Baixe o app para aproveitar ainda mais
Prévia do material em texto
PR IN Ci PI OS DË D IP .E IT O GE RA IS PÚ B LI C O ¡ 9 J ô É, o (9 =t- Ø 3 o AG US TI N GO RD IL LO Ag us tin G or dil lo é um a da s m ais fa sc ¡n an te s pe rs on alí da de s do m un do ju ríd ico la tin o- am ôr ica no . Ne sta o b¡ a, s r.i a or ien ta çá o do ut rin ár ia é rig or os an re nt e af ina da c om a in sp ira çã o do d ire ito p úb lic c br as ile iro , e sta nd o pe rfe ita m en te aC ap ta da a o no ss o dr re ito , p ois m uit os d os se us ca pit ulo s sã o no vo s, ¡n te gr al ou pa rc iaj m en te , es cr ¡to s pe lo Au to r e sp ec ial m on te p ar a es ta e dlç äo em lln gu a po rtu gu es a, illa ro , s im ple s e inc isi vo , G or dil lo va lor lza , co m o po uc os , o al ca nc e e o sig nif ica do d as d lre tr¡ ze s bá sic as e fu nd am en ta is do si ste m a jur fd ico , A m at ér ia ab or da da é ex te ns a e dis tri bu fd a de m od o a fa cil ¡ta r o es tu do , a br an ge nd o, en tre o ut ro s as su nt os , a M et od olo gia d a Cl ên cla e do D ire ito P úb lic o, a "li be rd ad e de e sti pu laç ão " e as "p ala vr as ", a va lor aç ão n o Di re ito P úb llc o e su a ev olu çã o his tó ric a. Es tu da nd o be m a s ba se s po lf tic as , c on stl tu cio na ls e so cia is oo D ire ito P úb lic o, o Au to r ao or da a di vis åo d os p od er es , o pr ob lem a da S ob er an ia, a pe rs on ali da de d o Es ta do , su a Ev olu çã o, E sta do d e Be m -E sta r, pla nil ica çÉ ío e lib er da oe . A se gu ir, a bo rd a a te or ¡a d a co ns titu igã o, Co ns titr ¡iç ão e E sta do e a hi er ar qu la da s no rm as c on sti tu cio na is. Qu an to à A dm in¡ str aç äo , an ali sa a fu nç áo ad m ini str at iva , d ist ing uin do -a d as o ut ra s fu nç õe s do E sta do , a ju ris diç äo "a dm ini st¡ at iva " em co nf ro nt c co m a ju ris diç áo " ,iu dic lal ", ad m lni str aç äo e leg isl aç áo , d isc ric ion ar led ad e e vin cu laç áo , r ev isã o ¡u dic ial , l eg itim ida de e op or tu nid ad e, À vis ta d es sa e xp lan aç ão s uc ¡n ta d a m at ér i4 flc a pa te nt ea da a riq ue za d o co nt eú do e o sig nif ica do d as liç óe s qu e a ob ra e nc er ra . Tr ad u¿ ida co m p re c's áo p or M ar co A ur éli q Gr ec o, um d os m ais e xp re ss ivo s re pr es en ta nt es d a no va ge ra çã o de ju ris ta s br as ile iro s, co nf igu ra -s e a ob ra co rn o ini gu alá ve l, na o po cie nd o se r d lsp en sa da po r n en hu m d os n os so s jur ist as . ED IT OR AT iF I RE VI ST A DO S TR IB U} {A IS o O o I a- -,Ê r! Ê o |I OI o L .I ! { â arl E L o ¡D U| o .I Ê ìI I Ê .I h e o tco AG US T¡ N GO RD IL LO :l¡ a ¡ il:. ¡t a :.¡ ¡ :ìr :t¡ a a I :.1 ¡ :lll :.¡ ¡l: .¡¡ t I t I I ¡ ¡ I a I:J D DI ¡l Ð D t ¡l U I:J IÐ t ¡ , I I I I I I u: i ! !.¡ r ¡ :.¡ t :lf :.¡ r a ¡ :lr I I :lt :.¿ r :.¿ ¡ I I :.¿ ¡ D tÐ ¡ì a at ¡l U t ¡t ¡ ¡l ¡l ¡l t ¡l ¡ ,1 36 ¡ 48 pR rN cíp ro s cE RA rs D E DT RE IT o pú rB r,r co C¡ ,p Íru r.o II I BA SE S PO LÍ TI CA S, CO NS TI TU CI ON AI S E SO CI AI S DO DI RE IT O PU BL IC O I _ B AS ES P OL ÍT IC AS _ 52 . V er L ei ar ge nt ina n . 1 0. 5J 6, d e 19 64 . S ilv a Ci m m a. E nr iou e. tle r€ ch o ad m ini str at ivo c hil en o y co m pa ra do , t om o II, S an tiã go , t 6O t, pá gs . 3 18 e se gs . ' 54 . E m se nt ido s im ila r R ea l, ,,O s div er so s sis te m as ,,. ,, op , c Ít, ; Bo qu er a Ol ive r, op . c it., p6 gs , ti 2 e se gs ., pe ns am d a m es m a'¡ or m á r,o q ue ta ng e a se u Pa r:s , I. LI BE RD ,{D E E AU TO RI DA DE NO D IR EI TO P ÚB LI CO .. M "g e ste e qu líb rio q ue se a lm eja e b us ca é m uit o es co lïe _ ga dio e im pr ec iso : o q ue p ar a un s ïe pr es en ta a c ôm od a so luç ào l._ .If aa s, pie lhe r, SV s!9 m d er öf fe nr lic hr ec ht lic he n En ra sc hä din gu ng sp flic ht en , Ka rls ru he ,-1 95 5, p ág . Z . 50 PR IN Cí PI OS G ER AI S DE D IR EI TO P ÚB LI CO da te ns ão - en qu an to e les n ão e stã o en vo lvi do s na m es m a - é pa ra o ut ro s um a su bm iss ão o u um a tro pe lo; n a ve rd ad e pa - re se ria q ue es sa in ce rte za te m u m a pr op en sã o a re so lye r-s g no va m en te n um a ut or ita ris m o re viv ido . É ne ce ss ár io, p or ta nt o, bu sc al o eq uil íb rio d o pr óp rio c rit ér io co m b as e no q ua l s e an ali sa rã o as te ns õe s e co nt ra po siç õe s do in div íd uo e do E sta do . E es te e qu ilíb rio p rim ár io é eq uil íb rio e sp irit ua l e p olí tic o, é se ns ibi lic lad e jur íd ica e h um an a; é p re oc up aç ão c on sta nt e pa ra pr ee nc he r n ão s ó fo rm al m as ta m bé m s ub sta nc ial m en te a s so li- cit aç õe s da |u sti ça . 2. T EO RIAS E ST AD IS TA S DO D IR EI TO P ÚB LI CO Ne ste a sp ec to p od e en co nt ra r-s e am iúd e - em liv ro s, de - cis õe s, ac ór dã os - va ria do s re fle xo s de u m a ce rta in se ns ibi li- da de h um an a e um a ce rta in se ns ibi lid ad e em re laç ão à |u sti ça . Qu an do q ue m a na lis a a co nt ro vé rs ia co nc re ta e nt re o in div íd uo e o Es ta do s e de ixa le va r p ela c om od ida de d a so luç ão n eg a- tiv a pa ra o p rim eir o; q ua nd o na d úv ida c on de na , r es olv en do æ nt ra o p ar tic ula r ou a dm ini str ad o; q ua nd o na d ific uld ad e do pr ob lem a jur íd ico se a bs té m d e ab or dá -lo e o l'e so lve , f av or av el- m en te , a o po de r p úb lic o, c er to d e qu e es sa si m ple s cir cu ns - tâ nc ia lhe d á alg um a co r d e leg ali da de ; q ua nd o cr ia, p ro pa ga e de se nv olv e su po sta s "te or ias " q ue se m fu nd am en to n em a ná - lis e dã o es te s e aq ue les p od er es a o Es ta do ; q ua nd o de sc on lia , ev ita e ne ga o s ar gu m en to s qu e em c er to ca so p ar ec em re co - nh ec er u m â m bit o de lib er da de ; q ua nd o co llo o s dé be is se ilc lin am p ar a o so l d os p od er os os - no ca so o E sta do - en tã o, e stá r s en do d es tru íd a um a da s m ais b ela s e es se nc iai s ta re fa s do D ire ito P úb lic o: a p ro te çã o da lib er da de h um an a. 2 M ais la m en ta ve lm en te a ind a ê qu e es sa s at itu de s nã o co stu - m am s er d ef en did as : nin gu ém d iz ab er ta m en te q ue o E sta do é tu do e o in div íd uo n ad a; n ing ué m p en sa a ss im , s er iam en te . In clu siv e é po ss íve l q ue se e xp re ss e co m v ee m ên cia s ob re os 2. C om o diz B od en he im er , E dg ar , T eo ría d el de rc ch o, M éx ico , 19 64 , p ág . 