Buscar

7 passos para criar boas apresentações de arquitetura e urbanismo

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes
Você viu 3, do total de 70 páginas

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes
Você viu 6, do total de 70 páginas

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes
Você viu 9, do total de 70 páginas

Faça como milhares de estudantes: teste grátis o Passei Direto

Esse e outros conteúdos desbloqueados

16 milhões de materiais de várias disciplinas

Impressão de materiais

Agora você pode testar o

Passei Direto grátis

Você também pode ser Premium ajudando estudantes

Prévia do material em texto

Por: Danilo Bio
ATUALIZADO EM DEZEMBRO DE 2017
3D / PÓS-PRODUÇÃO / VETORIZAÇÃO / DIAGRAMAÇÃO PARA ARQUITETOS E URBANISTAS
INTRODUÇÃO DO CURSO EXPRESSANDO ARQUITETURA
Os 7 passos
PARA BOAS APRESENTAÇÕES
ARQUITETURA
E
URBANISMO
EM
2
“Os 7 passos para boas apresentações em 
Arquitetura e Urbanismo” é a introdução do 
curso Expressando Arquitetura Vol. 01.
Esperamos que esse material possa te agregar 
conhecimento e te render bons frutos
Boa leitura! :)
CONTEÚDO: DANILO BIO
REVISÃO GERAL: THAYSE PORTUGAL
EXPEDIENTE
www.vias.arq.br
3
OS 7 PASSOS PARA BOAS APRESENTAÇÕES EM ARQUITETURA E URBANISMO
Apresentação
Introdução
Ferramentas 
 Sketchup 
 V-ray 
 Photoshop 
 Illustrator 
 Indesign
Um pouco mais sobre apresentações 
 Apresentações acadêmicas 
 Concursos de arquitetura e urbanismo
	 Apresentação	do	projeto	para	o	cliente	final 
 Material promocional de incorporadoras e construtoras 
 Projeto exposto em portfólio
 Material criado para próprio entendimento e análise 
Os 7 pontos aplicados
Grade do curso
 Modelagem 3D
 Texturização
 Mobiliário
 Iluminação e Render
 Pós-produção
 Diagrama explicativo
	 Diagramação	final
 Grade do curso em vídeo
Sobre o autor
O curso Expressando Arquitetura
.................................................................................................................................................................................................. 04
...................................................................................................................................................................................................... 06
............................................................................................................................................................................................................ 05
......................................................................................................................................................................................................... 06
..................................................................................................................................................................................................... 08
.................................................................................................................................................................................................................... 07
......................................................................................................................................................................................................... 09
............................................................................................................................................................................................................. 10
........................................................................................................................... 11
............................................................................................................................................................... 11
......................................................................................................................... 24
........................................................................................................................................................... 30
.................................................................................................................................... 20
.............................................................................................. 26
....................................................................................................... 32
......................................................................................................................................................................... 36
............................................................................................................................................................................................. 47
........................................................................................................................................................................................................... 53
.............................................................................................................................................................................................. 58
