Baixe o app para aproveitar ainda mais
Prévia do material em texto
Formação de novos indivíduos na margem de uma folha de uma planta-do-ar, Kalanchoë pinnata. A pequena planta em primeiro plano mede cerca de um centímetro de altura. A definição de "indivíduo" torna-se difícil perante o processo reprodutivo assexuado. Reprodução Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre. Reprodução, em biologia, refere-se à função através da qual os seres vivos produzem descendentes, dando continuidade à sua espécie.[1] Todos os organismos/seres vivos resultam da reprodução a partir de organismos vivos pré-existentes, ao contrário do postulado pela teoria da geração espontânea. Os métodos conhecidos de reprodução podem agrupar-se, genericamente, em dois tipos: reprodução assexuada e reprodução sexuada. No primeiro caso, um indivíduo reproduz-se sem que exista a necessidade de qualquer partilha de material genético entre organismos. A divisão de uma célula em duas é um exemplo comum, ainda que o processo não se limite a organismos unicelulares. A maior parte das plantas tem a capacidade de se reproduzir assexuadamente, tal como alguns animais (ainda que isso seja menos comum). Já a reprodução sexuada implica a partilha de material genético, geralmente providenciado por organismos da mesma espécie classificados geralmente de "macho" e "fêmea". Em várias espécies, fêmeas possuem estratégias para controlar a inseminação do óvulo. Algumas endurecem o caminho do esperma, enquanto outras espécies desenvolveram um sistema reprodutivo para ajudar o esperma para alcançar o seu objetivo, como no caso dos seres humanos. Reprodução assexual (ou assexuada) é um processo biológico através do qual um organismo produz uma cópia geneticamente igual a si próprio, sem que haja recombinação de material genético. Um exemplo simples consiste na clonagem, como no ato de inserir plantas em estacas, caso em que a reprodução é processada artificialmente, ainda que possa ocorrer naturalmente. De fato, muitas espécies de plantas têm esta capacidade, sem necessidade de intervenção humana, gerando estolhos que criam raízes, tornando-se, posteriormente, independentes da planta-mãe. Noutros casos, uma parte do talo ou do soma pode separar-se da planta-mãe e fixar-se noutro lugar, dando origem a uma nova planta. A este tipo de reprodução assexuada dá-se o nome de multiplicação vegetativa, como acontece, naturalmente, com o morangueiro. Note-se que, contudo, a maior parte destas plantas também se pode reproduzir sexuadamente, através de esporos ou de sementes. Muitos animais, ainda que se possam reproduzir também sexuadamente, como a hidra (da ordem Hydroidea), procedem à gemulação, formando gomos na sua superfície externa, que podem se desenvolver originando novos indivíduos. Não se deve confundir esta característica com a capacidade, presente em alguns animais, como os lagartos e os caranguejos, de regenerar partes do seu corpo, como um membro ou parte da cauda que se perderam por acidente. Nestes casos, não se Reprodução assexuada https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:P%C3%A1gina_principal https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:P%C3%A1gina_principal https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Kalanchoe_veg.jpg https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Kalanchoe_veg.jpg https://pt.wikipedia.org/wiki/Kalanchoe_pinnata https://pt.wikipedia.org/wiki/Kalanchoe_pinnata https://pt.wikipedia.org/wiki/Kalanchoe_pinnata https://pt.wikipedia.org/wiki/Kalanchoe_pinnata https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:P%C3%A1gina_principal https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:P%C3%A1gina_principal https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:P%C3%A1gina_principal https://pt.wikipedia.org/wiki/Biologia https://pt.wikipedia.org/wiki/Biologia https://pt.wikipedia.org/wiki/Fun%C3%A7%C3%A3o_(biologia) https://pt.wikipedia.org/wiki/Fun%C3%A7%C3%A3o_(biologia) https://pt.wikipedia.org/wiki/Seres_vivos https://pt.wikipedia.org/wiki/Seres_vivos https://pt.wikipedia.org/wiki/Descendente https://pt.wikipedia.org/wiki/Descendente https://pt.wikipedia.org/wiki/Esp%C3%A9cie https://pt.wikipedia.org/wiki/Esp%C3%A9cie https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-1 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-1 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-1 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-1 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-1 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-1 https://pt.wikipedia.org/wiki/Seres_vivos https://pt.wikipedia.org/wiki/Seres_vivos https://pt.wikipedia.org/wiki/Gera%C3%A7%C3%A3o_espont%C3%A2nea https://pt.wikipedia.org/wiki/Gera%C3%A7%C3%A3o_espont%C3%A2nea https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o_assexuada https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o_assexuada https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o_sexuada https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o_sexuada https://pt.wikipedia.org/wiki/Gen%C3%A9tica https://pt.wikipedia.org/wiki/Gen%C3%A9tica https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lula https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lula https://pt.wikipedia.org/wiki/Organismo_unicelular https://pt.wikipedia.org/wiki/Organismo_unicelular https://pt.wikipedia.org/wiki/Plantae https://pt.wikipedia.org/wiki/Plantae https://pt.wikipedia.org/wiki/Animal https://pt.wikipedia.org/wiki/Animal https://pt.wikipedia.org/wiki/Material_gen%C3%A9tico https://pt.wikipedia.org/wiki/Material_gen%C3%A9tico https://pt.wikipedia.org/wiki/Macho https://pt.wikipedia.org/wiki/Macho https://pt.wikipedia.org/wiki/F%C3%AAmea https://pt.wikipedia.org/wiki/F%C3%AAmea https://pt.wikipedia.org/wiki/Fecunda%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Fecunda%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93vulo https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93vulo https://pt.wikipedia.org/wiki/Esperma https://pt.wikipedia.org/wiki/Esperma https://pt.wikipedia.org/wiki/Ser_humano https://pt.wikipedia.org/wiki/Ser_humano https://pt.wikipedia.org/wiki/Organismo https://pt.wikipedia.org/wiki/Organismo https://pt.wikipedia.org/wiki/Gen%C3%A9tica https://pt.wikipedia.org/wiki/Gen%C3%A9tica https://pt.wikipedia.org/wiki/Recombina%C3%A7%C3%A3o_gen%C3%A9tica