7 77 : " Es te ra m o do D ire ito te m co m o m iss ão s alv ag ua rd ar os d ire ito s do s ind iví du os e gr up os fr en te a in va sõ es in de vid as p or pa rte d os ó rg ão s ad m ini str at iyo s" ; "A d eli m ita çã o de sta â re a de co nt ro le, é, p or ta nt o, u m a da s fu nç õe s m ais e ss en cia is do D ire ito A dm ini str a- tiv o" . 3, OR TE NT Aç ÃO A S EG UT R O eq uil íb rio tis fa ze m s om en te se r o le it m ot iv de Pú bli co ; d ev em s er a p re oc up aç ão c on sta nt e do ju ris ta n ão só no s gr an de s pr ob lem as in sti tu cio na is, m as ta m bé m n os p eq ue - no s e às ve ze s ca ns at ivo s pr ob lem as d iár ios . Qu an to s te m as , a pa ixo na nt es o u ár ido s, es co nd em e ss e pr cfu nd o de se qu ilíb rio ! P ro va ve lm en te p as sa rã o m uit os a no s an te s qu e se o s iso le e co rri ja; o u ta lve z iss o nã o su ce de rá nu nc a; p or ém d ev em os te r a o m en os o pr inc íp io dir et or , a pr eo cu pa çã o co ns ta nt e, p ar a i e es sa jus tiç a em to da a qu es tã o qu e e ind i_ víd uo -E sta do ; p ar a re vis ar co m cr ític o, co m a m et ód ica d úv ida ca rte sia na , o s fu nd am en to s e so luç õe s de ca da in sti tu içã o ou d im inu ta q ue stã o so br e a qu al no s dã ve - m os d eb ru ça r, co m a a te nç ão a lef ta p at a de sc ob rir e ca ut er iza t es se s de sv ios e re sq uí cio s qu e co ns titu em o âm ag o e a ra iz da en fe rm ida de s oc ial e p olí tic a do s po vo s. qu e m uit as v ez es é p os sív el da r s olu - çõ es éc nic as , i nc lus ive d o po nt o de v ist a po sit qu e um er rô ne o en tb qu e po líti co te ria do . 4. . A D IV IS ÃO D OS P OD ER ES E O D IR EI TO P UB LI CO Ta m bé m é im po rta nt e ad ve rti r a ce rc a da fu nd am en ta l im - po rtâ nc ia po líti ca q ue te m a in te rp re ta çã o qu e se d ê à te or ia da d ivi sã o do s po de re s; ela fo i c on ce bid a co m o "g ar an tia d a BA SE S Do D rR Et ro p ún rlc o. 51 52 PR IN CÍ PI OS G F. RA IS D B DI RE IT O P( IB LI CO lib er da de ", pa ra q ue "o po de r c on te nh a o po de r', , a tra vé s do m os a se gu ir. 4. 1. E QU IL ÍB RI O TE ÓR IC O DO S PO DE RE S na s no s_ de te rm i- de -a sa o pin ião , e se m pr e co m re fe rê nc ia ao d isp os to "" cå år îiti i çã o, d a se gu int e m an eir a: o P od er E xe cu tiv o es tá s ub or din ad o ao P od er L eg isl at ivo , e o Po de r L eg isl at ivo a o po de r f ud i. ciá rio . Ex ec ut ivo d es ap ar ec e. A úl tim a de cis ão n es ta re laç ão p ar la- m en to -E xe cu tiv o, p os su i s em pr e, n o pla no d a Co ns íitu içã o, o Po de r L eg isl at ivo . pr et aç ão fi na l e in dis cu tív el do s en tid o e alc an ce d as n orm as BA sE s Do D rR Er ro p ú¡ rrc o 53 P. J v P. L P. E. 4. 2. D ES EQ UI Lf BR IO R EA L Se m e m ba rg o, e ss e eq uil íb rio p re vis to n a Co ns titu içã o nã o é o qu e fu nc ion a na p râ tic a e ta lve z nu nc a ha ja fu nc ion ad o. re alm en te a ss im . P or u m a sé rie d e cir cu ns tâ nc ias s oc iai s e' po líti ca s, o Po de r E xe cu tiv o nã o es tá s ub m et ido a o Po de r L e- gis lat ivo m as e ste é q ue d ep en de d aq ue le: 54 pR rN cÍp ro s cE RA rS D Þ Dr RE rro p úB I,r co m iss o ao E xe cu tiv o de q ue m s oli cit a o gr ac ios o fa vo r; nã o *i" å: ::: :'i3 i:ü T: us ua na o pin ião p úb lic a qu e do P ar lam en to e m co nju nt o; e ss a im ag em p op ula r p re ss ion a po r s ua v ez a f. av ot do E xe cu tiv o e su as o br as re ais o u pr es um ida s, e co nt ra o pa r- lam en to , d es ta ca nd o se m pr e m ais o s e ffo s e de fic iên cia s do se gu nd o qu e os d o pr im eir o; 4) p or ve ze s, alg um as c ar ta s ou es ta tu to s lhe s dã o um a ing er ên cia fo rm al na p ró pr ia ela bo ra çã o da le i.l 3. É Ca rta d e 19 69 , s eg un do e xp lic a be m G er a ta r n a Co ns titu ifto , p ag . + 1, Ap es ar d e pr op ug na ra m e pr op ug oa m o au m en to d Ex eõ ut ivo , " , ro cã sd b ias ile iro BA SE S Do D IR Er ro p ús rlc o s5 ' Ad em ais , a p os içã o do P od er |u dic iár io ac ha -s e em g er al ba sta nt e de te rio ra da , e m p rim eir o lug ar , a n os so m od o de v er co rn d es ac er to , po rq ue te m u m a ce rta re sp on sa bil ida de p olí tic a na c on du ta d o go ve rn o, e so b es ta im pr es sã o jul ga m uit o be - ne vo lam en te o s at os d o m es m o, e nt en de nd o es ta r a ss im co lab o- ra nd o co m e le. D es te m od o, n ão s ó de ixa d e ex er ce r s ua fu n- çã o, q ue n ão é g ov er na r m as ju lga r a a pli ca çã o do D ire ito a os ca so s co nc re to s, alé m d e ta m bé m p er de r p ou co a po uc o cr i- té rio d ire to r d o qu e de ve ria s er su a at rib uiç ão e sp ec ífic a. O Ex ec ut ivo , lo ng e de re co nh ec er e ss a su po sta c ola bo ra çã o, p as sa en tã o a su po r q ue n ão e stá s en ão