....................................................................................................................................................................................... 65
.............................................................................................................................................................................................. 43
.................................................................................................................................................................................................. 48
............................................................................................................................................................................... 54
............................................................................................................................................................................... 64
..................................................................................................................................................................... 67
....................................................................................................................................................................................................... 69
...................................................................................................................................... 70
SUMÁRIO
4
APRESENTAÇÃO
Olá! Eu sou o Danilo Bio, autor e fundador do VIAS, e nesse e-book vou 
falar um pouco sobre a minha experiência na área de Design gráfico, 
Arquitetura e Urbanismo, e de como a união de alguns conceitos podem 
ajudá-lo a alcançar seu objetivo profissional. 
Por ter as duas formações, procurei unir as duas capacidades em todos os processos 
pensando em não perder o que já havia estudado, e isso me ajuda bastante até hoje.
Arquitetura e Urbanismo foi a minha segunda graduação, e por ter conhecimentos
em Design Gráfico e atrelar parte disso às apresentações de arquitetura, obtive boas
oportunidades de estágio e emprego logo no início da faculdade.
Criei o VIAS a partir de algumas conversas que aconteciam (e ainda acontecem) dentro 
e fora da faculdade, quando os estudantes falavam sobre suas dificuldades e anseios. 
A ideia foi buscar por soluções e postá-las na internet, sempre em busca de resolver os 
problemas apresentados e agregar conhecimento aos profissionais. Aí pensei “Por que 
não passar para frente a experiência que me ajudou tanto em minha trajetória?”. Isso 
poderia ajudar diretamente os estudantes e arquitetos em sua carreira profissional!
Então, uni parte desse conhecimento (Design Gráfico + Arquitetura e Urbanismo) com as 
práticas e tendências atuais de grande parte dos escritórios de Arquitetura e suas 
necessidades, e foi assim que nasceu o “Expressando Arquitetura”. O curso 
reúne o conhecimento necessário usando métodos que possibilitam acelerar o 
processo de finalização das apresentações, o que permite acelerar suas conquistas 
e seu sucesso. Explicarei como, de forma rápida e simples, é possível alcançar um 
resultado satisfatório no que diz respeito aos processos de trabalho em escritórios de 
arquitetura quando relacionados à expressão do projeto arquitetônico.
Espero que gostem! :)
5
INTRODUÇÃO
É comum que, na atualidade, os profissionais tenham que desenvolver suas atividades 
de maneiramais acelerada, já que temos acesso a tecnologias que nos permitem essa 
velocidade, além de que cada vez mais os empregadores cobram experiência de seus 
funcionários e até estagiários. 
Dentre a ampla área da arquitetura, grande parte dos profissionais tem a intenção de 
trabalhar diretamente com projeto. A questão é que não basta saber projetar, é também 
necessário saber se expressar através do desenho (não só técnico) para que as pessoas 
leigas, e até mesmo alguns profissionais, consigam entender.
Imagine que ótimo não precisar perder tempo quebrando a cabeça com 
render, finalização, apresentação, e poder gastar mais tempo com o que 
realmente importa, O PROJETO.
O curso Expressando Arquitetura tem como objetivo principal transmitir aos participantes 
os processos mais necessários e comuns na prática profissional e acadêmica de arquitetura 
e urbanismo. Neste e-book, daremos a introdução em cada um dos temas.
Consideramos que a necessidade começa no desenho técnico, passa pela execução em 
3D (uma etapa importante, pois é uma grande possibilidade de se conquistar um cliente pela emoção, ja 
que é uma etapa na qual é possível entender os espaços e como o projeto ficaria depois de pronto), segue 
pela realização de diagramas explicativos, (mostrando o processo de pensamento e como o projeto 
se “monta”) e finaliza com a junção de toda a produção em um material de apresentação, 
impresso ou digital. Não é tarefa fácil, pois exige uma série de conhecimentos específicos 
e distintos. Por isso o VIAS propõe o curso, para mostrar como trabalhar nesses pontos 
de maneira simples e objetiva, e possibilitar que arquitetos e estudantes se qualifiquem 
cada vez mais para que estejam preparados para o mercado atual.
Usaremos como ferramentas: Sketchup, Vray, Photoshop, Illustrator e Indesign. 
É importante deixar claro que o Expressando Arquitetura não se trata de um curso 
específico e aprofundado sobre softwares, mas sim, uma explicação de como usar esses 