https://pt.wikipedia.org/wiki/Recombina%C3%A7%C3%A3o_gen%C3%A9tica https://pt.wikipedia.org/wiki/Clonagem https://pt.wikipedia.org/wiki/Clonagem https://pt.wikipedia.org/wiki/Plantae https://pt.wikipedia.org/wiki/Plantae https://pt.wikipedia.org/wiki/Esp%C3%A9cie https://pt.wikipedia.org/wiki/Esp%C3%A9cie https://pt.wikipedia.org/wiki/Estolho https://pt.wikipedia.org/wiki/Estolho https://pt.wikipedia.org/wiki/Raiz https://pt.wikipedia.org/wiki/Raiz https://pt.wikipedia.org/wiki/Talo https://pt.wikipedia.org/wiki/Talo https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lula_som%C3%A1tica https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lula_som%C3%A1tica https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o_vegetativa https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o_vegetativa https://pt.wikipedia.org/wiki/Morangueiro https://pt.wikipedia.org/wiki/Morangueiro https://pt.wikipedia.org/wiki/Esporo https://pt.wikipedia.org/wiki/Esporo https://pt.wikipedia.org/wiki/Sementes https://pt.wikipedia.org/wiki/Sementes https://pt.wikipedia.org/wiki/Animalia https://pt.wikipedia.org/wiki/Animalia https://pt.wikipedia.org/wiki/Hydridae https://pt.wikipedia.org/wiki/Hydridae https://pt.wikipedia.org/wiki/Gemula%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Gemula%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Gomo_(zoologia) https://pt.wikipedia.org/wiki/Gomo_(zoologia) https://pt.wikipedia.org/wiki/Sauria https://pt.wikipedia.org/wiki/Sauria https://pt.wikipedia.org/wiki/Caranguejo https://pt.wikipedia.org/wiki/Caranguejo https://pt.wikipedia.org/wiki/Regenera%C3%A7%C3%A3o_(biologia) https://pt.wikipedia.org/wiki/Regenera%C3%A7%C3%A3o_(biologia) https://pt.wikipedia.org/wiki/Membro https://pt.wikipedia.org/wiki/Membro https://pt.wikipedia.org/wiki/Cauda https://pt.wikipedia.org/wiki/Cauda Chlamydomonas reinhardtiitrata de reprodução, já que não há a formação de novos organismos. Muitas espécies de animais, incluindo invertebrados (nomeadamente pulgas-d'água, afídeos, algumas abelhas e vespas parasitas) e vertebrados (como alguns répteis, peixes e, muito raramente, aves e tubarões)[2][3][4] capazes de reprodução sexual também têm a capacidade de se reproduzir assexuadamente, nomeadamente através da partenogénese (do Grego παρθένος parthenos, "virgem", + γένεσις genesis, "criação") que consiste na formação e desenvolvimento de um embrião sem necessidade de fertilização dos óvulos por parte do macho. Algumas espermatófitas, em que a norma é a reprodução sexuada, podem igualmente produzir sementes sem que haja fertilização dos óvulos, através de um processo conhecido por apomixia. Nos organismos unicelulares, como as bactérias e as leveduras, a norma é a reprodução assexuada, através da fissão binária das células. Mas mesmo as bactérias têm necessidade de realizar a conjugação genética, que pode ser considerada uma forma de reprodução sexual ou para-sexual, a fim de renovar o seu material genético. Outras formas de reprodução assexuada incluem a esporogénese, no caso da formação de mitosporos (esporos resultantes da mitose) e a fragmentação clonal. A reprodução dos vírus também pode ser considerada como assexuada, já que estes tomam o controle do material genético de células hospedeiras para produzirem novos vírus. A reprodução sexual (ou sexuada) implica a combinação de material genético (normalmente o DNA) de dois seres distintos (os progenitores) através da conjugação de duas células haplóides (os gâmetas) por cariogamia. Esta definição engloba a "reprodução sexual" das bactérias, de muitos protistas e dos fungos, sem que haja a necessidade de definição de sexos. Também se chama este tipo de reprodução sexual indiferenciada. A maior parte dos organismos produzem dois tipos diferentes de gâmetas. Nestas espécies, ditas anisogâmicas, os dois sexos são designados como macho (que produz esperma ou microsporos) e fêmea (que produz óvulos ou megásporos). Nas espécies isogâmicas, os gâmetas são semelhantes ou idênticos na sua forma, podendo apresentar outras propriedades que os distingam, permitindo dar-lhes nomes diferentes. Por exemplo, na alga verde Chlamydomonas reinhardtii, existem os gâmetas arbitrariamente designados como "positivos" (+) e "negativos" (-). Alguns tipos de organismos, como os ciliados, têm mais de dois tipos de gâmetas. A maior parte dos animais (incluindo o ser humano) e das plantas reproduz-se sexuadamente. Estes organismos, ditos diplóides, apresentam dois alelos (variedade de genes) para cada traço genético. Os seus descendentes herdarão um alelo, para cada traço que irão exibir, de cada um dos seus progenitores. Existindo duas cópias de cada gene, só um expressar-se-á, permitindo que alelos com mutações possam ser "mascarados", constituindo uma vantagem que se acredita que poderá ter levado a uma maior capacidade adaptativa dos seres diplóides. Tal hipótese, contudo, tem sido Reprodução sexuada https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Chlamydomonas2-4.jpg https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Chlamydomonas2-4.jpg https://pt.wikipedia.org/wiki/Chlamydomonas_reinhardtii https://pt.wikipedia.org/wiki/Chlamydomonas_reinhardtii https://pt.wikipedia.org/wiki/Invertebrados https://pt.wikipedia.org/wiki/Invertebrados https://pt.wikipedia.org/wiki/Pulga-d%27%C3%A1gua https://pt.wikipedia.org/wiki/Pulga-d%27%C3%A1gua https://pt.wikipedia.org/wiki/Af%C3%ADdeo https://pt.wikipedia.org/wiki/Af%C3%ADdeo https://pt.wikipedia.org/wiki/Abelha https://pt.wikipedia.org/wiki/Abelha https://pt.wikipedia.org/wiki/Vespa https://pt.wikipedia.org/wiki/Vespa https://pt.wikipedia.org/wiki/Vertebrados https://pt.wikipedia.org/wiki/Vertebrados https://pt.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9ptil https://pt.