fa ze nd o o qu e de ve e de ss e m od o no s po uc os c as os e m q ue o P od er |u dic iár io se d ec ide fi - na lm en te a as se nt ar s eu c rit ér io jur íd ico , e ste é p ou co rr en os qu e m ot ivo d e es câ nd alo p úb lic o e o Ex ec ut ivo s er á o pr im eir o a pr ot es ta r p or u m a su po sta in va sã o de s ua s at rib uiç õe s, qu e se m dú vid a nã o é ve rd ad eir a. C om o se is to fo ss e po uc o o Po de r Ju dic iár io ta m bé m lim ita se u pr óp rio c on tro le de co ns titu cio - na lid ad e so m en te a os c as os c on cr et os e c om e fe ito s re str ito s a es te s ca so s; de q ue s ó de cla ra rá a in co ns titu cio na lid ad e qu an do es ta s eja *c lat a e m an ife sta ", co m o se n ão fo ss e se u de ve r d e- cla râ -L a qu an do e xis te , s eja o u nã o m an ife sta e tc. Co m o re su lta do d e tu do is so o e qu ilíb rio o rig ina ria m en te co nt ido n a Co ns titu içã o en tre o s trê s po de re s en co nt ra -s e pr o- cr ac ia, o fu nd o po pu lar d os d ois p od er es é o m es m o. S e há co nv e- niê nc ia em re div idi r o ca m po d e at ivi da de , a d em oc ra cia n ão e stá e m ca us a" . S er n em ba rg o, s e se a dv er te q ue n or m alm en te o ch ef e do P od er Ex ec ut ivo re pr es en ta s om en te u m a m aio ria , o u um a pr im eir a m ino ria co nf or m e o ca so , e qu e o Pa rla m en to re pr es en ta g er alm en te ta nt o as m aio ria s co m o as m ino ria s, po de -s e co nc lui r q ue o P ar lam en to r ep re - se nt a m ais g en uin am en te a s dis tin ta s te nd ên cia s e or ien ta çõ es q ue co m põ em o to ta l d os se to re s qu e po r s ua v ez in te gr am o p ov o. F ina l- m en te c re m os o po rtu no r ec or da r qu e é ab su rd o e ilu só rio c on ce be r um Po de r E xe cu tiv o ide al e co m pa rá -lo c om u m P ar lam en to re al e de fe i- tu os o. C om o diz M igu el Re ale , " Re fo rm a co ns titu cio na l", R DP , n . 8 , pá g. 1 1, "O C on gr es so , q ue é o ór gã o po r e xc elê nc ia do pr oc es so leg isl at ivo é a im ag em d o po vo q ue o el eg eu . M uit o em bo ra p os sa se r ü m a im ag em q ue n os d es ap on te a to do s, ne m p or is so d eix ar á de se r o es pe lho d as o pin iõe s do m ina nt es , de ta l m od o qu e um el eit o- ra do d es ap on ta do c om o s se us re pres en ta nt es e stá , n o fu nd o, d es ap on - ta do c on sig o m es m oo . 56 pR rN cfp ro s cB RA rs D E Dr RE rro p úB r.r co RE LA çà O IN CO RR ET A RE LA çà O CO RR ET A P. E. 'l P. L. )/' P. E P. l BÄ sE s Do D IR Er ro p ús rtc o 57 gim e de m oc rá tic o e re pu bli ca no . S em d ivi sã o de p od er es e li- 'be rd ad e nã o só n ão h av er á Es ta do d e Di re ito c om o ta m po uc ù ha ve rá E sta do d e Be m -E sta r a lgu m . p or is so , s e qu er em oi ch e- ga r a o Es ta do d e Be m -E sta r, de ve m os f. az è- lo at ra vé s do E sta do de D ire ito , e se co ns ta ta m os q ue n es te fu nc ion a m al um do s po de re s qu e o co nd ici on a, o qu e de ve m os fa ze t é c or rig ir se us 'de fe ito s pa ra q ue fu nc ion e be m e n ão a ce nt uá -lo s ain da m ais . Se n ão a gir m os a ss im , l ev ar ía m os o de se qu ilíb rio a o se u po nt o m áx im o: SI T{ .IA çà O AT UA LS SI TU Aç ÃO PO SS IV EL 5 SI TU AÇ ÃO C OR RE TA P. E P. E. P. l / P. L Lt ' \ 4, 3. C RI TÉ RI O DI RE TO R A SE A DO TA R É ne ce ss ár io, p oir , t er p re se nt e qu e a cr ise d o pa rla m en to , co m su as c on se qü ên cia s já vis ta s, te m p or re su lta do u m a fra u_ de a o pr inc íp io da d ivi sã o do s po de re s, qu e o lev a a um ex tre _ m o s ar a a m an ut en çã o da s lib er da de s, qu e te m po r i ss o, q ua nd o se tr at a de a do iar um a cr ise , e ss a at itu de n ão p od er á se r j a_ m ais a d e ac en tu á- la, d es po jan do o pa rla m en to d ãs a tri bu igõ es qu e nã o ex er ce u co rre ta m en te e da nd o- as a o po de r E xe cu t-i vo ; se o fiz és se m os , e sta ría m os d es tru ind o já de fin itiv am en te a di _ vis ão d e po de re s e co m e ra a lib er da áe , b as e de to do o re - 4. E co m m aio r r az ão , s em d úv ida , s e se tr at a de u m go ve rn o de fa to . P. E P. J \ P.J r' ist o se ria , o bv iam en te , a in sti tu cio na liz aç ão d a dit ad ur a. É , n os so de ve r, po is, tr at ar d e so luc ion ar a s cr ise s do p ar lam en to o u da ]u sti ça , f or ta lec en do -o s pa ra q ue , s em p er da d o eq uil íb rio d os po de re s, cu m pr am c om a fu nç ão q ue o pr oc es so d e de se nv olv i- m en to o s ex ige . 5. N um g ov er no 'c on sti tu cio na l,, ou d e jur e; se s e tra ta d e um go ve rn o de fa to , e m q ue s e su pr im e o po de r L eg isl at ivo , en tã o ta m bé m nã o ex ist e de sd e o iní cio d ivi sã o alg um a do s po ãe re s. i I I A I I 58 pR rN cÍp ro s GE RA TS D E DI RE rro p úl¡ r-r co II - BA SE S CO NS TI TU CI ON AI S. O ES TA DO N O RE GI M E CO NS TI TU CI ON AL 5. P OV O E ES TA DO De ve -s e dis tin gu ir en tre o p ov o em s i m es m o - titu lar es se nc ial d a so be ra nia - e o Es ta do ju rid ica m en te o rg an iza do , qu e se m an ife sta a tra vé s do s se us ó rg ão s ha bit ua is - po de r Le gis lat ivo , P od er E xe cu tiv o, P od er ]u dic iár io -i a re laç ão ex ist en te e nt re e ste s do is ele m en to s - po vo e E sta do - de te r- m ina r-n os -á a e str ut ur a bá sic a do D ire ito C on sti tu cio na l, es pe - cia lm en te d o Ad m ini str at ivo , e co m e le as c ar ac te rís tic as e str u- tu ra is da o rg an iza çã o es ta ta l. 6. S IS TE M A DA S OB ER AN IA E XC LU SI VA D O PO VO De fa to , e m a lgu ns p aí se s a Co ns titu