softwares na área específica de arquitetura, e de como é possível unir as funções de todos 
eles em um produto final.
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
66
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
UM POUCO MAIS SOBRE
AS FERRAMENTAS
Sketchup – Modelagem 3D
Usamos o Sketchup para modelar projetos 3D a partir da planta 2D 
que desenhamos no Autocad. Também podemos texturizar, criar 
câmeras e mobiliário no sketchup.
Assim como o autocad, o Sketchup é um dos softwares mais usados 
no âmbito da arquitetura e urbanismo, porém em três dimensões.
O desenho 3D possibilita que os dados técnicos do desenho 2D 
sejam colocados em nosso padrão comum de visualização, nos 
permitindo olhar em diferentes perspectivas para o desenho e 
entendê-lo como visto na realidade, já que enxergamos em 3D.
É muito importante para o cliente, e até mesmo para o próprio 
arquiteto, poder entender o que está sendo proposto dessa forma 
mais comum e realista.
Download da versão educacional: https://goo.gl/Glm1qC
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
77
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
Vray – Renderização
Trabalharemos com o Vray instalado como um plugin no 
Sketchup. Dessa forma, as configurações serão acessadas 
via sketchup. É possível instalar o vray em diversos 
outros programas de trabalho em 3D. Outro programa 
popular onde se costuma usar o vray para renderização e 
visualização arquitetônica é o 3D studio max, porém mais 
usado em produtoras, quando se exige um resultado ainda 
mais próximo do realismo e/ou um outro patamar de 
detalhes na modelagem.
Download da versão trial: https://goo.gl/SXZQn4
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto diosut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
88
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
Photoshop – pós-produção / Edição
O photoshop é um programa muito conhecido, tanto dentro 
como fora da arquitetura, e serve para edição de imagens. A 
pós-produção diz respeito ao processo de humanizar e valorizar 
as imagens, fazendo com que elas alcancem um resultado mais 
interessante e artístico.
Em nosso curso, demonstraremos técnicas facilmente 
executadas de pós-produção na imagem renderizada.
Download da versão de avaliação: https://goo.gl/UJvsgb
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
99
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
 Illustrator – Vetorização
O Illustrator é um programa que trabalha com vetores e servirá 
para preparar os diagramas explicativos sobre o projeto, além 
de algumas anotações. É importante entender a diferença 
entre vetor e bitmap, já que para cada processo de finalização 
usamos um tipo de ferramenta. O vetor é editável e trabalha com 
parâmetros como os do autocad. Porém, no Illustrator é possível 
realizar desenhos mais complexos do ponto de vista artístico, 
enquanto que o autocad alcança melhores resultados técnicos e 
de precisão. 
Download da versão de avaliação: https://goo.gl/UJvsgb
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
1010
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
Indesign – Diagramação / Apresentação final
O indesign é um programa de editoração muito usado em jornais e editoras 
para diagramação de revistas, livros etc... Porém, na área da arquitetura, é 
muito usado para diagramação de pranchas, além da finalidade de diagramar 
cadernos, o que é um caso comum em algumas práticas mais relacionadas a 
urbanismo para explicar planos diretores, por exemplo.
Após todo esse processo de criação de um projeto, finalização de cada uma 
de suas etapas (plantas, cortes, elevações, render 3D, diagramas explicativos, 
entre outros), é necessário diagramar o conteúdo para a apresentação, e isso 
pode ser apresentado de maneira impressa ou multimídia.
Download da versão de avaliação: https://goo.gl/UJvsgb
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
seniminciumfugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
1111
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
UM POUCO MAIS SOBRE 
APRESENTAÇÕES
Assim como um bom produto não se vende sem uma boa oferta, um bom 
projeto não se vende sem uma boa apresentação. A apresentação das ideias do 
projeto, colocadas de forma coerente e chamativa, podem ser um ponto crucial para se 
alcançar o objetivo esperado. Isso se encontra necessário em vários momentos e áreas 
de atuação dentro do que diz respeito à Arquitetura e Urbanismo. Sempre partindo de 
quem propõe para quem avalia, seja isso fruto de objeto de estudo ou comercial.
Por exemplo:
Apresentações acadêmicas
(quem propõe? Aluno / quem avalia? Professor)
Aluno ProfessorProposta
Nesse primeiro caso, o Aluno propõe o projeto (oferta) e o professor analisa as qualidades 
técnicas e criativas (verificando se vale a “compra”).
No caso, o sucesso da “oferta” é uma boa nota e aceitação por parte do professor, o que 
dependerá da apresentação e, claro, da qualidade do projeto.
Usei o termo “oferta” porque tudo pode ser considerado como uma “venda” quando o avaliador 
coloca como positiva a proposta. A venda representa o convencimento.
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
1212
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