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9ptil https://pt.wikipedia.org/wiki/Peixe https://pt.wikipedia.org/wiki/Peixe https://pt.wikipedia.org/wiki/Aves https://pt.wikipedia.org/wiki/Aves https://pt.wikipedia.org/wiki/Tubar%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Tubar%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-reptiles-2 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-reptiles-2 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-reptiles-2 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-reptiles-2 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-reptiles-2 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-reptiles-2 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-3 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-3 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-3 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-3 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-3 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-3 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-4 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-4 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-4 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-4 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-4 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-4 https://pt.wikipedia.org/wiki/Partenog%C3%A9nese https://pt.wikipedia.org/wiki/Partenog%C3%A9nese https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_grega https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_grega https://pt.wikipedia.org/wiki/Embri%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Embri%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Fertiliza%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Fertiliza%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93vulo https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93vulo https://pt.wikipedia.org/wiki/Espermat%C3%B3fita https://pt.wikipedia.org/wiki/Espermat%C3%B3fita https://pt.wikipedia.org/wiki/Apomixia https://pt.wikipedia.org/wiki/Apomixia https://pt.wikipedia.org/wiki/Organismo https://pt.wikipedia.org/wiki/Organismo https://pt.wikipedia.org/wiki/Unicelular https://pt.wikipedia.org/wiki/Unicelular https://pt.wikipedia.org/wiki/Bact%C3%A9ria https://pt.wikipedia.org/wiki/Bact%C3%A9ria https://pt.wikipedia.org/wiki/Levedura https://pt.wikipedia.org/wiki/Levedura https://pt.wikipedia.org/wiki/Fiss%C3%A3o_bin%C3%A1ria https://pt.wikipedia.org/wiki/Fiss%C3%A3o_bin%C3%A1ria https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lula https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lula https://pt.wikipedia.org/wiki/Conjuga%C3%A7%C3%A3o_gen%C3%A9tica https://pt.wikipedia.org/wiki/Conjuga%C3%A7%C3%A3o_gen%C3%A9tica https://pt.wikipedia.org/wiki/Material_gen%C3%A9tico https://pt.wikipedia.org/wiki/Material_gen%C3%A9tico https://pt.wikipedia.org/wiki/Esporog%C3%A9nese https://pt.wikipedia.org/wiki/Esporog%C3%A9nese https://pt.wikipedia.org/wiki/Mitosporo https://pt.wikipedia.org/wiki/Mitosporo https://pt.wikipedia.org/wiki/Mitose https://pt.wikipedia.org/wiki/Mitose https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Fragmenta%C3%A7%C3%A3o_clonal&action=edit&redlink=1 https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Fragmenta%C3%A7%C3%A3o_clonal&action=edit&redlink=1 https://pt.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADrus https://pt.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADrus https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o_sexual https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o_sexual https://pt.wikipedia.org/wiki/Gen%C3%A9tica https://pt.wikipedia.org/wiki/Gen%C3%A9tica https://pt.wikipedia.org/wiki/DNA https://pt.wikipedia.org/wiki/DNA https://pt.wikipedia.org/wiki/Conjuga%C3%A7%C3%A3o_(biologia) https://pt.wikipedia.org/wiki/Conjuga%C3%A7%C3%A3o_(biologia) https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lula https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lula https://pt.wikipedia.org/wiki/Hapl%C3%B3ide https://pt.wikipedia.org/wiki/Hapl%C3%B3ide https://pt.wikipedia.org/wiki/G%C3%A2meta https://pt.wikipedia.org/wiki/G%C3%A2meta https://pt.wikipedia.org/wiki/Cariogamia https://pt.wikipedia.org/wiki/Cariogamiahttps://pt.wikipedia.org/wiki/Bact%C3%A9ria https://pt.wikipedia.org/wiki/Bact%C3%A9ria https://pt.wikipedia.org/wiki/Protista https://pt.wikipedia.org/wiki/Protista https://pt.wikipedia.org/wiki/Fungi https://pt.wikipedia.org/wiki/Fungi https://pt.wikipedia.org/wiki/Sexo https://pt.wikipedia.org/wiki/Sexo https://pt.wikipedia.org/wiki/G%C3%A2meta https://pt.wikipedia.org/wiki/G%C3%A2meta https://pt.wikipedia.org/wiki/Anisogamia https://pt.wikipedia.org/wiki/Anisogamia https://pt.wikipedia.org/wiki/Macho https://pt.wikipedia.org/wiki/Macho https://pt.wikipedia.org/wiki/Esperma https://pt.wikipedia.org/wiki/Esperma https://pt.wikipedia.org/wiki/Microsporo https://pt.wikipedia.org/wiki/Microsporo https://pt.wikipedia.org/wiki/F%C3%AAmea https://pt.wikipedia.org/wiki/F%C3%AAmea https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93vulo https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93vulo https://pt.wikipedia.org/wiki/Meg%C3%A1sporo https://pt.wikipedia.org/wiki/Meg%C3%A1sporo https://pt.wikipedia.org/wiki/Isogamia https://pt.wikipedia.org/wiki/Isogamia https://pt.wikipedia.org/wiki/Alga_verde https://pt.wikipedia.org/wiki/Alga_verde https://pt.wikipedia.org/wiki/Chlamydomonas_reinhardtii https://pt.wikipedia.org/wiki/Chlamydomonas_reinhardtii https://pt.wikipedia.org/wiki/Cili%C3%B3foros https://pt.wikipedia.org/wiki/Cili%C3%B3foros https://pt.wikipedia.org/wiki/Ser_humano https://pt.wikipedia.org/wiki/Ser_humano https://pt.wikipedia.org/wiki/Dipl%C3%B3ide https://pt.wikipedia.org/wiki/Dipl%C3%B3ide https://pt.wikipedia.org/wiki/Alelo https://pt.wikipedia.org/wiki/Alelo https://pt.wikipedia.org/wiki/Gene https://pt.wikipedia.org/wiki/Gene Sirfídeos em cópula durante o voo. criticada.