içã o em an a dir et am en te do p ov o so be ra no , po is es te a tra vé s de u m a Co nv en çã o Co ns ti- tu int e es pe cia lm en te c on vo ca da p ar a iss o é qu e de cid e so br e su a cr iaç ão e rn od ific aç ão . Ne ss a hip ót es e o Es ta do o rg an iza do n os Po de re s Le gis lat ivo , E xe cu tiv o e ]u dic iár io, n ão te m fa cu lda de s pa ra m od ific ar n er t a lte ra r a C on sti tu içã o; e le es tá s em pr e su b- m et ido a o qu e a Co ns titu içã o de te rm ina , po r v on ta de d o po vo so be ra no d ire ta m en te e xp re ss ad a na C on ve nç ão C on sti tu int e. ó 6. R ef er im o- no s, cla ro e stá , a ép oc as d e no rm ali da de c on sti tu - cio na l. As ép oc as o bs cu ra s da H ist ór ia em q ue a pa re ce m g ov er no s de fa to , d es ap ar ec er o u sã o co ns tra ng ido s de fa to o s ou tro s po de re s do co nt ra pe so o u em q ue a p ró pr ia Co ns titu içã o fic a su bm et ida a "E sta - tu to s" re vo luc ion ár ios o u é ela m es m a pr od ut o de u m "A to In sti tu - cio na l", -n ão d ev em s er le m br ad as s en ão c om o o qu e sã o, c om pa rti . m en to s fá tic os d e uma es tru tu ra d em oc rá tic a e re pu bli ca na d e põ de r. BA SE S" D o -D rR Et ro p úB I-r co : 59 .4 , .C on ve nç ão C on sti tu int e nã o é um ó rg ão d o Es ta do , m as re pr es en ta d ire ta m en te o p ov o; p or is so c ab e af irm ar n es te c as o qu e a Co ns titu içã o é im po sta p elo p ov o ao E sta do . O E sta do SI ST EM A DA S OB ER AN IA C ON JI. JN TA DO P OV O E ES TA DO 7 Em o ut ro s pa íse s, po r o ut ro la do - e po de m os d ar o ex em plo d a Fr an ça n o se u sis te m a co ns titu cio na l t ra dic ion al ta m en te p elo p ró pr io Es ta do . s 8. D aí a a fir m ar q ue é o se us ó rg ão s, qu ,e e xe rc e a 'so be ra nia ", nã o iss o é, em pa law as _ de M ar io Ju sto L óp ez , o, po fiii "o r, to m o I, Bu en os A ire s, 19 69 , p ág . e dò m an dó _ eq -ri o þ ov o nã o im põ e um a Co ns titu igã o ao E sta do , m as o Es ta do s e dá a si m es m o um a Co ns tito içe o, ¿ " u .o r¿ o .o ñ su a pr óp ria v on ta de e e m re pr es en ta çã o e- ex àr cíc io dir et o da .so be ra nia d o po vo . O E sta dõ n ão n aic e aq ui de ,- ; õ; rti - -tu içã o, m as a co ns titu içã o na sc e do E sta do c om o co nt eú do e ¿l ca nc es q ue e ste d ec ida : n ão é o E sta do q ue e stá c on tid o na {o ns titu içã o, m as a Ç on sti tu içã o é qu e es tá c on tid a "o È rtu ¿o . ó0 pn n* cÍp ¡o s cE RA Is DE D TR BE o tú r¡r .rc o A PE RS ON AL ID AD E DO E ST AD O NO sr sT EM A DA S OB ER AN TA C ON IU NT Ae 'B As Es D o DT RE IT o pú sr rc o .6 1 za do n os p od er es l- pg isl at ivo , E xe cu tiv o e |u dic iár io, d et ém d i- re ta m en te a s ob eï an ia do p -o vo e é , p ois , n es se s en tid o so be ra no , inc lus ive c om re ïe rê nc ia ao s eu p ró pr io po vo . r 0 pr ec isa m en te po lqu e é "s ob aq ui ob rig ad o pe lo qu e a Co ns titu içã o nt o de n or m as lu ríd iõa s bb rig at ór ias e s ele p od e em q ua lqu eT m om en t co m et er c om is so u m a to a nt iju rí- 'di co . A ss im n ad a m ais q ue u m a ex pr es - sä o :d e pr od uz ida p elo É sta do , " qir " o 'E sta do p od e cu m pr ir ou nã o, ã su a es co lia . Qu an do u m p aiq te m e ss e siq te m a . c on sti tu cio na l, en tã o pg de -s e dis tin gu ir a at ua çã o do E sta do s eg un do d es em pe nh e co m o po de r p úb lic o so be ra no , o ú po r o ut ro , l ad o co m o pe ss oa jur íd ica c om um , s uje ita à o rd em ju ríd ica e xis te nt e no p aí s. Su r- ge a ss im e m ta is pa íse s a do ut rin a da "d up la pe rs on ali da de d o Fs ta do ", de a co rd o co m a q ua l s e su ste nt a qu e qu an do o E sta do .a tu a co m o po de r p úb lic o so be ra no , nã o es tá s ub m et ido à o rd em jur íd ica e p or ta nt o se us a to s nu nc a po de m s er c on sid er ad os a nt i- jur íd ico s, ne m p od em ca us ar -lh e re sp on sa bil ida de ; qu an do , p oÍ ou tto la do , o E sta do a tu a no p lan o co m um , s eu s at os s ão a nt i- jur íd ico s se vi ola m a s no rm as p re ex ist en te s e po de m a ea fte - ta r-l he re sp on sa bil ida de . S eg ue .se d o an te rio rm en te d ito q ue o s 'in div íd uo s nã o tê m a ut ên tic os d ire ito s su bje tiv os fr en te a o Es ta - 'do co m o "p od er p úb lic o" , m as s om en te o s tê m a nt e o Es ta do ..c gm o "p es so as ju ríd ica s" . , Fá cil é a dv er tir q ue is to c on sti tu i u m a do ut rin a au to rït ár ia e po r i ss o m od er na m en te s e te nd e inc lus ive n os si ste m as co ns ide ra do s em se gu nd o lug ar , a st av izâ ¡-l a, d ize nd o- se , p or 'ex em plo , q ue a d up la pe rs on alí da de é "d e Di re ito P úb lic o" e .'iD ire ito P riv ad o" (e m lu ga r d e diz et n o pr im eir o ca so q ue é "s ob er an o" , c om a co ns eq üê nc ia de ir re sp on sa bil ida de e tc. ) e qu e nã o te m s em pr e as c on se qü ên cia s en un cia da s. 10 . D ev e- se , p ois , f az er u m a dis tin çã o m uit o rig or os a en tre o fo de r q ue e xe rc e o Es ta do s ob re s eu s ha bit an te s, po de r q ue ja m ais 'de ve s er "s ob er an oo . Co nt ud o, d iz Da lm o de A br eu D all ar i, El em en to s.; ., .þ âe . 9 6, "N ão h á, ta m bé m , u m a dis tin çã o m uit o hí tid a en tre p od er de 'im pé rio e so be ra nia , h av en do . q ue m id en tifi qu e o im pe riu m c om a 'so be ra nia n o âm bit o int er no . . .'