Eu usarei a seguir alguns exemplos de materiais criados por mim, mas é fácil encontrar material dentro desses contextos no 
google. Dentro de cada um dos temas levantados anteriormente, eu exemplificarei algumas necessidades:
Apresentações acadêmicas e de TFG:
Vou usar como referência o meu TFG, que se tratou de uma requalificação. 
Minha apresentação final foi em slides, porém tive que apresentar pranchas na pré-banca. 
Utilize o zoom
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
1313
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserumevendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
1414
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
Nessas pranchas é possível notar a quantidade de conteúdo inserido. Muita coisa 
para pouco espaço, já que havia o limite de 6 pranchas. Nesses casos o ideal é fazer 
algo simples, pois usar de muita arte pode complicar o entendimento, além de ser 
mais rápido trabalhar de forma simples. Normalmente, em fase de TFG, o que menos 
temos é tempo.
Já nas apresentações multimídia e do caderno de tfg, foi possível usar uma 
outra dinâmica:
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
1515
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
E assim segui explicando o espaço ...
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
1616
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
1717
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenisalibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
1818
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
1919
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
A intenção de mostrar essas duas etapas, da pré-banca e apresentação final, é explicar 
como cada tipo de apresentação pede um tipo de linguagem. Às vezes somos limitados 
por conta de prazo, espaço ou orçamento. 
Por isso ensinaremos a fazer duas pranchas diferentes 
falando sobre o mesmo conteúdo!
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
2020
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
Concursos de arquitetura e urbanismo
(quem propõe? Arquitetos e estudantes participantes / quem avalia? Comissão Julgadora)
Arquiteto(s) Comissão julgadoraProposta
No segundo caso, há uma competição entre propostas de grupos de arquitetos, e uma 
comissão julgadora responsável por escolher a melhor proposta. Para ser um dos selecionados, 
é importantíssimo que o projeto esteja bem apresentado, tanto na didática de apresentação e 
organização, quanto no sentido de criar boas imagens para representar o projeto.
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
2121
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
Concursos de arquitetura e urbanismo: 
Concursos de Arquitetura e Urbanismo costumam ser muito concorridos e por isso 
exigem boas apresentações. De todos esses tópicos, a área dos concursostalvez seja 
a que mais exija habilidades, tanto nas imagens 3D quanto na diagramação final das 
pranchas.
Esse é um exemplo da minha participação na equipe GMAC, para o concurso da 
cobertura do Vão Central do Mercado Público em Florianópolis. A autoria do projeto é do 
Guilherme Mattos, eu executei as imagens 3D.
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
2222
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
Já nesse próximo exemplo, eu não executei as imagens 3D nem os diagramas, apenas fiz a diagramação. 
O projeto é do escritório Ar : Co e me contrataram apenas para diagramar essas pranchas quando foram 
participar de um determinado concurso. 
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
2323
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
2424
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
Apresentação do projeto para o cliente final
(quem propõe? Arquiteto / quem avalia? Cliente comprador)
Arquiteto(s) ClienteProposta
Nesse terceiro caso há uma grande diferença dos dois anteriores: 
O cliente provavelmente irá avaliar a proposta com parâmetros muito mais emocionais do 
que técnicos, já que ele não é um profissional da área. Nesse momento é importante criar 
apresentações que expliquem bem o projeto, abusando de diagramas e imagens 3D renderizadas 
que expliquem os espaços. É improvável que o cliente entenda a proposta realmente bem 
apenas olhando as plantas e cortes. O ideal é tentar fazer o cliente “sentir” os espaços com a sua 
apresentação, isso é um fator crucial para conquistá-lo.
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaesrest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
2525
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
Apresentação do projeto para o cliente final: 
Outra questão comum é o momento em que o cliente quer enxergar o trabalho, a propos-
ta, para se decidir. Nessas horas é interessante tentar ganhar o cliente pela emoção, já que 
ele busca justamente por isso. Nesse aspecto, a imagem 3D é uma ótima ferramenta.
No exemplo abaixo, uma negociação que passou por isso e se concluiu:
A casa MV, do escritório do Cezar Pires. Nesse processo eu fiz apenas a imagem 3D.
3D
obra
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
2626
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
Criação de material promocional de incorporadoras e construtoras