[5] Chama-se alogamia ao tipo de reprodução sexuada em que os dois gâmetas provêm de seres distintos. A autogamia, pelo contrário, ocorre em organismos hermafroditas que procedem à autofecundação, ou seja, à união dos gâmetas produzidos no mesmo organismo. Em última análise, a reprodução sexual radica na divisão celular, especialmente através dos mecanismos da mitose e meiose. No primeiro caso, o número de células resultantes é o dobro do das células originais. O número de cromossomas nas células resultantes será o mesmo que na célula de origem. Na meiose, porém, o número de células resultantes da divisão será o quádruplo do número de células original, formando-se células com metade do número de cromossomas da célula inicial. Nas bactérias e, em geral, em muitos seres unicelulares de sexo indiferenciado, duas células aparentemente iguais conjugam-se e combinam o seu material genético, continuando as duas células a viver independentemente. Em muitas espécies de fungos, geralmente haploides, as hifas de dois "indivíduos" conjugam-se para formar uma estrutura onde, em células especiais, se dá a conjugação dos núcleos e, posteriormente, a meiose, para produzir esporos novamente haploides que vão dar origem a novos "indivíduos". Noutros casos, são libertadas células sexuais iguais e móveis, os isogâmetas, que se conjugam. Nos animais, a reprodução envolve geralmente a união de dois seres de sexos diferentes, o macho e a fêmea. As células sexuais produzidas pelo macho e pela fêmea são designadas por gâmetas, e são produzidas em órgãos sexuais chamados gónadas. Os gâmetas masculinos, ou espermatozóides, fecundam o gâmeta feminino, ou óvulo, da fêmea, dando origem ao ovo, que se desenvolverá num embrião e, posteriormente, no novo filho. Em muitos casos, como nos mamíferos, aves e répteis, a fecundação é interna. Neste caso, o óvulo encontra-se dentro do corpo da fêmea. O macho tem que introduzir aí os espermatozóides, durante a cópula. Em muitos animais, o macho possui para esse fim um órgão copulador que, nos mamíferos, se chama pênis. Na maioria dos animais aquáticos, no entanto, a fertilização é externa: a fêmea liberta os óvulos na água (desova), onde o macho também liberta os espermatozóides. As plantas (incluindo as algas) têm igualmente órgãos sexuais que produzem gâmetas, tal como acontece com os animais: o gâmeta feminino chama-se oosfera (mas também vulgarmente Reprodução sexual indiferenciada Reprodução sexual nos animais Reprodução sexual nas plantas https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Hoverflies_mating_midair.jpg https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Hoverflies_mating_midair.jpg https://pt.wikipedia.org/wiki/Sirf%C3%ADdeo https://pt.wikipedia.org/wiki/Sirf%C3%ADdeo https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-5 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-5 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-5 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-5 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-5 https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o#cite_note-5 https://pt.wikipedia.org/wiki/Alogamia https://pt.wikipedia.org/wiki/Alogamia https://pt.wikipedia.org/wiki/Autogamia https://pt.wikipedia.org/wiki/Autogamia https://pt.wikipedia.org/wiki/Hermafrodita https://pt.wikipedia.org/wiki/Hermafrodita https://pt.wikipedia.org/wiki/Autofecunda%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Autofecunda%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Mitose https://pt.wikipedia.org/wiki/Mitose https://pt.wikipedia.org/wiki/Meiose https://pt.wikipedia.org/wiki/Meiose https://pt.wikipedia.org/wiki/Cromossomo https://pt.wikipedia.org/wiki/Cromossomo https://pt.wikipedia.org/wiki/Bact%C3%A9ria https://pt.wikipedia.org/wiki/Bact%C3%A9ria https://pt.wikipedia.org/wiki/Unicelular https://pt.wikipedia.org/wiki/Unicelular https://pt.wikipedia.org/wiki/Sexo https://pt.wikipedia.org/wiki/Sexo https://pt.wikipedia.org/wiki/Diferencia%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Diferencia%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lula https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lula https://pt.wikipedia.org/wiki/Conjuga%C3%A7%C3%A3o_(biologia) https://pt.wikipedia.org/wiki/Conjuga%C3%A7%C3%A3o_(biologia) https://pt.wikipedia.org/wiki/Gen%C3%A9tica https://pt.wikipedia.org/wiki/Gen%C3%A9tica https://pt.wikipedia.org/wiki/Fungi https://pt.wikipedia.org/wiki/Fungi https://pt.wikipedia.org/wiki/Haploide https://pt.wikipedia.org/wiki/Haploide https://pt.wikipedia.org/wiki/Hifa https://pt.wikipedia.org/wiki/Hifa https://pt.wikipedia.org/wiki/N%C3%BAcleo_celular https://pt.wikipedia.org/wiki/N%C3%BAcleo_celular https://pt.wikipedia.org/wiki/Meiose https://pt.wikipedia.org/wiki/Meiose https://pt.wikipedia.org/wiki/Esporo https://pt.wikipedia.org/wiki/Esporo https://pt.wikipedia.org/wiki/Animalia https://pt.wikipedia.org/wiki/Animalia https://pt.wikipedia.org/wiki/Ser https://pt.wikipedia.org/wiki/Ser https://pt.wikipedia.org/wiki/Sexo https://pt.wikipedia.org/wiki/Sexo https://pt.wikipedia.org/wiki/Macho https://pt.wikipedia.org/wiki/Macho https://pt.wikipedia.org/wiki/F%C3%AAmea https://pt.wikipedia.org/wiki/F%C3%AAmea https://pt.wikipedia.org/wiki/G%C3%A2meta https://pt.wikipedia.org/wiki/G%C3%A2meta https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93rg%C3%A3o_(anatomia) https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93rg%C3%A3o_(anatomia) https://pt.wikipedia.org/wiki/G%C3%B3nada https://pt.wikipedia.org/wiki/G%C3%B3nada https://pt.wikipedia.org/wiki/Espermatoz%C3%B3ide https://pt.wikipedia.org/wiki/Espermatoz%C3%B3ide https://pt.wikipedia.org/wiki/Fecunda%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Fecunda%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93vulo https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93vulo https://pt.wikipedia.org/wiki/Ovo https://pt.wikipedia.org/wiki/Ovo https://pt.wikipedia.org/wiki/Embri%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Embri%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Filho https://pt.wikipedia.org/wiki/Filho https://pt.wikipedia.org/wiki/Mam%C3%ADferos https://pt.wikipedia.org/wiki/Mam%C3%ADferos https://pt.wikipedia.org/wiki/Aves https://pt.wikipedia.org/wiki/Aves https://pt.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9ptil https://pt.