. a 6 - P .c. D. P. 62 9 PR IN CÍ PI OS G ER AI S DE D IR EI TO P ÚT BL IC O A PE RS ON AL ID AD E DO E ST AD O NO SI ST EM A DO E ST AD O DE D IR EI TO BA SE SDO D IR EI TO P ÚB LI CO 63 ou tro s sis te m as : n a Ar ge nt ina o E sta do n un ca te m u m a ut ên tic o po de r p úb lic o so be ra no , o po de r d e im pé rio ; s ua s fa cu lda de s em er ge m s em pr e de u m a or de m ju ríd ica p ré via q ue lh e fo i im - po sta e p or is so s ão in fra jur íd ica s, ist o é, s e en co nt ra m s ob u m a or de m ju ríd ica s ub m et ida s a ela : s e a vio lam , s ão a nt iju ríd ica s e ca re ce rã o de v ali da de e v igê nc ia. O E sta do a tu a as sim s em pr e nu m m es m o pla no : s em pr e so b a or de m ju ríd ica ; s ua p er so na - lid ad e 12 ê, fo ra d e qu alq ue r d úv ida , u m a só e o s pa rti cu lar es tê m fr en te a e le au tê nt ico s dir eit os s ub jet ivo s qu e po de m fa ze r va ler p len am en te ; se o E sta do o s de sc on he ce , i nc or re rá e m re s- po ns ab ilid ad e. 10 o ER RO T ÉC NI CO -J UR ÍD IC O DA T EO RI A DA D UP LA P ER SO NA LI DA DE Nã o ex ist ind o fu nd am en to p ar a ef et ua r u m a dis tin çã o en tre um E sta do c om o "s ob er an o" o u co m o su jei to d e Di re ito , t am - po uc o se ju sti fic a, ad em ais , p re te nd er fa ze r s im ila r d ife re nc iaç ão a re sp eit o da a tu aç ão e sta ta l d en tro d a or de m ju ríd ica co m o su jei to . A lgu ns a ut or es 1 3 qu ise ra m d ist ing uir e nt re o Es ta do co m o "p es so a de D ire ito P úb lic o" e co m o "p es so a de D ire ito Pr iva do ", po ré m is so é du pla m en te e rrô ne o, p rim eir o po rq ue , co m o ve re m os , a at ua çã o do E sta do m od er no e stá e m s ua q ua se to ta lid ad e su bm et ida a o Di re ito P úb lic o, se nd o m uit o ra ro e nc on - tra r u m a cla ra s ub m iss ão a o Di re ito P riv ad o ;ra s eg un do p or qu e, ain da q ue e xis tis se u m a ap lic aç ão a lte rn at iva d e Di re ito P ú- 12 . É , s em d úv ida , p er so na lid ad e jur íd ica e n ãp o ut ra , p or em er gir p re cis am en te d e um o rd en am en to ju ríd ico . P ar a ou tra s te or ias , am pli ar e m D alm o de A br eu D all ar i, El em en to s.. ., pá gs . 1 05 a 10 9. Ve r t am bé m o qu e diz em os m ais a dia nt e no n . 1 5, n ot a. 13 . B iel sa , D er ec ho a dm ini str at ivo , t om o I, pá g. 1 65 . O re sto d a do ut rin a es tá c on tra : V ille ga s Ba sa vil ba so , B en jam ín , D er pc ho a dm i- nis tra tiv o, to m o 2, B ue no s Ai re s, 19 50 , p ág s. 16 1 e se gs .; M ar ien ho ff, M igu el S. , T ra ta do d e de re ch o ad m ini str at ivo , t om o I, Bu en os A ire s, pâ g. 36 5 e su as re fs. d a no ta 7 6; B ull ric h, R od olf o, P rin cíp ios g en er ale s de l d er ec ho a dm ini str at ivo , Bu en os A ire s, 19 42 , p ág s.1 27 e se gs .; Di ez , M an ue l M ., De re ch o ad m ini str at ivo , t om o I, Bu en os A ire s, 19 65 , p ág . 69 e tc. E m se nt ido id ên tic o se m an ife sto u a Pr oc ur ad or ia do T es ou ro da N aç ão , D ict ám en es , to m o 84 , p ág s. 13 5 e se gs ,; to m o 90 , p ág . 16 9 et c. 14 . V er em n os so T ra ta do d e De re ch o Ad m ini st¡ at ivo , t om o I, o ca p. V so br e "F on te s" . Po ré m e ste s pr ob lem as p elo c on trá rio e sta ria m to do s fa lsa - m en te c olo ca do s nu m si ste m a co ns titu cio na l c om o o ind ica do em p rim eir o lug ar , o u se ja, o a rg en tin o. dir et o do p od er s ob er an o do p ov o, a s co ns eq üê nc ias s ão d iam e- tra lm en te o po sta s. Di sto s e co nc lui q ue o E sta do o rg an iza do n os tr ês p od er es nã o ex er ce u m d up lo jog o de a tri bu içõ es c om o oc or iia n os se gu rn te . 64 PR IN CÍ PI OS G ER AI S DE D IR EI TO P ÚB LI CO bli co o u Pr iva do à at ua çã o es ta ta l, iss o nã o se ria fu nd am en to su fic ien te p ar a f.a Ia r d e um a du pla p er so na lid ad e do E sta do . Co m e fe ito , é d e se a dv er tir q ue a ap lic aç ão d e dis tin to s or de na m en to s jur íd ico s a um su jei to n ão s þn ific a qu e su a pe r- so na lid ad e se d ivi da e m ult ipl iqu e; d o m es m o m od o qu e um ind us tri al es ta rá s uje ito a o Di re ito C om er cia l n as s ua s tra ns a- çõ es , a o Di re ito d o Tr ab alh o na s su as re laç õe s co m o s op e- rá rio s da fá br ica , a o Di re ito C ivi l n as su as re laç õe s fa m ilia re s, ao D ire ito A dm ini str at ivo e F isc al na s su as re laç õe s co m o Es ta do e ao f) ire ito P en al na m ed ida e m q ue co m et a um de - lito , n em p or is so s e po de rá p re te nd er q ue te nh a um a "q uí n- tu pla p er so na lid ad e" : c om er cia l, tra balhi sta , c ivi l, ad m ini str at i- vo -fi sc al e pe na l. Ist o se ria o bv iam en te u m a bs ur do e ig ua l- m en te a bs ur do é p re te nd er q ue p or qu e ao E sta do se th e ap li- qu em d a m es m a fo rm a qu e qu alq ue r i nd iví du o m ais d e um gr up o de n or m as , t en ha p or is so m ais d e um a pe rs on ali da de jur íd ica . A pe rs on ali da de ju ríd ica é , n ec es sa ria m en te , um a só em to do s os c as os e is so é ta m bé m v áli do p ar a o Es ta do . 