(quem propõe? Arquitetos e incorporadora / quem avalia? Cliente comprador)
Incorporadora
Arquiteto
+ CompradorProposta
Nesses casos há um apelo muito grande em cima das imagens pois há muito dinheiro colocado 
nesse mercado e a competição é pesada. Em algumas situações os apartamentos são vendidos 
na planta, e nesses casos o entendimento do espaço é basicamente em cima das perspectivas.
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
2727
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
Criação de material promocional de incorporadoras:
Outra questão bastante comum é quando incorporadoras e construtoras necessitam de 
imagens que expliquem como ficará o edifício, algumas vezes para pessoas comprarem 
antes que ele tenha sido finalizado. Esse tipo de demanda, normalmente, também cobra 
uma qualidade relativamente boa, já que a função da imagem é servir como oferta.
Dois exemplos de trabalhos que fiz para a construtora Martinez. Novamente, realizei 
somente as imagens.
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velitque moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
2828
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
2929
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
3030
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
Projeto exposto em portfólio
(quem propõe? Arquiteto ou estudante / quem avalia? Contratante empregador) 
EmpregadorProposta
Mais importante do que o nome da universidade onde você estuda ou estudou, é a capacidade 
que você teve de absorver o conhecimento e aplicá-lo. Um portfólio comprova essas 
capacidades de maneira direta, e muitas vezes é um dos pontos cruciais para a contratação.
Arquiteto / 
Estudante
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
3131
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
Material exposto em portfólio: 
Um maneira simples e direta de um possível empregador analisar o seu trabalho é quando 
você o organiza em alguma plataforma online. 
A minha preferida é o Behance (www.behance.net). 
Nesse site é possível organizar o seu trabalho de maneira simples e didática.
Eu, por exemplo, tenho duas contas:
www.behance.net/danilobio_dg
www.behance.net/danilobio_arq
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga.Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
3232
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
Material criado para próprio entendimento e análise
(quem propõe? quem avalia? Você mesmo)
Grande parte das vezes o projeto é fruto de reflexão pessoal para chegar a um resultado final. 
Nesse sentido, as maquetes eletrônicas podem ser de grande ajuda para entender se o espaço 
permite o apelo sensorial que faz parte de cada intenção.
Arquiteto / 
Estudante
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
3333
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
Material criado para próprio entendimento e análise: 
Eu quis levantar esse ponto, pois foi dele que nasceu a ideia de criar o curso!
Nesse caso o projeto é meu e nasceu de um estudo particular, mas até para entender a 
espacialidade, com o projeto a nível de entendimento pessoal, fui criando o 3D.
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
3434
EXPRESSANDO ARQUITETURA | INTRODUÇÃO
E por aí vai...
A grande questão é que:
A apresentação pode ser a chave para o seu 
sucesso profissional!
INTRODUÇÃO
Parit et undandi aspita ipsu
Parit et undandi aspita ipsumque non conseque con re, optia volo te is ute plibus experna 
tiist, temperion cusam vel molupti beaque voluptae in nimperum hari adissusam rerum 
reiunt am, que pa as eos sit est eos as mincto ent ea voluptatem dolupta tiorerior reperi si 
re prehenda doluptur aliti re, aut hillor as is et omnis quatures eaqui aut reprae. Ut hit mag-
nat audi nam, con ent.
It quis vid ulparum voluptatia doloris ipsus aliquid eribus rest aut ut ea post faci ditio. Om-
nis aut que vitio ium, sanduci llesto dios ut aut veles ari tem debis acepro officiis venist 
pe adiscip sapieni musciendam, cum lam fuga. Nem ut etur, quassit as non cones as do-
luptium cum que quis commod et aut im ea sim ea volupta tiassintiaes rest, nos estotas 
senimincium fugiati bernatur, teseque se illabor eperiorum cus et volupta tatatempos aut 
rest, odicimin nonsequ issimusam facidenis alibusd anduscia volorro officip sandani hilla-
bo repudi denis nobit, consequam nem aligend andit, estorenis reperciaest qui tet erovit 
officitati audaepe volut labo. Neque voluptaquam eosa volupta eceperunt lam, omnime re 
que quametur alit eum quatio core, vidus cus.
Olorend uciassit dolenda sim rerume minciisquam, corpores ditatem porit, officium in-
cime volesto mod quibusant autet maionserum evendiatis ad que sa des eatendam qua-
tiat debis apiti omni te velit que moluptam quisin plibus velest velia custe lab in poreper-
ae consequibus dollupt atiassi mintionescit harum, serio et faciliquia volorerferro eaqui 
corupturis magnis est excea cus mintioreicit quam que sapictem quidit es qui cuptae pos 
aut labore nonsequ ibusam corepedit eos veliquo etus, autentiis ea quiam quibeatus nec-
tur, sita sapellaborum harum acest, eos ullorem se volorese laboratius sam nulparc itibus, 
sum intotate samus sequaes minctatetur, consedicias alissit officidem eum et elit, sinctas 
ea dendebi
3535
EXPRESSANDO

Continue navegando