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9ptil https://pt.wikipedia.org/wiki/F%C3%AAmea https://pt.wikipedia.org/wiki/F%C3%AAmeahttps://pt.wikipedia.org/wiki/Macho https://pt.wikipedia.org/wiki/Macho https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%B3pula_(biologia) https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%B3pula_(biologia) https://pt.wikipedia.org/wiki/P%C3%AAnis https://pt.wikipedia.org/wiki/P%C3%AAnis https://pt.wikipedia.org/wiki/Desova https://pt.wikipedia.org/wiki/Desova https://pt.wikipedia.org/wiki/Alga https://pt.wikipedia.org/wiki/Alga https://pt.wikipedia.org/wiki/Sexo https://pt.wikipedia.org/wiki/Sexo https://pt.wikipedia.org/wiki/Feminino https://pt.wikipedia.org/wiki/Feminino https://pt.wikipedia.org/wiki/Oosfera https://pt.wikipedia.org/wiki/Oosfera Mosca doméstica designado de óvulo) e é igualmente imóvel. O gâmeta masculino chama-se anterozóide. Nas plantas que produzem flores, as angiospermas, a gónada feminina chama-se ovário (tal como nos animais); e a masculina, antera. Noutros grupos de plantas, os nomes variam. Por exemplo, arquegónio nos musgos e megasporófilo nas coníferas. O anterozóide só se liberta do grão de pólen (ou da estrutura correspondente, por exemplo, o anterídeo dos musgos) num ambiente úmido, como o estigma das angiospérmicas ou o ovário aberto das gimnospérmicas. Um dos problemas principais que os organismos vivos tiveram que resolver ao longo do processo evolutivo para tentarem "perpetuar" a espécie foi o da sobrevivência de um número suficiente de descendentes. Para além de eventuais situações de falta de alimentos e da predação, é necessário pensar que os recém-nascidos são geralmente muito mais sensíveis que os adultos às variações do meio ambiente, como a temperatura, ventos, correntes oceânicas, entre outros. As formas como os organismos resolveram esses problemas designam-se de estratégias reprodutivas. Em geral, os animais "concentraram" as suas atenções na protecção dos óvulos, dos embriões ou das crias. As plantas especializaram-se nas formas de disseminação dos produtos sexuais. Uma vez que são "descendentes" das bactérias e dos protistas, os animais começaram como ovíparos, ou seja, o zigoto, com maior ou menor protecção, é lançado no mundo, à sua sorte. Nos animais actuais, a maioria dos invertebrados e dos peixes são ovíparos. As estratégias para a sobrevivência desses zigotos - e dos embriões que deles resultam - incluem: ▪ a produção de um grande número de zigotos; ▪ o desenvolvimento de estados larvares bem adaptados ao meio ambiente; ou ▪ os cuidados parentais - um ou ambos os progenitores cuidam dos ovos até estes eclodirem; ou mesmo até as crias atingirem um tamanho que lhes permita sobreviver por si próprias - é o caso da maioria das aves e mamíferos e de alguns peixes. Uma outra forma de proteger os zigotos consiste em deixá-los desenvolverem-se dentro do corpo do mãe. Esta estratégia foi desenvolvida em duas fases: ▪ numa primeira fase, o ovo de facto recebe apenas a protecção física da mãe em relação ao meio ambiente; o ovo tem as suas próprias reservas nutritivas e o embrião desenvolve-se independentemente do metabolismo materno - ovoviviparidade. ▪ numa segunda fase, o corpo materno desenvolve um sistema, não só de protecção, mas também de alimentação do embrião (incluindo a passagem de anticorpos contra eventuais doenças), baseado no seu próprio metabolismo - viviparidade. Uma desvantagem destas últimas estratégias é que o número de zigotos não pode ser muito elevado e a mãe não pode repetir o processo com tanta frequência; por outro lado, os embriões têm maior Estratégias de reprodução Estratégias de reprodução dos animais https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Moscas._Fecundaci%C3%B3n._Bastavales,_Bri%C3%B3n,_090905.jpg https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Moscas._Fecundaci%C3%B3n._Bastavales,_Bri%C3%B3n,_090905.jpg https://pt.wikipedia.org/wiki/Musca_domestica https://pt.wikipedia.org/wiki/Musca_domestica https://pt.wikipedia.org/wiki/Masculino https://pt.wikipedia.org/wiki/Masculino https://pt.wikipedia.org/wiki/Anteroz%C3%B3ide https://pt.wikipedia.org/wiki/Anteroz%C3%B3ide https://pt.wikipedia.org/wiki/Flor https://pt.wikipedia.org/wiki/Flor https://pt.wikipedia.org/wiki/Angiosperma https://pt.wikipedia.org/wiki/Angiosperma https://pt.wikipedia.org/wiki/G%C3%B3nada https://pt.wikipedia.org/wiki/G%C3%B3nada https://pt.wikipedia.org/wiki/Ov%C3%A1rio https://pt.wikipedia.org/wiki/Ov%C3%A1rio https://pt.wikipedia.org/wiki/Antera https://pt.wikipedia.org/wiki/Antera https://pt.wikipedia.org/wiki/Arqueg%C3%B3nio https://pt.wikipedia.org/wiki/Arqueg%C3%B3nio https://pt.wikipedia.org/wiki/Bryophyta https://pt.wikipedia.org/wiki/Bryophyta https://pt.wikipedia.org/wiki/Megaspor%C3%B3filo https://pt.wikipedia.org/wiki/Megaspor%C3%B3filo https://pt.wikipedia.org/wiki/Con%C3%ADfera https://pt.wikipedia.org/wiki/Con%C3%ADfera https://pt.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3len https://pt.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3len https://pt.wikipedia.org/wiki/Anter%C3%ADdeo https://pt.wikipedia.org/wiki/Anter%C3%ADdeo https://pt.wikipedia.org/wiki/Humidade https://pt.wikipedia.org/wiki/Humidade https://pt.wikipedia.org/wiki/Estigma https://pt.wikipedia.org/wiki/Estigma https://pt.wikipedia.org/wiki/Angiosp%C3%A9rmica https://pt.wikipedia.org/wiki/Angiosp%C3%A9rmica https://pt.wikipedia.org/wiki/Gimnosp%C3%A9rmica https://pt.wikipedia.org/wiki/Gimnosp%C3%A9rmica https://pt.wikipedia.org/wiki/Organismo https://pt.wikipedia.org/wiki/Organismo https://pt.wikipedia.org/wiki/Vida https://pt.wikipedia.org/wiki/Vida https://pt.wikipedia.org/wiki/Evolu%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Evolu%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Esp%C3%A9cie https://pt.wikipedia.org/wiki/Esp%C3%A9cie https://pt.wikipedia.org/wiki/Sobreviv%C3%AAncia https://pt.wikipedia.org/wiki/Sobreviv%C3%AAncia https://pt.wikipedia.org/wiki/Descendente https://pt.wikipedia.org/wiki/Descendente https://pt.wikipedia.org/wiki/Alimento https://pt.wikipedia.org/wiki/Alimento https://pt.wikipedia.org/wiki/Preda%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Preda%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Rec%C3%A9m-nascido https://pt.wikipedia.org/wiki/Rec%C3%A9m-nascido https://pt.wikipedia.org/wiki/Adulto https://pt.wikipedia.org/wiki/Adulto https://pt.wikipedia.org/wiki/Ambiente https://pt.wikipedia.org/wiki/Ambiente https://pt.wikipedia.org/wiki/Temperatura https://pt.wikipedia.org/wiki/Temperatura https://pt.wikipedia.org/wiki/Vento https://pt.wikipedia.org/wiki/Vento https://pt.wikipedia.org/wiki/Corrente_(oceanografia) https://pt.wikipedia.org/wiki/Corrente_(oceanografia) https://pt.wikipedia.org/wiki/Oceano https://pt.wikipedia.org/wiki/Oceano https://pt.wikipedia.org/wiki/Organismo https://pt.wikipedia.org/wiki/Organismo https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93vulo https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93vulo https://pt.wikipedia.org/wiki/Embri%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Embri%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Plantae https://pt.wikipedia.org/wiki/Plantae https://pt.wikipedia.org/wiki/Sexo