11 . C ON SE QÜ ÊN CI AS D A PE RS ON AL ID AD E ÚI NI CA D o ES TA Do O ad ve rti r q ue a p er so na lid ad e do E sta do é u m a só , n ãq co ns titu i u m m er o pr ob lem a ac ad êm ico , m as te m im po rta nt es co ns eq üê nc ias . Er n pa rti cu lar , a o ne ga r-s e qu e o Es ta do te nh a um a pe rs on ali da de s ob er an a ou d e im pé rio fr en te a os p ar tic ula - r,e s e ao s us te nt ar -s e qu e a ún ica m an ife sta çã o de s ob er an ia do Di re ito In te rn o se e nc on tr4 n a Co ns titu içã o qu e o po vo s e dá , su bm et e. se a pe ss oa e or ga niz aç ão e sta ta l à or de m ju ríd ica co ns titu cio na l, qu alq ue r q ue s eja o P od er q ue a tu e. Nã o só e sta rã o o Po de r E xe cu tiv o e o Po de r f ud ici ár io su bm et ido s à lei , m as ta m bé m e sta rá o le gis lad or s ub m et ido à Co ns titu içã o, c ujo s lim ite s e pr inc íp ios n ão p od er á vio lar ne m alt er ar o u de sv irt ua r ( ar t. 28 d a Co ns titu içã o ar ge nt ina ). De sta m an eir a to do s os ó rg ão s do E sta do , t od as a s m an ife sta çõ es p os - sív eis d a su a at ivi da de , i nc lus ive a s qu e ou tro ra s e pu de ra m co ns ide ra r co m o su pr em as , e stã o ho je su bm et ida s a um a no va or de m ju ríd ica s up er ior . E ste h á de s er u m p as so d e su m a im - po rtâ nc ia pa ra o p os te rio r d es en vo lvi m en to d o Di re ito P úb lic o so br e a ba se d os p rin cíp ios c on sti tu cio na is e nã o só le ga is ou re gu lam en ta re s. BA SE S DO D IR EI TO P ÚB LI CO 65 12 . A T RA NS Içà O DO E ST AD O DA L EG AL ID AD E AO E ST AD O DA C ON ST IT UC IO NA LI DA DE 1 5 De ste m od o, o q ue s e en te nd eu s er a m áx im a as pir aç ão do pa ss ad o, a su bm iss ão d os p ar tic ula re s à lei , a ind a qu e de m od o alg um s e de va n em se p os sa a ba nd o4 ar , f ica d e to do s os m od os re leg ad o co m o um a et ap a a m ais n a ev olu çã o. ]á nã o ba sta q ue a A dm ini str aç ão e ste ja su bm et ida à le i, m as é ta m bé rn n ec es sá rio q ue a le i e ste ja su bm et ida à C on sti tu içã q qu e ha ja um a or de m ju ríd ica s up er ior a o pr óp rio le gis lad or , su pe ra nd o as sim o do gm a da so be ra nia p op ula r, re pr es en ta da no P ar lam en to e pa ss an do à re pr es en ta çã o da so be ra nia d o po vo n a Co ns titu içã o. Es ta tr an siç áo d á um p ap el m uit o im po rta nt e ao P od er ]u dic iár io, in té rp re te ú ltim o do s ign ific ad o da s no rm as c on sti tu - cio na is e po rta nt o da v ali da de d as n or m as le gis lat iva s, 16 a ind a qu e ne m e m to do s os p aí se s os ju íze s ad ot er n a po stu ra q ue lhe s co m pe te d e ac or do c om s eu d ev er co ns titu cio na l. So br e ist o já fa lam os a o an ali sa r a s ba se s po líti ca s do D ire ito P ú- bli co . De q ua lqu er m od o, o P od er |u dic iár io ar ge nt ino fi xo u alg u- m as re gr as d e fu nd am en ta l i m po rtâ nc ia pa ra o co nt ro le da co ns titu cio na lid ad e da s lei s, en un cia nd o em p ar tic ula r o pr inc í- pio d a "ta zo ab ilid ad e" d as le is, d e ac or do c om o q ua l to da le i qu e se ja de sp ro po rc ion ad a no s m eio s qu e em pr eg a co m re laç ão a se us fi ns o u qu e se ja ar bit rá ria , d ev e se r t ac ha da d e inc on s- 15 . A ce rc a da ev olu çã o his tó ric a de ste p ro be ss d, p ôd e- se v er Pi nt o Fe rre ira , " Pr inc íp io da s up re m ac ia da C on sti tu içã o e co nt r'o le da co ns titu ciô na lid ad e da s lei s" , R DP , n . 1 7, p á, g. 1 9, n . 3 . 16 . S ob re o s pr ob lem as d a tra ns içã o de u m a a ou tra e ta pa e a pa rti cip aç ão d o jui z, ve r M ar cic , R en é, V om G es et ze ss ta at zu m R ich - te rs ta åt , Y ien a, 1 95 7, e sp . p ág s.2 31 e se gs .; Er m ac or a, F éli x, Ve rfa ss un - gs re ch t d ur ch R ich te rs pr uc l¡ Ka rls ru he , 19 60 , q ue as sin ala c om o pr inc ipa is ta re fa s da ju ris pr ud ên cia n a int er pr et aç ão c on sti tu cio na l, as se gu int es : 1. form ula çã o de u m s ist em a de p rin cíp ios d o Di re ito P úb lic o; 2. a ss eg u. ra r a ef et ivi da de d os p rin cíp ios e str ut ur ais d a Co ns titu içã o; 3 . de se nv olv er o D ire ito C on sti tu cio na l a p ar tir d as n or m as co ns titu cio - na is, e m g er al, e 4 . e m p ar tic ula r, pa ra a e fe tiv ida de d os d ire ito s fu nd a- m en ta is e da lib er da de , e nt re o ut ra s: op . c it., p ág s. 12 e se gs . V er ta m bé m d e Re né M ar cic , V er fa ss un g un d Ve rfa ss un gs ge ric ht , V ien a, 19 63 , p ág s. 86 e se gs .. 66 pR rN cÍp ro s cE RA rs D E Dr RE rro p úB r,r co .t7 Ê, d e lam en ta r, co nt ud o, co m e xc es siv a pr ud ên cia e 13 . O S DI RE IT OS IN DI VI DU AI S FR EN TE A O ES TA DO De to da s as fo rm as , a C on sti tu iga o nã o é, n es te c as o, u m pr og ra m a de g ov er no q ue p od e cu m pr ir- se o u nã o; é u m a au tê n- tic a e ef et iva o rd em ju ríd ica im pe ra tiv a ta nt o pa ra o Es ta do co m o pa ra o s ha bit an te s. Es ta o rd em ju ríd ica c on sti tu cio na l a o cr iar o E sta do e lh e re co nh ec er c er ta s fa cu lda de s fre nt e ao s ha bit an te s es ta be lec e e re co nh ec e ta m bé m o s dir eit os q ue o s ind iví du os p os su em fr en te ao E sta do . r 8 A Co ns titu içã o of er ec e um c er to e qu ilíb rio d as a tri - bu igõ es q ue o ut or ga : p or u m la do re co nh ec e alg um as a tri bu içõ es ao E sta do p or ém , p or o ut ro la do , a dm ite c er to s dir eit os in alt e- rá ve is do s ind iví du os . Ne m u m a e ne m o ut ro s po de m te r s u- pr em ac ia: a m bo s de ve m h ar m on iza r-s e m ut ua m en te d en tro d os lin de s da o rd em ju ríd ica c on sti tu cio na l. É fu nd am en ta l a dv er - tir qu e a en un cia çã o do s dir eit os d os in div íd uo s nã o é u'a m er a de cla ra çã o pr og ra m át ica :re é u m a no nn a jur íd ica im pe ra tiv a, im po sta p elo p ov o ao E sta do a q ue ta m bé m r ec on he ce a qu ela s fa cu lda de s. Ta l c om o as sin ala A lbe rd i, "a C on sti tu içã o se s up õe fe ita p elo p ov o e em an ad a do p ov o so be ra no , n ão p ar a re fre ar -s e a si m es m o, n em p ar a pô r l im ite a o se u pr óp rio p od er so be ra no , m as re fre ar e lim ita r a os s eu s de leg at ár ios q ue s ão o s trê s po - de re s qu e int eg ra m o g ov er no n ac ion al" io 17 . A m pli ar e m L ina re s, ]u an F ra nc isc o, E l d eb ido p ro ce so c om o ga ra nt ía in no m ina da e n la Co ns titu ció n ar ge nt ina , B ue no s Ai re s, 19 44 ; Bi da rt Ca m po s, Ge rm án |. D er ec ho C on sti tu cio na l, to m o I, Bu en os Ai re s, 19 64 , p âg s. 22 8 e se gs .; Lin ar ês , L a ra zo na bil ida d de la s ley es , Bu en os A ire s, 19 71 . 