN NAN 
FANMI OU POU W KA EKRI LEJANN YO.
Fo
to
s:
 P
au
la
 L
et
íc
ia
 - 
N
úc
le
o 
de
 F
ot
o 
e 
Ví
de
o 
Ed
uc
aç
ão
 - 
C
M
 - 
CO
PE
D
 - 
SM
E.
Fo
to
s:
 P
au
la
 L
et
íc
ia
 - 
N
úc
le
o 
de
 F
ot
o 
e 
Ví
de
o 
Ed
uc
aç
ão
 - 
C
M
 - 
CO
PE
D
 - 
SM
E.
LÍNGUA PORTUGUESA | 9
3. KOLE NAN ESPAS KI VINI APRÈ A YON FOTO KI RAPLE W YON EVÈNNMAN NAN 
LAVI W KE W TA VLE SONJE. LI KAPAB SE ANIVÈSÈ NESANS, VWAYAJ, VIZIT, JWÈT, KÈ 
SOTE ELATRIYE. SONJE MANDE FANMI W OSWA RESPONSAB OU YO OTORIZASYON. 
SI OU PA GEN FOTO ENPRIME POU W KOLE, OU KAPAB FÈ YON DESEN POU EVÈNMAN 
SA A.
AK ÈD YON FANMI W EKRI YON LEJANN POU FOTO W LA.
Fo
to
s:
 P
au
la
 L
et
íc
ia
 - 
N
úc
le
o 
de
 F
ot
o 
e 
Ví
de
o 
Ed
uc
aç
ão
 - 
C
M
 - 
CO
PE
D
 - 
SM
E.
10 | LÍNGUA PORTUGUESA
AKTIVITE 4 – KONT DE FE!
OU DWE KONN TANDE DEJA ANPIL KONT DE FE. KI KONT OU KONNEN? KIYÈS LADAN 
YO OU PI RENMEN? OU EKRI KÈK DEJA? GEN DIFERANS NAN KONT DE FE YO EPI GEN 
KÈK LADAN YO KE TIMOUN AK GRANMOUN YO TRÈ KONNEN! OU KWÈ GEN KONT OU 
PA KONNEN
1. KI KONT DE FE OU TE KONN TANDE DEJA ? EKRI 2 TIT NAN ISTWA KE W PI RENMEN YO.
2. LI NON NAN KONT KI NAN LIS KI ANBA A EPI FÈ YON "X" DEVAN SA W TANDE DEJA 
YO.
TÍTULO DA HISTÓRIA X
CHAPEUZINHO VERMELHO
O GATO DE BOTAS
CINDERELA
A BELA E A FERA
O PATINHO FEIO
LÍNGUA PORTUGUESA | 11
3. EKRI TIT ISTWA KI KORESPONN AK IMAJ YO.
4. AK ÈD YON FANMI W, FÈ YON LIS AVÈK TIT KONT DE FE KE W TA RENMEN TANDE 
ANKÒ OSWA W TA RENMEN KONNEN.
AKTIVITE 5 – PÈSONAJ KONI
1. SONJE KÈK NAN PÈSONAJ KI NAN YON KONT DE FE KONNEN "BRANCA DE NEVE" 
(BLAN NÈJ). LI EPI ANSÈKLE, SÈLMAN PÈSONAJ KI NAN ISTWA SA A.
 
SEREIA
ANÕES
BRANCA DE NEVE
PRÍNCIPE
BRUXA
GEPETO
Ilu
st
ra
çõ
es
: A
na
 R
ita
 d
a 
C
os
ta
Ilu
st
ra
çã
o:
 J
os
ea
ne
 A
. F
er
re
ira
12 | LÍNGUA PORTUGUESA
2. KOUNYE A OU SONJE SA W KONNEN SOU KONT FE "BRANCA DE NEVE" (BLAN 
NÈJ), OU PRAL EKRI DYALÒG SOSYÈ A AVÈK MIWA A. KI KESYON SOSYÈ A POZE MIWA 
A? KÒMAN LI TE REPONN? LI AK ÈD YON MOUN NAN FANMI W PAWÒL SA YO KI ANBA 
A. IDANTIFYE KIYÈS KI PALE A EPI REYEKRI NAN KAZYE PÈSONAJ YO.
ESPELHO, ESPELHO, 
MEU! EXISTE 
ALGUÉM MAIS BELA 
DO QUE EU?
SIM EXISTE!
A BRANCA DE NEVE!
Ilu
st
ra
çõ
es
: P
ix
ab
ay
Ilu
st
ra
çõ
es
: P
ix
ab
ay
, F
re
ep
ik
Ilu
st
ra
çõ
es
: F
re
ep
ik
LÍNGUA PORTUGUESA | 13
3. AK ÈD YON MOUN NAN FANMI W, EKRI NON PÈSONAJ YON LÒT KONT TRÈ KONI 
"CHAPEUZINHO VERMELHO" (TI CHAPO WOUJ).
 
4. NAN LIS ANBA A, NOU METE TIT KÈK ISTWA. LI, OSWA MANDE ÈD YON MOUN KI 
NAN FANMI W. SONJE ANKÒ PÈSONAJ YO POU CHAK ISTWA.
CINDERELA
RAPUNZEL
A BELA ADORMECIDA
A BELA E A FERA
PATINHO FEIO
 OS TRÊS PORQUINHOS
JOÃO E O PÉ DE FEIJÃO
A PEQUENA VENDEDORA DE FÓSFOROS
O GATO DE BOTAS
A PEQUENA SEREIA
A PRINCESA E O SAPO
Ilu
st
ra
çõ
es
: P
ix
ab
ay
14 | LÍNGUA PORTUGUESA
LÍNGUA PORTUGUESA | 15
ALFABETO MÓVEL - USE SEMPRE QUE PRECISAR 
A B C D E
F G H I J
K J L M N
O P Q R S
T U V X Y
W Z A E I
O U A E I
16 | LÍNGUA PORTUGUESA
1º ano – Fonte/Adaptação: São Paulo (SP). Secretaria Municipal de Educação. Caderno da cidade: saberes e 
aprendizagens: LínguaPortuguesa – 1º ano. – São Paulo: SME / COPED, 2019.