https://pt.wikipedia.org/wiki/Sexo https://pt.wikipedia.org/wiki/Bact%C3%A9ria https://pt.wikipedia.org/wiki/Bact%C3%A9ria https://pt.wikipedia.org/wiki/Protista https://pt.wikipedia.org/wiki/Protista https://pt.wikipedia.org/wiki/Ov%C3%ADparo https://pt.wikipedia.org/wiki/Ov%C3%ADparo https://pt.wikipedia.org/wiki/Zigoto https://pt.wikipedia.org/wiki/Zigoto https://pt.wikipedia.org/wiki/Animalia https://pt.wikipedia.org/wiki/Animalia https://pt.wikipedia.org/wiki/Invertebrado https://pt.wikipedia.org/wiki/Invertebrado https://pt.wikipedia.org/wiki/Peixe https://pt.wikipedia.org/wiki/Peixe https://pt.wikipedia.org/wiki/Oviparidade https://pt.wikipedia.org/wiki/Oviparidade https://pt.wikipedia.org/wiki/Embri%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Embri%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Larva https://pt.wikipedia.org/wiki/Larva https://pt.wikipedia.org/wiki/Ambiente https://pt.wikipedia.org/wiki/Ambiente https://pt.wikipedia.org/wiki/Cuidados_parentais https://pt.wikipedia.org/wiki/Cuidados_parentais https://pt.wikipedia.org/wiki/Ovo https://pt.wikipedia.org/wiki/Ovo https://pt.wikipedia.org/wiki/Eclos%C3%A3ohttps://pt.wikipedia.org/wiki/Eclos%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Aves https://pt.wikipedia.org/wiki/Aves https://pt.wikipedia.org/wiki/Mam%C3%ADferos https://pt.wikipedia.org/wiki/Mam%C3%ADferos https://pt.wikipedia.org/wiki/Peixe https://pt.wikipedia.org/wiki/Peixe https://pt.wikipedia.org/wiki/M%C3%A3e https://pt.wikipedia.org/wiki/M%C3%A3e https://pt.wikipedia.org/wiki/Meio_ambiente https://pt.wikipedia.org/wiki/Meio_ambiente https://pt.wikipedia.org/wiki/Nutri%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Nutri%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Embri%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Embri%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Metabolismo https://pt.wikipedia.org/wiki/Metabolismo https://pt.wikipedia.org/wiki/Materno https://pt.wikipedia.org/wiki/Materno https://pt.wikipedia.org/wiki/Ovoviv%C3%ADparo https://pt.wikipedia.org/wiki/Ovoviv%C3%ADparo https://pt.wikipedia.org/wiki/Alimenta%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Alimenta%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Anticorpos https://pt.wikipedia.org/wiki/Anticorpos https://pt.wikipedia.org/wiki/Doen%C3%A7a https://pt.wikipedia.org/wiki/Doen%C3%A7a https://pt.wikipedia.org/wiki/Metabolismo https://pt.wikipedia.org/wiki/Metabolismo https://pt.wikipedia.org/wiki/Viv%C3%ADparo https://pt.wikipedia.org/wiki/Viv%C3%ADparo probabilidade de sobreviverem, enquanto a mãe prossegue a sua vida. Chama-se a este tipo de desenvolvimento evolutivo seleção-K, enquanto que a estratégia de produzir um grande número de zigotos evoluiu segundo um processo de seleção-r. Os fungos, os musgos, as algas e as plantas verdes têm algumas características comuns no que respeita à reprodução, o que justifica que todos fossem considerados como plantas por Lineu e pelos primeiros botânicos. Ao contrário dos animais, as plantas, em geral, têm uma grande capacidade de reprodução vegetativa, ou seja, assexual: as partes vegetativas, ou não-reprodutoras, podem facilmente produzir uma nova planta. Por exemplo, um pedaço de hifa de um fungo transportada na pata de um cão ou de uma mosca pode produzir outro "indivíduo" da mesma espécie noutro local. Um pedaço do talo de uma alga arrastada pelas correntes oceânicas pode produzir uma nova alga noutro local onde as condições sejam adequadas. As plantas verdes rastejantes muitas vezes lançam estolhos que produzem raízes e se podem tornar independentes da planta-mãe. No entanto, todas as plantas - tal como os animais - necessitam da reprodução sexuada para o processo evolutivo, ou seja, necessitam de "renovar" o seu material genético. Mas nas plantas, ao contrário dos animais, os órgãos reprodutores encontram-se em indivíduos diferentes dos órgãos vegetativos. A este processo chama-se alternância de gerações. Mas é na dispersão das várias estruturas que as plantas geram para se reproduzir que encontramos maiores especializações: ▪ As espermatófitas (plantas que produzem sementes) desenvolveram estratégias para a disseminação dos seus produtos sexuais a dois níveis: ▪ Pólen - os grãos de pólen são as estruturas que transportam os gâmetas masculinos e, para que estes possam fecundar os óvulos, têm formas de actuação diversificadas - diferentes tipos de polinização: ▪ Algumas espécies de plantas produzem sementes por autofecundação, ou seja, o anterozóide de uma flor pode fecundar com êxito o óvulo da mesma flor; nestas plantas, a flor pode abrir apenas depois da fecundação; ▪ A norma, entretanto, é a fecundação cruzada, em que o pólen duma flor deve fecundar o óvulo de outra; ou de preferência, de outra planta diferente da mesma espécie, a fim de assegurar a recombinação genética; para este fim, os grãos de pólen são geralmente muito pequenos e leves, podendo ser transportados pelo vento (polinização anemófila), pela água (nas plantas aquáticas - polinização hidrófila), ou por animais (polinização zoófila), quer involuntariamente, como fazem os colibris quando vão beber o néctar da flor, quer voluntariamente, como fazem as abelhas e outros insetos, que se alimentam de pólen (polinização entomófila). Nestes últimos casos, o néctar ou outras especializações da flor são desenvolvimentos evolutivos destinados ao sucesso da reprodução sexuada. ▪ Sementes - são as estruturas que resultam da fecundação e transportam o embrião que, em condições ambientais favoráveis, irão dar origem a plantas iguais. Para isso, as plantas desenvolveram durante o processo evolutivo várias estratégias, muitas das quais actuam ao mesmo tempo: Estratégias de reprodução das plantas e em fungos https://pt.wikipedia.org/wiki/Probabilidade https://pt.wikipedia.org/wiki/Probabilidade https://pt.wikipedia.org/wiki/Teoria_da_selec%C3%A7%C3%A3o_r/K https://pt.wikipedia.org/wiki/Teoria_da_selec%C3%A7%C3%A3o_r/K https://pt.wikipedia.org/wiki/Fungi https://pt.wikipedia.org/wiki/Fungi https://pt.wikipedia.org/wiki/Musgo https://pt.wikipedia.org/wiki/Musgo https://pt.wikipedia.org/wiki/Alga https://pt.wikipedia.org/wiki/Alga https://pt.wikipedia.org/wiki/Viridiplantae https://pt.wikipedia.org/wiki/Viridiplantae https://pt.wikipedia.org/wiki/Lineu https://pt.wikipedia.org/wiki/Lineu https://pt.wikipedia.org/wiki/Bot%C3%A2nica