18 . C om o diz B ru nn er , G eo rg , D ie Gr un dr ec ht e in So wj et sy ste n, Kö l¡, 19 63 , p âg s. 10 5/ 6, é um a ca ra cte rís tic a es se nc ial d os d ire ito s fu nd am en ta is qu e "e les s e dir ige m c on tra o E sta do ", co m o se u lim ite , e po r i ss o só se rã o ve rd ad eir os q ua nd o se a pli qu em .' ta m bé m c on tra a vo nt ad e do E sta do ". 19 . A fo ns o da S ilv a, fo sé , A pli ca bil ida de r la. n or m as c on sti tu . cio na is, S ão P au lo, 1 96 8, p ág s. 66 e se gs .; Ge ra ldo A ta lib a, L ei co m ple . .g en ta r na C on sti tu içã o, S ão P au lo, 1 97 1, p ág . 6 . 20 . A lbe rd i, |u an B au tis ta , E sc rit os p ós tu m os , t om o X, Bu en os Ai re s, 18 99 , p âg . 1 25 . BA SE S DO D IR EI TO P ÚB LI CO 67 Em d ef ini tiv o te m os q ue d a or de m ju ríd ica c on sti tu cio na l na sc em e m ig ua lda de d e sit ua çã o e em e qu ilíb rio n ec es sá rio o s dir eit os d os in div íd uo s e as a tri bu içõ es d o Es ta do ; q ue es ta s últ im as n ão tê m , e m n en hu m c as o, c ar ac te rís tic as s up ra jur íd ica s de "s ob er an ia" o u "im pé rio ": sã o sim ple sm en te a tri bu içõ es o u dir eit os re co nh ec ido s pe la or de m ju ríd ica e c ar en te s de to da p e- cu lia rid ad e es tra nh a ou su pe rio r a o Di re ito ;2 r s e es ta s fa cu lda - de s sã o ex er cid as c om e xc es so , s e tra ns fo rm am e m a nt iju ríd ica s e se rã o de ixa da s se m e fe ito p elo s tri bu na is an te o re cla m o do ind iví du o af et ad o. 14 . P RE EX IS TÊ NC IA D OS D IR EI TO S IN DI VI DU AI S EM R EL Aç ÃO À L EI Po r t ais ra zõ es o s dir eit os in div idu ais p re ex ist em à s lei s e ao s at os a dm ini str at ivo sr o ar t. 14 d a Co ns titu içã o ar ge nt ina ex pres sa s im ila rm en te a o ut ra s Co ns titu içõ es q ue o s ha bit an te s da n aç ão "g oz am d os s eg uin te s dir eit os c on fo rm e as le is qu e re gu lam en ta m s eu e xe rc íci o" , o u se ja, q ue o s dir eit os e xis te m e os h ab ita nt es g oz am d ele s já, d es de o p ró pr io m om en to e m q ue a Co ns titu içã o fo i d ita da . A s lei s po de rã o re gu lar o s dir eit os do s ind iví du os fi xa nd o se us a lca nc es e lim ite s; po ré m , a ind a qu e ne nh um a lei se ja dit ad a, o d ire ito in div idu al ex ist e nã o ob sta nt e, po r i m pé rio d a Co ns titu içã o. In ve rs am en te , s e a lei q ue r d es co nh ec er o d ire ito in div idu al, re gu lam en ta nd o- o irr ac ion alm en te , m od ific an do -o o u alt er an do -o de q ua lqu er o ut ra m an eir a, ta l le i é ír rit a e o dir eit o ind ivi du al m an té m su a vig ên cia a pe sa r d a lei qu e, in co ns titu cio na lm en te , qu is de sc on he cê -lo . Af irm a o af t.2 8 da C on sti tu içã o ar ge nt ina , po r s ua p ar te , q ue "o s pr inc íp ios , g at an tia s de d ire ito s re co - nh ec ido s no s ar tig os a nt er ior es , n ão p od er ão s er a lte ra do s pe las lei s q ue re gu lam en te m s eu e xe rc íci o" e ao s juí ze s co m pe te de cla ra r a in co ns titu cio na lid ad e da le i o u at o ad m ini str at ivo qu e ha ia int en ta do d es co nh ec er o u alt er ar u m d ire ito in div idu al e re sta be lec er d e ta l m an eir a o im pé rio d a no rm a co ns titu cio na l. Po r i ss o é po ss íve l a fir m ar q ue a s no rm as c on sti tu cio na is, e em p ar tic ula r a qu ela s qu e es ta be lec em o s d ire ito s do s ind i- víd uo s fre nt e ao E sta do , s ão im pe ra tiv as e d ev em s er a pli ca da s 2l . Ci rn e Lim a, R uy , P rin cíp ios d e Di re ito A dm ini str at ivo , P or to Al eg re , 1 96 4, p ág . 1 23 . 68 pR rN cíp ro s cE RA rs D E Dr RE rro p úB r,r co BA sE S Do D rR Er ro p ús rrc o 69 qu e os d ire ito s ind ivi du ais n ão se jam tr an sg re did os p or p ar te do s po de re s pú bli co s. Po is be m , e sta é an te s de tu do ne ga s pa ra q ue e ste s nã o a 15 . 1 . CR IS E DO L IB ER AL IS M O CL ÁS SI CO en tre s eu s co m po ne nt es , q ue s e ac en tu am c on tin ua m en te n um re gim e pu ra m en te n eg at ivo d e or ga niz aç ão p olí tic a, v ale d ize r, nu m - r eg im e_ q ue s e co nt en ta e m p ro te ge r o s dir eit os d e pr o_ pr ied ad e e lib er da de e tc. ta l e co m o õs e nc on tra , , "m pr eo _ III - BA SE S SO CI AI S DO DI RE IT O PÚ BL IC O: E ST AD O DE DI RE IT O E ES TA DO D E BE M .E ST AR 15 . O S DI RE IT OS IN DI VI DU AI S NO E ST AD O DE D IR EI TO Es se s pr inc íp ios q ue e nu m er am os a nt er ior m en te e ou tro s m ais d e ín do le sim ila r, int eg ra m a ss im u m d os m ais tr an sc en _ de nt ais a va nç os n a or ga niz aç ão p olí tic a e jur íd ica d os p ov os , qu e se d es ign a em g er al so b o no m e ge né ric o de .. Es ta ìo d e Di re ito ". O co nc eit o de ,, Es ta do d e Di re ito ',, po r c er to , n ão é un ívo co e so fre u um a ev olu çã o qu e o fo i a pe rfe iço an do : nu m a pr im eir a fa se p od e- se d ize r q ue o fu nd am en to e ra u m re s- pe ito à le i p or p ar te d c Po de r E xe cu tiv o: e ste e ra o en tã o, vig en te p rin cíp io da le ga lid ad e do s pa rti cu lar es . L og o os lim i_ te s qu e o Es ta do d e Di re