https://pt.wikipedia.org/wiki/Bot%C3%A2nica https://pt.wikipedia.org/wiki/Animalia https://pt.wikipedia.org/wiki/Animalia https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o_vegetativa https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o_vegetativa https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o_vegetativa https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o_vegetativa https://pt.wikipedia.org/wiki/Vegetativo https://pt.wikipedia.org/wiki/Vegetativo https://pt.wikipedia.org/wiki/Hifa https://pt.wikipedia.org/wiki/Hifa https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Mosca https://pt.wikipedia.org/wiki/Mosca https://pt.wikipedia.org/wiki/Talo https://pt.wikipedia.org/wiki/Talo https://pt.wikipedia.org/wiki/Corrente_(oceanografia) https://pt.wikipedia.org/wiki/Corrente_(oceanografia) https://pt.wikipedia.org/wiki/Rastejante https://pt.wikipedia.org/wiki/Rastejante https://pt.wikipedia.org/wiki/Estolho https://pt.wikipedia.org/wiki/Estolho https://pt.wikipedia.org/wiki/Raiz https://pt.wikipedia.org/wiki/Raiz https://pt.wikipedia.org/wiki/Evolu%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Evolu%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Gen%C3%A9tica https://pt.wikipedia.org/wiki/Gen%C3%A9tica https://pt.wikipedia.org/wiki/Altern%C3%A2ncia_de_gera%C3%A7%C3%B5es https://pt.wikipedia.org/wiki/Altern%C3%A2ncia_de_gera%C3%A7%C3%B5es https://pt.wikipedia.org/wiki/Espermat%C3%B3fita https://pt.wikipedia.org/wiki/Espermat%C3%B3fita https://pt.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3len https://pt.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3len https://pt.wikipedia.org/wiki/G%C3%A2meta https://pt.wikipedia.org/wiki/G%C3%A2meta https://pt.wikipedia.org/wiki/Masculino https://pt.wikipedia.org/wiki/Masculino https://pt.wikipedia.org/wiki/Fecunda%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Fecunda%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93vulo https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93vulo https://pt.wikipedia.org/wiki/Poliniza%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Poliniza%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Esp%C3%A9cie https://pt.wikipedia.org/wiki/Esp%C3%A9cie https://pt.wikipedia.org/wiki/Autofecunda%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Autofecunda%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Anteroz%C3%B3ide https://pt.wikipedia.org/wiki/Anteroz%C3%B3ide https://pt.wikipedia.org/wiki/Flor https://pt.wikipedia.org/wiki/Flor https://pt.wikipedia.org/wiki/Fecunda%C3%A7%C3%A3o_cruzada https://pt.wikipedia.org/wiki/Fecunda%C3%A7%C3%A3o_cruzada https://pt.wikipedia.org/wiki/Esp%C3%A9cie https://pt.wikipedia.org/wiki/Esp%C3%A9cie https://pt.wikipedia.org/wiki/Recombina%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Recombina%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Gen%C3%A9tica https://pt.wikipedia.org/wiki/Gen%C3%A9tica https://pt.wikipedia.org/wiki/Ventohttps://pt.wikipedia.org/wiki/Vento https://pt.wikipedia.org/wiki/Anemofilia https://pt.wikipedia.org/wiki/Anemofilia https://pt.wikipedia.org/wiki/Anemofilia https://pt.wikipedia.org/wiki/Anemofilia https://pt.wikipedia.org/wiki/Aqu%C3%A1tico https://pt.wikipedia.org/wiki/Aqu%C3%A1tico https://pt.wikipedia.org/wiki/Hidrofilia https://pt.wikipedia.org/wiki/Hidrofilia https://pt.wikipedia.org/wiki/Colibri https://pt.wikipedia.org/wiki/Colibri https://pt.wikipedia.org/wiki/N%C3%A9ctar https://pt.wikipedia.org/wiki/N%C3%A9ctar https://pt.wikipedia.org/wiki/Abelha https://pt.wikipedia.org/wiki/Abelha https://pt.wikipedia.org/wiki/Inseto https://pt.wikipedia.org/wiki/Inseto https://pt.wikipedia.org/wiki/Entomofilia https://pt.wikipedia.org/wiki/Entomofilia https://pt.wikipedia.org/wiki/N%C3%A9ctar https://pt.wikipedia.org/wiki/N%C3%A9ctar https://pt.wikipedia.org/wiki/Evolu%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Evolu%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Semente https://pt.wikipedia.org/wiki/Semente https://pt.wikipedia.org/wiki/Fecunda%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Fecunda%C3%A7%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Embri%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Embri%C3%A3o https://pt.wikipedia.org/wiki/Ambiente https://pt.wikipedia.org/wiki/Ambiente ▪ Vida latente - os embriões das plantas podem ficar muito tempo sem se desenvolverem, enquanto as condições apropriadas de temperatura e humidade não surgem; ▪ Pericarpo lenhoso ▪ Dispersão das sementes ▪ Os outros grupos de plantas, incluindo as samambaias, os fungos, os musgos e as algas, disseminam-se por esporos, que são células haplóides com uma parede celular extremamente resistente, produzidas por meiose em órgãos especiais, chamados esporângios. ▪ Gametogénese ▪ Reprodução e gravidez na ficção especulativa 1. “Reprodução – a continuidade da vida” no site ClickBio em br.geocities.com (http://br.geocities.c om/clickbio/textos/reproducao.html) Arquivado em (https://web.archive.org/web/2009072404284 1/http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html) 24 de julho de 2009, no Wayback Machine. acessado a 2 de julho de 2009 2. Halliday, Tim R.; Kraig Adler (eds.) (1986). Reptiles & Amphibians. [S.l.]: Torstar Books. 101 páginas. ISBN 0-920269-81-8 3. Savage, Thomas F. (12 de Setembro de 2005). «A Guide to the Recognition of Parthenogenesis in Incubated Turkey Eggs» (https://web.archive.org/web/20061115201713/http://oregonstate.edu /dept/animal-sciences/poultry/index.html). Oregon State University. Consultado em 11 de outubro de 2006. Arquivado do original (http://oregonstate.edu/Dept/animal-sciences/poultry/ind ex.html) em 15 de novembro de 2006 4. "Female Sharks Can Reproduce Alone, Researchers Find" (http://www.washingtonpost.com/wp- dyn/content/article/2007/05/22/AR2007052201405.html), Washington Post, 23 de Maio, 2007; Page A02 5. ORR, H. Allen; OTTO, Sarah P., Does Diploidy Increase the Rate of Adaptation? (http://www.ge netics.org/cgi/reprint/136/4/1475.pdf), 1993 - acesso a 23 de Janeiro de 2009 Obtida de "https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Reprodução&oldid=63414857" Ver também Referências https://pt.wikipedia.org/wiki/Lat%C3%AAncia https://pt.wikipedia.org/wiki/Lat%C3%AAncia https://pt.wikipedia.org/wiki/Temperatura https://pt.wikipedia.org/wiki/Temperatura https://pt.wikipedia.org/wiki/Humidade https://pt.wikipedia.org/wiki/Humidade https://pt.wikipedia.org/wiki/Pericarpo https://pt.wikipedia.org/wiki/Pericarpo https://pt.wikipedia.org/wiki/Lenhoso https://pt.wikipedia.org/wiki/Lenhoso https://pt.wikipedia.org/wiki/Dispers%C3%A3o_de_sementes https://pt.wikipedia.org/wiki/Dispers%C3%A3o_de_sementes https://pt.wikipedia.org/wiki/Plantae https://pt.wikipedia.org/wiki/Plantae https://pt.wikipedia.org/wiki/Samambaia https://pt.wikipedia.org/wiki/Samambaia https://pt.wikipedia.org/wiki/Fungi https://pt.wikipedia.org/wiki/Fungi https://pt.wikipedia.org/wiki/Bryophyta https://pt.wikipedia.org/wiki/Bryophyta https://pt.wikipedia.org/wiki/Alga https://pt.wikipedia.org/wiki/Alga https://pt.wikipedia.org/wiki/Esporo https://pt.wikipedia.org/wiki/Esporo https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lula https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lula https://pt.wikipedia.org/wiki/Hapl%C3%B3ide https://pt.wikipedia.org/wiki/Hapl%C3%B3ide https://pt.wikipedia.org/wiki/Parede_celular https://pt.wikipedia.org/wiki/Parede_celular https://pt.wikipedia.org/wiki/Meiose https://pt.wikipedia.org/wiki/Meiose https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93rg%C3%A3o_(anatomia) https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93rg%C3%A3o_(anatomia) https://pt.wikipedia.org/wiki/Espor%C3%A2ngio https://pt.wikipedia.org/wiki/Espor%C3%A2ngio https://pt.wikipedia.org/wiki/Gametog%C3%A9nese https://pt.wikipedia.org/wiki/Gametog%C3%A9nese https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o_e_gravidez_na_fic%C3%A7%C3%A3o_especulativa https://pt.wikipedia.org/wiki/Reprodu%C3%A7%C3%A3o_e_gravidez_na_fic%C3%A7%C3%A3o_especulativa http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html https://web.archive.org/web/20090724042841/http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html https://web.archive.org/web/20090724042841/http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html https://web.archive.org/web/20090724042841/http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html https://web.archive.org/web/20090724042841/http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html https://web.archive.org/web/20090724042841/http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html https://web.archive.org/web/20090724042841/http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html https://web.archive.org/web/20090724042841/http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html https://web.archive.org/web/20090724042841/http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html https://web.archive.org/web/20090724042841/http://br.geocities.com/clickbio/textos/reproducao.html https://pt.wikipedia.org/wiki/Wayback_Machine https://pt.wikipedia.org/wiki/Wayback_Machine https://pt.wikipedia.org/wiki/Wayback_Machine https://pt.wikipedia.org/wiki/Wayback_Machine https://pt.wikipedia.org/wiki/International_Standard_Book_Number https://pt.wikipedia.org/wiki/International_Standard_Book_Number https://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:Fontes_de_livros/0-920269-81-8 https://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:Fontes_de_livros/0-920269-81-8 https://web.archive.org/web/20061115201713/http://oregonstate.edu/dept/animal-sciences/poultry/index.html https://web.archive.org/web/20061115201713/http://oregonstate.edu/dept/animal-sciences/poultry/index.html https://web.archive.org/web/20061115201713/http://oregonstate.edu/dept/animal-sciences/poultry/index.html https://web.archive.org/web/20061115201713/http://oregonstate.edu/dept/animal-sciences/poultry/index.html https://web.archive.org/web/20061115201713/http://oregonstate.edu/dept/animal-sciences/poultry/index.html https://web.archive.org/web/20061115201713/http://oregonstate.edu/dept/animal-sciences/poultry/index.html https://web.archive.org/web/20061115201713/http://oregonstate.edu/dept/animal-sciences/poultry/index.html https://web.archive.org/web/20061115201713/http://oregonstate.edu/dept/animal-sciences/poultry/index.html https://web.archive.org/web/20061115201713/http://oregonstate.edu/dept/animal-sciences/poultry/index.html https://web.archive.org/web/20061115201713/http://oregonstate.edu/dept/animal-sciences/poultry/index.html https://web.archive.org/web/20061115201713/http://oregonstate.edu/dept/animal-sciences/poultry/index.html http://oregonstate.edu/Dept/animal-sciences/poultry/index.html http://oregonstate.edu/Dept/animal-sciences/poultry/index.htmlhttp://oregonstate.edu/Dept/animal-sciences/poultry/index.html http://oregonstate.edu/Dept/animal-sciences/poultry/index.html http://oregonstate.edu/Dept/animal-sciences/poultry/index.html http://oregonstate.edu/Dept/animal-sciences/poultry/index.html http://oregonstate.edu/Dept/animal-sciences/poultry/index.html http://oregonstate.edu/Dept/animal-sciences/poultry/index.html http://oregonstate.edu/Dept/animal-sciences/poultry/index.html http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/05/22/AR2007052201405.html http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/05/22/AR2007052201405.html http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/05/22/AR2007052201405.html http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/05/22/AR2007052201405.html http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/05/22/AR2007052201405.html http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/05/22/AR2007052201405.html http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/05/22/AR2007052201405.html http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/05/22/AR2007052201405.html http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/05/22/AR2007052201405.html http://www.genetics.org/cgi/reprint/136/4/1475.pdf http://www.genetics.org/cgi/reprint/136/4/1475.pdf http://www.genetics.org/cgi/reprint/136/4/1475.pdf http://www.genetics.org/cgi/reprint/136/4/1475.pdf http://www.genetics.org/cgi/reprint/136/4/1475.pdf http://www.genetics.org/cgi/reprint/136/4/1475.pdf http://www.genetics.org/cgi/reprint/136/4/1475.pdf http://www.genetics.org/cgi/reprint/136/4/1475.pdf http://www.genetics.org/cgi/reprint/136/4/1475.pdf https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Reprodu%C3%A7%C3%A3o&oldid=63414857 https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Reprodu%C3%A7%C3%A3o&oldid=63414857
Compartilhar