ito im põ e sã o es te nd ido s à pr óp ria le i: se d iz en tã o, c om o já vim os , q ue ta m bé m a le i d ev e rè sp eit ar pr inc íp ios s up er ior es ; é o ou tro p rin cíp io fu nd am en ta l d o re s- pe ito à C on sti tu içã o po r p ar te d as le is m an ife sta do a tra vé s do co nt ro le jud ici al da d ita co ns titu cio na lid ad e. O in div íd uo a pa - re ce , a ss im , p ro te gid o co nt ra o s av an ço s inj us to s do s po de re s pú bli co s nu m a du pla fa ce : p or u m la do , q ue a A dm ini str aç ão re sp eit e a lei , e p or o ut ro , q ue o le gis lad or re sp eit e a Co ns ti- tu içã o. O ce rn e da q ue stã o ra dic a se m pr e, c om o se a dv er te , e m ,t -. .2 2. P or qu e, a lém d iss o, o fi m pr óp rio d o sis te m a é ga ra nt ir os dir eit os d o ind iví du o co nt ra o po de r, at ra vé s da C on sti tu içã o. V eja -s e ne ste s en tid o Ci rn e Lim a, o p. c it., p ág . 1 05 . 70 PR IN CÍ PI oS G ER AI S DE D IR EI To P ÚB LI co cu pa çã o de m elh or á- los q ua nd o de fa to sã o ins uf ici en te s. Se o Es ta do s e lim ita a co nt em pla r i m pass íve l e nq ua nt o as d ife - re ng as s oc iai s vã o se a ce nt ua nd o de fa to , s em to m ar n en hu - m a aç ão p ar a aju da r a os m ais n ec es sit ad os p ar a pr og re dir p ar a- lel am en te a os d em ais , e sta ria c on tri bu ind ó pr aii ca m en te p ar a um a ve rd ad eir a ne ga çã o do s dir eit os q ue p os tu la pa ra o s ind i- víd uo s. De n ad a se rv iria re co nh ec er a "t od os " o s ind iví du os um d ire ito à p ro pr ied ad e ou lib er da de d e tra ba lho o u de e ns i- na r e ap re nd er , s e as c on diç õe s só cio -e co nô m ica s im pe ra nt es (m isé ria , e nf er m ida de , ac ide nt es , i gn or ân cia , v elh ice ), ex clu em pe rm an en te m en te a lgu ns in div íd uo s de to da o po rtu nid ad e de se re m p ro pr iet ár ios , t ra ba lha r l ivr em en te o u ap re nd er e e ns ina r. Es te é o p ar ad ox o qu e o "E sta do d e Di re ito " n um a co loc aç ão m uit o tra dic ion al, n ão te m lo gr ad o, a o qu e pa te ce , s up er ar . t6 AS R ES PO ST AS A UT OR IT .Á ,R IA S: A NE GA çà O DO S DI RE IT OS IN DI VI DU AI S Co nt ra e ss a ap ar en te c on tra diç ão s ur ge m e m d et er m ina do m om en to a s do ut rin as q ue v olt am a o po nt o de p ar tid a: pa ra co ns eg uir c on diç õe s so cia is e ec on ôm ica s jus ta s pa ra to do s, nã o en co nt ra m o ut ro ca m inh o qu e nã o a ru pt ur a to ta l d o pr inc íp io do E sta do d e Di re ito : a ne ga çã o de to do s os d ire ito s ind ivi - du ais e a po stu laç ão te rm ina nt e do a ut or ita ris m o: é a "d ita - du ra d o pr ole ta ria do " o u qu ais qu er d as o ut ra s fo rm as si m ila - re s qu e nu m a co rre nt e ne ga tó ria d os d ire ito s po de m e nc on - tra r-s e. Se b em q ue o s au to re s so cia lis ta s fa lar am e fa lam co m fre qü ên cia d a ins ta ur aç ão d e um a "le ga lid ad e so cia lis ta ", es ta é, ra dic alm en te , dis tin ta n a su a fin ali da de e n a su a fu nç ão , d a idé ia de le ga lid ad e, h ab itu al no m un do o cid en ta l: nã o tra ta de p ro te ge r i nd iví du os o u sit ua çõ es , m as d e cr iar si tu aç õe s no va s, es pe cif ica m en te a so cie da de s oc ial ist a. za S em p re juí zo de q ue te nh a ou tro s m ér ito s, nã o te m a qu ele d e ga ra nt ir a se gu ra nç a jur íd ica o u a lib er da de p olí tic a e co m is so c on sti tu i, 24 . A m pli ar e m B oq ue ra O liv er , f os é M ar ia, D er ec ho a dm ini str a. tiv o y so cia liz ac ión , M ad rid , 1 96 5, p ág s. 30 a 3 6, e su a lúc ida c om pa - ra çã o da "l eg ali da de in div idu ali sta ", a "le ga lid ad e so cia lis ta ", e a "le ga - lid ad e so cia l". BA .S ES D O DI RE IÎO P ÚB LI CO 7T ob via m en te , o ut ro e xtr em o op os to , ig ua lm en te , c rit icá ve l - ain da q ue c om d ist int os m ot ivo s qu e o do lib er ali sm o ca pit a- lis ta . 16 .1 . C RI SE D O AU TO RI TA RI SM O Co nt ud o, is to ta m bé m n ão p ro vo u se r u m a so luç ão , p ois te m a m es m a co nt ra diç ão in te rn a do lib er ali sm o clá ss ico , s ó qu e em s en tid o op os to : p or p re te nd er a ss eg ur ar a os in div íd uo s um a sit ua çã o ec on ôm ica e s oc ial s at isf at ór ia os p riv a do go zo do s dir eit os d a lib er da de e m su as d ive rs as m an ife sta çõ es ; t am - bé m é p ar ad ox al, d es te m od o, a fir m ar g ue a o ind iví du o se th e dê u m a co nd içã o so cia l d ign a, s e nã o se lh e de ixa e xp re ss ar se u pe ns am en to , t ra ba lha r l ivr em en te , e nt ra r e s air d o pa ís et c. As sim c om o nã o há ve rd ad eir os d ire ito s se m c on diç õe s ec o- nô m ica s e so cia is pa ra e xe rc ê- los a de qu ad am en te , a ss im ta m - po uc o ha ve rá c on diç õe s ec on ôm ica s e so cia is ve rd ad eir am en te jus ta s, se n ão s e ou to rg am d ire ito s pa ra d es fru tá -la s. Es te últ im o as pe cto p od e se re co rd ar c om R ad br uc h qu e "d e ne - nh um a m an eir a é dir eit o tu do o qu e o po vo a pn ov eit a; m as , qu e o po vo a pr ov eit a, e m ú ltim a an áli se , s ó o qu e é dir eit o, o qu e cr ia se gu ra nç a jur íd ica e o q ue a sp ira s er ju sti ça ".2 s E, de sd e já, nã o no s po de m os d eix ar c air e m en ga no qu an do n os s eja d ito q ue a n eg aç ão d os d ire ito s ind ivi du ais é so m en te te m po rá ria , e nq ua nt o se ro m pe m a s es tru tu ra s ou su pe re str ut ur as e co nô m ica s ex ist en te s e qu e um a ve z a lca n- ça da ta l fi na lid ad e po de rá o ut ra v ez d ar -s e o ple no g oz o de to
Compartilhar